Dünyanın gözü Hamas-İsrail savaşına dönse de, Ukrayna-Rusya arasındaki savaş tüm şiddetiyle devam ediyor. Savaş başladığından beri neredeyse 600 gün geçti ama hala iki taraf da birbirine karşı üstünlük kuramadı. Günler geçtikçe, askerler de savaşı sorgulamaya devam ediyor. Guardian, Rusya ordusundan firar eden iki asker ile konuştu.
“Bu savaşa katılmak istemedim. Hükümdarımızın emperyalist alışkanlıklarının bir parçası olmak istemedim… Ukrayna karşısında suçluluk hissediyorum. Hayır diyebilirdim, sadece sonuçlarının ne olacağını bilmiyordum.”
Rusya ordusundan firar eden Artyom, bu sözlerle savaşın onda bıraktığı etkiyi anlatıyor.
Bundan sadece iki hafta önce cephedeki siperlerdeydi. İki hafta boyunca zorlu bir yoldan geçerek ordudan kaçtı ve Ermenistan’ın başkenti Erivan’a ulaştı. Rus ordusundan firar eden yüzlerce kişiye katıldı.
Sibirya’nın güneyindeki küçük bir şehirden gelen Artyom, çok gençken orduya katıldı ve yatılı okullarda büyüdü. Rus ordusuyla üç yıllık bir sözleşme imzaladı ve Rus birlikleri Ukrayna’yı işgal edince sınırda askerleri eğitmekle görevlendirildi.
Ancak Rusya’nın işgali duraksayıp Kremlin’i geniş çaplı bir seferberlik ilan etmeye zorlayınca, savaşa katılması emredildi.
“Komutanlarıma insanları vurmak istemediğimi söyledim. Bunun için beni zorlasalar bile duruşumun ne olduğunu biliyorlardı.”
Artyom çatışmalarda hiçbir Ukraynalıyı öldürmediğini söylüyor. Esirlerin ve sivillerin öldürülmesi gibi savaş suçlarına tanık olmadığını da iddia ediyor. Ancak yine de, savaşın onda bıraktığı yıkım büyük. Cephede birçok kez gerçek hislerini paylaşması, silah arkadaşlarının onu “Hain” olarak yaftalamasına neden oldu: “Cephede geçirdiğim süre boyunca nasıl kaçacağımı düşünüp durdum.”
Firar ve gönüllü bir şekilde teslim olmak, Rusya’da uzun hapis cezalarıyla cezalandırılıyor.
Ancak Artyom’un anlattığına göre, hapisten daha kötü cezalar da var. Ukrayna’nın doğusunda konuşlu olan ve savaşmayı reddeden askerlerin bodrum katlarına kapatıldığına dair hikayeler duyduğunu söyledi.
Artyom’a göre en kötü senaryo ise, “Fırtına-Z Mangaları“. Bu mangalar, ağır kayıpların verileceği düşünülen noktalara yollanıyor ve Rusya ordusu içinde bir ceza sistemi olarak kullanılıyor.
Erivan sokakları firari askerlerle dolu
Geçen ay komutanı ona birkaç gün izin verdiğinde şansı yaver gitti ve savaş karşıtı bir Rus örgütünün yardımıyla kaçmaya karar verdi: “Beni aramaya başlamalarından önce sadece iki veya üç günüm olduğunu biliyordum, bu yüzden hızlı olmalıydım.”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Ermenistan’a başka bir ülke üzerinden giriş yaptı. Rusya vatandaşları vizesiz şekilde Ermenistan’a girebiliyor.
Erivan sokaklarında dolaşan onlarca genç Rus erkek, birbirlerinin neden orada olduğunu biliyor ama bu konuda konuşulmuyor. Çoğu, askerden firar edenler.
Sözleşmeli asker olan Artyom’un aksine Aleksei, Vladimir Putin’in Eylül 2022’deki seferberliğinin bir parçası olarak askere çağrılmış.
- Rusya’da ayaklanmaya giden yol: Ukrayna, Suriye ve Afrika’daki çatışmaların gizli aktörü Wagner ve liderleri “Putin’in aşçısı” Prigozhin
“Herkes sorgulamaya başladı”
Artyom gibi bir başka firari asker de Aleksey. Ancak o Artyom gibi askerliği meslek olarak yapmıyordu. Ukrayna’nın işgalinin ardından seferberlik ilan edilmesiyle askere çağrıldı.
Aleksey, “Yasadışı bir işgale katıldığını ilk elden gördüğünü” söyledi.
“Ukrayna’nın Nazi olduğuna dair tüm bu hikayeler, savaşa başlamamızın nedenleri…Bunlar sadece boş laflar”
Aleksei, yanlış olduğunu bildiği bir savaşa katılan bir asker olarak karşılaştığı günlük ahlaki ikilemleri anlattı: “Ekibime karşı bir sorumluluk hissediyordum, iyi tanıdığım adamların benim başarısızlığım yüzünden ölmesini istemiyordum. Ancak iletişim hatlarını kurarak dolaylı olarak başka insanları öldürdüğümü fark ettim. Zaman geçtikçe askerler tüm bunların ne için olduğunu düşünmeye başladı. Savaşmaya hevesli olanların çoğu tüm bunların amacını sorgulamaya başladı.”
“Putin’in daha az askeri olması için çalışıyoruz”
Her iki askere de kaçışlarında Gürcistan merkezli savaş karşıtı örgüt Idite Lesom yardımcı oldu. Idite Lesom’un kurucusu Grigory Sverdlin, grubunun şimdiye kadar 500’den fazla Rus askerinin firar etmesine yardımcı olduğunu söyledi: “Eğer bir kişinin savaş suçlarına karıştığını tespit edersek, ona yardım etmiyoruz. Ancak biz soruşturma kurumları değiliz, pragmatik düşünüyoruz. Bunun hem insani açıdan hem de pragmatik açıdan kesinlikle doğru olduğuna inanıyoruz. Böylece Putin’in daha az askeri olur.”
Ukrayna’daki savaşta yaklaşık 50 bin Rus askeri hayatını kaybetti.
Artyom ve Aleksey, hayatlarını kaybeden arkadaşlarının arasında yer almaktan şimdilik kurtulmuş gibi görünse de, gelecekleri belirsizliğini koruyor. Avrupa’ya sığınma talebinde bulunmak zor. Batı, askerlik hizmetinden ya da çatışmalardan kaçan erkeklerin sığınma taleplerini ele almak için ortak bir yaklaşım ortaya koymuş değil.
Artyom, daha çok “Yoldaşının” onlara katılması gerektiğini söyleyerek sözlerini sonlandırıyor: “Şu anda cephede olan herkese, beni tanıyanlara ve belki de tanıyacak olanlara şunu söylemek isterim: Çocuklar, bu suç savaşına katılmanıza gerek yok. Bunun kutsal bir tarafı yok. Her zaman bir çıkış yolu var.”
Kaynak: Guardian
