Bilim Akademisi tarafından yapılan açıklamaya göre, İliç’teki altın madeninde meydana gelen facianın yaratacağı etki bugüne kadar yaşanan kazaların hiçbiriyle karşılaştırılamaz boyutta. Açıklamada, siyanürlü toprağın kaymasının ardından Fırat Nehri’nin suyuyla beslenen GAP bölgesindeki tarım ürünlerinin korunması için kısa vadede çözüm üretilmesi, madene yakın yerleşim alanlarında yaşayanlara siyanür geçirmeyen maskeler dağıtılmasının gerekliliği ve civarındakilerin bölgeden acilen uzaklaştırılmaları önerildi.
Bilim Akademisi, Erzincan İliç’te Anagold Madencilik firması tarafından işletilen Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat’ta siyanürlü toprağın kayması ve dokuz işçinin göçük altında kalmasıyla ilgili açıklama yaptı.
Akademi tarafından hazırlanan “Siyanürlü Altın İşletmeciliği: Çevre ve Sağlık Riskleri” adlı bilgi notunda, Erzincan’da yaşanan olay “Kayan toprak yığınının siyanür ve sülfürik asit kulelerine çarpması” olarak isimlendirildi.
Siyanürle altın elde edilmesi konusunda çeşitli yöntemlere değinilen açıklamada, “Erzincan’a bağlı İliç ilçesinde gerçekleşen toprak kayması faciasının nedeninin atık barajının çökmesi değil, işletme sürecinin ikinci aşaması olan ve uzun yıllar süren patlatma ve kazma işlemleri olduğu anlaşılmaktadır” denildi.
“Olayın yaratacağı etki diğer kazalarla karşılaştırılamaz boyutta”
Madene yönelik Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporları ve bu konudaki hukuki gelişmelere yer verilen duyuruda şöyle denildi:
“13 Şubat günü yaşanan 10 milyon m3 hacmindeki bir toprak kütlesinin büyük hızla kayması olayına ilişkin yabancı kaynakların yaptığı değerlendirmeye göre akan veya kayan toprağın siyanür ve hidrojen sülfür kulelerine çarptığı anlaşılmaktadır. Ancak, kayma esnasında toprağın siyanür liçinden geçerek beraberinde liçi de taşıyıp taşımadığı henüz kesin değildir. Bazı yerli TV kanallarında kazada siyanür riski olmadığı belirtildiyse de toprağın siyanür kulesine çarpmış olması ve büyük olasılıkla siyanür liçinden de geçtiği düşünülürse, olayın çevrede yarattığı ve yaratacağı etkiler bugüne dek yaşanan kazaların hiçbiriyle karşılaştırılamaz boyuttadır.“
Bilim Akademisi tarafından yapılan açıklamada tespit ve öneriler de şöyle sıralandı:
“İliç ilçesinde meydana gelen siyanür ve ağır metal içerikli toprak kaymasının hem ekosistem hem de İliç ve civar bölgelerde yaşayan insanlar üzerinde çok olumsuz etkiler yaratacağı açıktır.
Toprağa, suya ve havaya yayılan siyanür bileşiklerinin kısa süre içinde yok edilmesi mümkün olmadığından, ilk etapta palyatif önlemler alınması büyük önem taşır. Örneğin, Fırat sularıyla beslenen GAP bölgesindeki tarım ürünlerinin korunması için kısa vadeli çözümler üretilmeli, maden alanına yakın yerleşim alanlarındaki insanlara siyanürü geçirmeyen maskeler dağıtılmalı veya onların acilen bölgeden uzaklaştırılmaları sağlanmalıdır.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Daha uzun vadeli ve kalıcı çözümler için ise bilim insanlarının görüşlerine başvurarak hava, su ve topraktan siyanür uzaklaştıran ileri arıtma tekniklerinin devreye sokulması gerekmektedir.
Son olarak, Türkiye sınırları içinde halen işletilmekte olan tüm altın madeni tesislerinin bir süreliğine kapatılarak, mevcut ÇED raporlarına ek olarak bu kazadaki ihmalleri gözeten çok daha kapsamlı ve sınırlayıcı nitelikte raporlar oluşturulmalıdır.”
