Depremin ardından: Osmaniye

Editör: Gamze Elvan

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin memleketi Osmaniye, depremin vurduğu ve bir türlü sesini yeterince duyuramayan şehirlerden. Kentte depremler nedeniyle bin 10 kişi yaşamını yitirdi, 273 bina yıkıldı, kiralar artmış durumda.

Depremin vurduğu şehirlerden biri olan Osmaniye, felaketi derinden hissetti. Ancak sesini bir türlü, Hatay ya da Adıyaman gibi Türkiye’ye duyuramadı. Adıyaman, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın helallik istemesiyle, dayanışma çağrılarıyla sesini duyurdu. 

Osmaniye’nin sesini duyurabilecek en tanınan ismi ise sessiz kaldı: MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli. Bahçeli, depremin üzerinden 17 gün geçtikten sonra, 21 Şubat’ta memleketi Osmaniye’ye Erdoğan’la birlikte gitti. 

Erdoğan ve Bahçeli, Saimbey Ortaokulu’nda vatandaşlarla görüştü. Yürütülen çalışmalarla ilgili incelemelerde bulunan Erdoğan, daha sonra açıklama yaptı.

Erdoğan buradaki açıklamasında tüm ihtiyaçların karşılandığını söyledi. Kalıcı konutların bir yıl içinde tamamlanacağını söyleyen Erdoğan, “70 bin köy evi yapacağız. Osmaniye’de bin 361, Adana’da 701, Adıyaman’da 8 bin 21, Diyarbakır’da 2 bin 927, Elazığ’da 386, Hatay’da 14 bin 141 köy evi yapılacak. Kahramanmaraş’ta 12 bin 135, Kilis’te 1002, Malatya’da 17 bin 990, Şanlıurfa’da 2 bin 54, Gaziantep’te 9 bin 130 köy evi inşa edilecek” dedi.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de büyük bir afet yaşadığını söyledi:

“Değerli vatan evlatlarını şehit verdik. Önemli bir sayıda yaralılarımız var. Bunlarla ilgili Cumhurbaşkanlığımızın başkanlığında bakanlarımız başta olmak üzere devletin tüm unsurları 11 ilimizde seferber olmuş, her türlü felaketin izlerini ortadan kaldırmak, yeni bir hayatı tekrar inşa etmek amacıyla gayret göstermektedirler. Sayın Cumhurbaşkanımız bu illerimizi ikinci kez bulunuyor. Ben Sayın Cumhurbaşkanımıza ve yönetimdeki tüm arkadaşlarımıza gayretlerinden dolayı şükranlarımı sunuyorum.”

Osmaniye’de 2020 yılında MHP lideri Devlet Bahçeli’nin doğduğu evin yerine Devlet Bey Konağı yapılmıştı. Konağının karşısındaki 12 katlı bina depremde çökerken konakta herhangi bir yıkım yaşanmadı. 

Osmaniye’de anlatılanlara göre zarar görmeyen bu konağın kapıları yurttaşlara açılmadı, uyumak ya da tuvalet ihtiyacını gidermek için konağa gelen kimse içeriye alınmadı, konağı korumakla görevli kişiler yurttaşlara yardım etmedi.

Depremlerde en az 53 bin 538 kişi yaşamını yitirdi

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya 6 Şubat depremlerinin yıldönümünden önce, 2 Şubat 2024’te  son bir senede yapılan çalışmalarla ilgili AFAD binasında açıklama yaptı. 

Yerlikaya depremlerde 11 il, 124 ilçe ve 6 bin 929 köy ve mahallede 14 milyon kişinin etkilendiğini aktardı. Yerlikaya, 53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiğini, 107 bin 213 kişinin yaralandığını duyurdu.

Fakat bu rakamlar da şu an için net değil. Çünkü 6 Şubat’ın birinci yıldönümünde kaybolanlar da “ölü” sayılacak.

Osmaniye’nin demografik yapısı ve depremden etkilenen sektörler

Osmaniye’de depremden önce 559 bin 405 yurttaş yaşıyordu. 

Osmaniye’nin ekonomisinde sanayi, tarım, ticaret ve ulaştırma sektörleri ön plana çıkıyor. Özellikle demir-çelik ve yerfıstığı işleme sektörlerinde ülkemizin önde gelen illerinden. İlde tekstil, zeytinyağı, kuruyemiş, süt ürünleri ile hububat işleme sektörlerinde üretim yapılıyor.

TMMOB’un raporuna göre Osmaniye’de depremin yaşam ve sanayi alanlarında yarattığı hasar göreceli daha düşük seviyor. Sanayi neredeyse yok denecek kadar az hasar gördü. 

Kaç kişi hayatını kaybetti?

Osmaniye Valisi Erdinç Yılmaz’ın aktardığına göre 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerde en az bin 10 kişi hayatını kaybetti, en az 2 bin 606 Osmaniyeli ise yaralandı. 

Kaç bina yıkıldı?

Vali Yılmaz, 273 binanın yıkıldığını, 10 binden fazla binanın ise hasar gördüğünü söyledi. 

Konteyner kuruldu

Osmaniye Valisi’nin aktardığına göre ilk etapta bin 27 kırsalda olmak üzere 4 bin 102 konteyner kuruldu.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin 18 Ağustos 2023’te hazırladığı rapora göre çadır kentlerin kurulduğu bölgede hata yapıldı. Çadırların iklim şartlarına ve yangın standartlarına uygun olmayan malzemeden üretildiğinin belirtildiği açıklamada, “Zorlu kış koşullarına dayanamamaktadır. Adıyaman, Diyarbakır ve Şanlıurfa’da yaşanan seller; Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye’de çıkan yangınlar; İskenderun’da yaşanan fırtına çadır kentlerde yaşayan depremzedeleri defalarca mağdur etmiştir” denildi.

Kaç konut inşa ediliyor?

Vali Yılmaz’ın açıklamasına göre toplam 12 bin 655 hak sahibi var: 

“Yıkılan evlerle ilgili 11 bin 235, işyerleri için bin 299, 121’i de ahır olmak üzere 12 bin 655 hak sahibi bulunmaktadır. Şu anda kalıcı konutlarımızın yapımı çok hızlı bir şekilde devam etmektedir. 3 bin 875’i kent merkezinde olmak üzere 5 bin 265 konutun ihalesi yapıldı. Şu anda kura çekilecek toplam hak sahibi 4 bin 925’tir. 1852’si kentte, 124’ü kırsalda (köy evi) olmak üzere bin 976 konutun en yakın zamanda kurası çekilecek.”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da Osmaniye’de bin 976 konut için şubat ayında kura çekileceğini duyurdu. Bakanlık, bu konutlar 2024 yılının sonuna kadar teslim edileceğini bildirdi.

Kiralar ne durumda?

TMMOB’un raporuna göre yıkılan ve ağır hasarlı konutlardan dolayı özellikle kira fiyatlarındaki artışlar ve genel olarak fiyatlardaki artışlar, özellikle çalışanların gündelik yaşamlarını olumsuz etkiliyor.

Anka Haber Ajansı’na konuşan bir esnaf, depremden sonra kiraların hayli yükseldiğini söylüyor. 1+1 evin fiyatı 7 bin 500- 8 bin TL’den başlıyor: 

“Şu anda deprem bölgesinde emekli olana cidden Allah yardım etsin. Ev bulma şansınız yok. Bu parayla ev tutma şansınız yok. 1 artı 1 dahi 7 bin 500- 8 bin liradan başlıyor deprem bölgesinde. Yeni zamlarla herhalde 10 bin lira olacak. Yaşama şansımız yok.”

Esnaf Murat Kaşlar, yıkılacak binaların olduğunu ancak buna dair herhangi bir adımın atılmadığını, yolların düzeltilmediğini bildiriyor:

“İyileşme adına hiçbir şey yok. Şehir perişan halde. Hâlâ yollar çok kötü. Hâlâ yıkılacak binalar var yıkılmıyor. Hâlâ yarım kalmış enkazlar var. Bu kadar imkanlarla niye bunlar yapılmaz. En önemli caddelerimiz, mahallelerimiz moloz yığınlarıyla dolu. Bütün yollar çukur, çamur. Maalesef depremin olduğu zamanda bu yana iyileşme yok.”

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.