Sızan belgeler, Rus oligark Roman Abramovich ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki bağlantıyı, Abramovich’in “Putin’in cüzdanı” olarak bilinen kişilerle temasını ve Güney Kıbrıs’taki offshore faaliyetlerini gösteriyor.
İngiliz futbol takımı Chelsea’nin eski sahibi olmasıyla dünya çapında adı duyulan Rus oligark Roman Abramoviç, sık sık Vladimir Putin ile ekonomik bağlantıları olduğu iddialarını reddetmişti. Ancak bunun aksi ispatlamış olabilir.
Küresel çapta yürütülen bir soruşturma olan Kıbrıs Gizli Belgeleri, Abramovich ve Putin arasındaki 40 milyon dolarlık bir anlaşmayı ortaya koyuyor.
Söz konusu anlaşmaya göre Abramovich; bağlantısı olduğu bir reklam firmasının hisselerini, “Putin’in cüzdanı” olarak bilinen iki kişiye, son derece düşük miktarlara devretti.
Putin’in cüzdanı olarak bilinen kişilerse; Sergey Roldugin ve Aleksandr Plekhov.
Roldugin, Saint Petersburg Müzik Evi’nin sanat yönetmeni. Putin’i, Leningrad (Saint Petersburg’un eski adı) günlerinden beri tanıyor. Putin’in kızı Maria’nın vaftiz babası.
Plekhov ise Putin’in yakın bir çalışma arkadaşı. Eski bir biyokimyacı. Sonra ise iş insanı oldu. O da Saint Petersburglu.
İkisinin, Putin’in hemşerisi olmak dışında ortak bir özelliği daha var: Onun “cüzdanı” olmak yani üzerine kayıtlı olamayacak parayı muhafaza etmek.
Putin’in 2021’deki maaşı 100 bin dolar civarıydı. Ancak 125-200 milyar dolar arası bir servete sahip olduğu düşünülüyor. Bunun da paravan hesaplar üzerinden yönetildiği iddia ediliyor.
Ukrayna’nın Rusya tarafından işgal edilmesinden sonra Plekhov, Birleşik Krallık tarafından; Roldugin ise hem Birleşik Krallık hem ABD tarafından yaptırıma tabi tutuldu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Neden Güney Kıbrıs?
Kıbrıs Gizli Belgeleri, Güney Kıbrıs’ta offshore hizmet sağlayan şirketlerin 3,6 milyon gizli şirket kaydına dayanıyor ve Rus oligarklara odaklanıyor.
Belgeler arasında Kıbrıs’taki MeritServus isimli bir kurumsal hizmet sağlayıcısına ait belgeler de yer alıyor. MeritServus’un kendisi de bu yılın başlarında, iç yazışmalarında Rus müşterilerinden biri adına yaptırımları ihlal ettiğinin ortaya çıkmasının ardından İngiltere tarafından yaptırıma tabi tutulmuştu. MeritServus ayrıca Abramovich’in Kıbrıs’taki şirketleriyle de çalıştı.
Yaklaşık 9 milyar dolarlık bir serveti olan Abramovich, yıllarca Putin ile olan bağlantılarını reddetti.
İngiltere ve AB, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Mart 2022’de Abramovich’i yaptırımlara tabi tuttu. Avrupa Birliği, Abramovich’in “Putin’e ayrıcalıklı bir erişimi” olduğunu iddia etti.
Ancak Roldugin ve Plekhov ile yapılan gizli anlaşmalar, Abramovich ve Putin arasındaki bağlantılara da ışık tutabilir.
Video International hisseleri nasıl paylaşıldı?
Sızdırılan belgeler, Abramovich’in 2003 yılında Video International isimli reklam şirketinin toplam yüzde 25 hissesini satın alan iki şirketle olan ilişkisini ortaya koyuyor.
Bu iki şirket; Finoto Holdings ve Grosora Holdings, ikisi de 2003 yılının başlarında kuruldu. Her iki şirket de, bir dizi paravan şirket aracılığıyla, Abramovich ile bağlantılı olan Sara Trust Settlement’a aitti.
Her iki şirket de Eylül 2003’te Video International’ın yüzde 12,5 hissesini aynı fiyata, yaklaşık 130 bin dolara satın aldı. O dönemde Video International, Rus televizyon reklam piyasasında önemli bir yere sahipti.
Abramovich sonraki yedi yıl boyunca Video International’da hisse sahibiydi.
Bir noktada şirket 2 milyar dolardan fazla ciro beyan etti ve bu süre zarfında Finoto ve Grosora’ya 30 milyon dolar temettü ödendi.
Video International 2010 yılında, 3 milyar dolar gelir elde etti. Ancak Finoto ve Grosora yatırımlarını o yıl, sadece 20 milyon dolara sattı.
Finoto Holdings hisselerini, Sergei Roldugin’in sahibi olduğu Med Media Network şirketine sattı.
Finoto Holdings’in satışıyla aynı gün, Grosora Holdings de hisselerini Aleksandr Plehov ile bağlantlı olan Namiral Trading’e sattı.
“Putin’in cüzdanları“
Putin ve Roldugin arasındaki ekonomik bağlantılar 2016 yılında Panama merkezli hukuk firması Mossack Fonseca’dan milyonlarca gizli belgenin sızdırılmasını içeren Panama Belgeleri ile ortaya çıktı.
Roldugin ve Plekhov, Bank Rossiya ve Putin’in yakın ortaklarından bazıları tarafından yürütülen şüpheli bir kara para aklama planının merkezinde yer alıyordu.
Panama Belgeleri’nde Roldugin’in İsviçre’de tuttuğu banka hesaplarına ilişkin ifşaatlar, bu yılın başlarında dört Gazprombank çalışanının soruşturulmasına ve yargılanmasına yol açtı. Bankacılar, İsviçreli savcılar tarafından Roldugin adına açılan hesapları gerektiği gibi kontrol etmemekle suçlandı.
İddianameye göre, Gazprombank’taki hesaplar aynı anda hem Med Media Network hem de Namiral Trading için, Video International’dan “Hisse tutmak ve temettü almak için aynı amaç ve yapıda” açılmıştı.
Savcılar, Roldugin ve Plekhov’un hesapların gerçek sahipleri olmadıklarını iddia etti.
Dört bankacı da mahkum edildi, ancak temyize gidecekler.
Birçok zengin Rus, AB üyesi bir ülke olan Güney Kıbrıs’ı offshore yatırım ağlarının bir parçası olarak kullanıyordu.
Ancak Güney Kıbrıs, Ukrayna’nın işgalinin ardından Putin’in mali varlıklarına yakın olduğu düşünülen birçok Rus oligarkı, AB üyesi olarak yaptırıma tabi tuttu.
Roman Abramovich’in Rusya, İsrail ve Portekiz pasaportları var. İngiltere’den ayrıldıktan sonra vaktinin önemli kısmını İstanbul, Tel Aviv ve Soçi üçgeninde geçirdiği tahmin ediliyor.
Kaynak: BBC
