Diyarbakır-Mardin sınırında başlayan ve 15 kişinin ölümüyle sonuçlanan yangınla ilgili bilirkişi raporu hazırlandı. Rapora göre Sigortalı Yük Ayırıcı direğine, sigorta yerine iletken tel sarma yöntemi kullanıldığı ortaya çıktı. Raporda iletken telin koparak yerdeki otları tutuşturmasıyla yangının başladığı ve şiddetli rüzgarın da etkisiyle geniş bir alana yayıldığı ifade edildi. Öte yandan TMMOB da yangının elektrik tellerinden kaynaklı çıktığını tespit etti.
Diyarbakır’ın Çınar ilçesiyle Mardin’in Mazıdağı ilçesi arasında 20 Haziran Perşembe akşamı başlayan ve 15 kişinin ölümüyle sonuçlanan yangınla ilgili bilirkişi raporu hazırlandı. Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu (İKK) da bir rapor hazırladı ve sonuçlarını paylaştı. Her iki rapora göre yangının çıkış nedeni elektrik kaynaklı. Savcılık, hazırlanan bu raporları yetersiz buldu.
Olayla ilgili başlatılan soruşturma dosyası için yangından sonra elektrik, harita ve ziraat yüksek mühendislerinden oluşan üç kişilik bilirkişi heyeti, bölgede incelemede bulunarak bir rapor hazırladı.
Sigorta ayırıcı direğinde sigorta kullanılmamış, yerine iletken tel sarılmış
Bilirkişiler tarafından hazırlanan raporda, Köksal Mahallesi’ndeki Sigortalı Yük Ayırıcı direğine, sigorta yerine iletken tel sarıldığı söylendi. Aynı raporda bu telin koparak kuru otları tutuşturduğu ve yangının şiddetli rüzgarın etkisiyle geniş bir alana yayıldığı ifade edildi.
Savcılık daha detaylı rapor istedi
Savcılığa gönderilen bilirkişi raporunun soruşturma dosyasına konulduğu ancak Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın bu raporu yetersiz bulduğu öğrenildi. Başsavcılığın olayla ilgili etkin soruşturma yapılabilmesi için daha detaylı bir raporun hazırlanmasını istediği de edinilen bilgiler arasında.
TMMOB da “elektrik kaynaklı” dedi
TMMOB Diyarbakır İKK raporunda da yangının elektrik hatlarından kaynaklı olduğu belirtildi.
Odanın raporuna göre köylere gidilerek yapılan çalışmada tarımsal arazi, orman alanı ve mera sahaları dâhil yaklaşık 5-6 bin hektarlık arazinin yangından etkilendiği tespit edildi.
Bölgede hasat sezonunun bitmediği, arazilerin çoğunda hasat yapıldığı, yanmış buğday ve arpa başaklarının tarımın devam ettiğine dair somut delil olarak görüldüğü belirtilen raporda şöyle denildi:
“Hasadın yapıldığı sulu tarımsal arazilerdeyse yağmurlama borularının kaldırılmadığı, alet ve ekipmanların yangından zarar gördüğü, bazı arazilerde sulama sistemlerinin bir bütün olarak yandığı dolayısıyla yangının anız yakılmasından kaynaklanmadığı inceleme esnasında gözlemlenmiştir. Yangından zarar gören mera sahalarında ve ormanlık alanlarda yoğun olarak otlakların yandığı, ağaçların büyük kısmının zarar gördüğü, yanmış yabanıl hayvanların gözlemlendiği, flora ve faunanın zarar gördüğü tespiti yapılmıştır.”
“Yangının ilk çıkış yerinde DEDAŞ’ın müdahaleleri görülmüş”
Raporda, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş (DEDAŞ) ekiplerinin yangının çıktığı bölgeye müdahale ettiğinin görüldüğü belirtildi. Öte yandan, “Müdahale sonrası elektrik hatlarıyla ilgili yapılan incelemeler sonucunda birtakım tespitler yapılmıştır” denildi ve bunlar şöyle sıralandı:
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
- Yangının çıktığı yerin ekili olduğu, anızın olmadığı görülmüştür.
- İletim hatlarında birçok noktada eklerin ve liflenmelerin olduğu tespit edilmiştir.
- Direkteki OG (orta gerilim) sigortalarının yerinde olmadığı, bunun yerine iletkenlerle bypass edildiği ve bu bağlantıların gevşeklikten dolayı arka sebebiyet verebileceği tespiti yapılmıştır.
- Birçok direkte kırık izolatörlerin olduğu bu durumun atlamalara sebebiyet verebileceği teknik açıdan bir veridir.
- OG hatlarda ekili tarım alanlarında ağaç direkleri mevcudiyeti görüldü. Bu ağaç direklerinin kullanılması uygun görülmemektedir.
- Hatların geçtiği güzergahlarda direklerin etrafında yangına karşı bir önlem alınmadığı gözlemlenmiştir. (Direk diplerindeki otların mevcudiyeti vs.)
- Direk diplerinde süs betonu olmadığı, otların direk dibinde biçilmediği tespiti yapılmıştır.
- OG hatlarının dibindeki ağaçların atlamaya sebebiyet verebileceği gözlemlenmiştir.
- İzolatörlerdeki gevşek ve sıkı bağların tekniğine uygun yapılmadığı gözlemlenmiştir.
- Şebekelerin bakım onarımı yapılmadığı ve teknik işletme sorumluluğu hizmetlerinden yararlanılmadığı gözlemlenmiştir.
- Parafudr* olmayışı aşırı gerilimlerin oluşmasına dolayısıyla ark oluşumuna sebebiyet vermektedir. Hat başlarında hat sonlarında ve trafo girişlerinde mutlaka parafudr kullanılmalıdır.
TMMOB Diyarbakır İKK Raporu’nun sonuç bölümünde, “Yapılan tespitler ışığında, yangın sebebinin anızlardan kaynaklı olmadığı, elektrik hat ve direklerinin bakımsız ve tehlikeli olduğu, iletim hatlarındaki bakımsızlık, direklerin etrafında yangına karşı önlemlerin alınmaması, aşırı gerilimden kaynaklı ark oluşum yoğunlukları, yine ayrıca ilgili kurumun hemen yangının çıktığı günün ertesinde direkleri değiştirme ve onarımının yapılması ile delilleri karartma gibi gözlemlerden kaynaklı, oluşan yangının elektrik hatlarından kaynaklı olabileceği tespitleri yapılmıştır” denildi.
*Paradufr: Bir sistemde fazlar üzerinde özellikle yıldırım düşmesinde yaşanması kaçınılmaz olan ani aşırı akımların toprakla kısa devre olmasını sağlayan ürün.
