Son yıllarda oyun sektöründe işten çıkarmalar arttı. Microsoft’tan Sony’e kadar devasa şirketlerde bile bu eğilim görülüyor. Peki, oyunların devri yaşanırken işten çıkarmalar neden artıyor?
Oyun teknolojilerinin önemli bir atılıma sahne olduğunu görüyoruz. Artık çok daha fazla dizüstü bilgisayar modeli oyun oynatabiliyor. Hatta yıllardır oyun sektörüne girmeyen ve 2019’da Apple Arcade ile piyasaya giren Apple bile, yeni nesil cihazlarında (iPhone ve MacBook) oyun oynanmasını vadediyor. Ancak oyun sektöründe akla ilk gelen şirketlerden Microsoft ve Sony tarafında bile işler çok yolunda gitmiyor.
Video oyun endüstrisinde geçen yıl yaklaşık 10 bin 500 kişi işten çıkarılırken 2024 yılında hazirana kadar bu sayı geçildi. 2023, teknoloji dünyasında “işten çıkarma” yılı olarak anılmaya başlanmıştı ama buradaki işten çıkarmaların büyük bir kısmı oyun sektöründe yaşanmıştı.
Video oyun endüstrisindeki işten çıkarmaları takip eden Obsidian’ın verilerine göre 2024’te şu ana kadar 10 bin 800 kişi işini kaybetti.
Microsoft, pek çok oyun stüdyosu ve geliştiricisini satın alırken geçtiğimiz yıllarda Activision Blizzard’ı bünyesine katarak dikkat çekti. Burada ve Xbox’ta toplamda bin 900 kişiyi işten çıkaran Microsoft’a ek olarak Unity ve Amazon’a bağlı yayın platformu Twitch’te 2 binden fazla video oyun sektörü çalışanı işini kaybetti ve sonraki aylarda bu sayı artmaya devam etti.
Rockstar’ın ana şirketi Take-Two yaklaşık 600 çalışanıyla yollarını ayırırken, Electronic Arts işgücünü yüzde 5 azaltacağını söyledi.
Oyun haberleriyle ve incelemeleriyle bildiğimiz Polygon’a göre dünya çapında video oyun endüstrisi en azından işgücü tarafında önemli bir dalgalanma yaşıyor. Veriler kesin olmasa da CEO’ların “ekonomik krizi” bahane göstermesi işten çıkarmaların ana sebebi. Elbette bütün şirketler çalışanlarıyla yolları ayırmıyor. Aksine Nintendo gibi şirketler yeni çalışanlar işe alıyor.
Kapanan büyük ve önemli stüdyolar ve oyun yayıncıları
- Alpha Dog Games
- Arkane Austin
- Campfire Cabal
- Crop Circle Games
- Daedalic Entertainment
- Deviation Games
- Double Loop Games
- EA Chillingo
- Free Radical Design
- Galvanic Games
- Industrial Toys
- Intercept Games
- Little Red Dog Games
- London Studio
- One Player Mission
- Pixelopus
- Ridgeline Games
- Roll7
- Smilegate Barcelona
- Tango Gameworks
- Threshold Games
- Threaks
- Ubisoft London
- Versus Evil
- Volition
- Wimo Games
İstatistiklere göre ocakta 5 bin 995, şubatta 2 bin 27, martta 597, nisanda 1003, mayısta 705 ve haziranda 486 kişi işten çıkarıldı.
İşten çıkarmalar en çok Kuzey Amerika ve Avrupa’da yaşandı. ABD işten çıkarmaların çok en yaşandığı ülke oldu. Onu Kanada, Birleşik Krallık ve Polonya takip etti.
Uluslararası Oyun Geliştiricileri Birliği’nin (IGDA) 2023 verilerine dayanarak yaptığı bir ankete göre oyun endüstrisinde küresel işsizlik oranı yaklaşık yüzde 4,8 oldu. Bazı endüstri uzmanları ABD’deki oranın iki kat daha yüksek olabileceğine inanıyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Artan geliştirme maliyetleri, stüdyoların oyunlarını iptal etmelerine veya ertelemelerine ve geliştirme ekiplerini işten çıkarmalarına neden oluyor. Örneğin Embracer Group, 29 oyunun iptal edildiğini duyurdu. Microsoft Gaming, Blizzard Entertainment’ın altı yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığı Odyssey’i iptal etti ve projede çalışanların bir kısmını işten çıkardı. Sony, Naughty Dog ve London Studio’nun oyununu iptal etti ve her iki stüdyoda da insanları işten çıkardı. Electronic Arts da Respawn Entertainment’ın isimsiz bir Star Wars oyununu iptal etti. Ubisoft, önceki çeyreğin mali sonuçlarını gerekçe göstererek daha önce duyurulmamış üç oyunu iptal etti.
Oyun sektörünün durumu
Pazar analisti Newzoo’nun tahminlerine göre küresel video oyun endüstrisi 2023’te 184 milyar dolar gelir elde etmeyi başardı, 2024’te bunun daha da artması bekleniyor.
Her ne kadar oyun sektöründe canlı bir dönemin içinde olduğumuz düşünülse de oyuncu tarafında etkileşim sabit kalıyor ve insanlar video oyunlarına daha az para harcıyor.
Koronavirüs salgınında eve kapanan milyonlarca kişi oyunlarla tanıştı ve o dönemde yüksek bir talep vardı. Bu sektörü canlandırdı ve işe alımları oldukça artırdı. Şirketler, bu talebe karşılık olarak büyük yatırımlar yaptı ve yıllar içinde bu yatırımlarının karşılığını alamadılar. Bazı şirketler ürettikleri oyunlardan istedikleri gibi kâr elde edemedikleri için kapanmak zorunda bile kaldı.
Koronavirüs etkisinin dışında teknolojinin gelişmesi, AAA oyunlar geliştirmenin maliyetini büyük ölçüde artırdı. Oyun tasarımının artan karmaşıklığı, görsel olarak daha gerçek, çarpıcı ve iyi deneyimler yaratmak için ileri teknolojilerin benimsenmesi ve oyuncuların kapsamlı, sinematik içeriğe yönelik artan beklentileri, maliyetlerin daha da artmasına neden oldu.
İlerleyen yıllarda küresel ekonomik yavaşlama, artan faiz oranlarıyla birleştiğinde şirketlerin fon bulması da oldukça zorlaştı. 2024’ün getirdiği bu durum, şirketlerin yeni projelere yatırım yapma ve mevcut projeleri sürdürme yeteneklerini sınırlarken, işten çıkarma süreçlerini hızlandırdı.
İşten çıkarmaların başlıca nedenleri
Video oyunu endüstrisindeki işten çıkarmaların başlıca nedenlerinden biri de birleşme ve satın almalar olarak da gösteriliyor. Video oyunu şirketleri, salgın sırasında tanık olunan önemli büyümenin daha sonra da devam edeceğine inanıyordu ve bu da birçok firmanın birleşme ve satın almaya yönelmesine neden oldu. 2020 ve 2023 yılları arasında video oyunu tarihindeki en pahalı 20 satın alımdan 14’ü gerçekleşti; Microsoft, Sony, Embracer Group, Tencent, Take-Two Interactive ve Electronic Arts gibi endüstrinin önde gelenleri satın alımlar ile dikkat çekti.
Birkaç satın almanın ardından Embracer Group stüdyoların kapatılması, çalışanların işten çıkarılması ve düzinelerce video oyunu projesinin iptali de dahil olmak üzere şirkette önemli bir yapılanma sürecine gideceklerini duyurdu.
Embracer Group, Sega ve Microsoft Gaming bünyesindeki birçok stüdyo ve yayıncı ya ana şirketlerinden ayrılmayı tercih etti ya da satılmak zorunda kaldı, bu da toplu işten çıkarmalara yol açtı. 29 Şubat 2024’te Microsoft oyun stüdyosu Toys for Bob, Activision’dan ayrılıp bağımsız bir stüdyo olarak faaliyet gösterme kararını açıklarken, gelecekteki projelerde hem Activision hem de Microsoft ile işbirliği yapmaya açık olduğunu belirtti. Embracer Group, Sabre Interactive’i 500 milyon dolar karşılığında özel bir firmaya devretmeyi planladığını duyurdu. 28 Mart 2024’te Take-Two Interactive, Gearbox’ı Embracer Group’tan 460 milyon dolara satın almayı planladığını duyurdu. Aynı gün Relic Entertainment, Sega tarafından belirtilmeyen bir yatırımcıya satıldı.
Sebeplerden bir diğeri de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali oldu. Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Rus stüdyolarının ve geliştiricilerinin göçüne neden oldu. Nisan ayıyla beraber Rus geliştiricilerin yüzde 42’si ya ülkeyi çoktan terk etti ya da birkaç ay içinde ayrılmayı planlıyordu. Ülke dışındaki Rus geliştiriciler, güvenin düşük olması nedeniyle projelerin yayıncılar tarafından finanse edilmesinde zorluk yaşadıklarını bildirdi. Bir diğer yandan Batı merkezli video oyunu şirketleri Rusya’daki faaliyetlerini durdurdu ve bu da sektöre darbe vuran bir diğer şey oldu.
Oyun geliştirmek çok pahalı
Oyun stüdyolarının bocalamasının bir diğer sebebi de oyunların artık çok yüksek bütçelerle geliştirilmesi. 2024 veya 2025’te piyasaya sürülmesi planlanan oyunlar artık 200 milyon dolar veya daha yüksek bütçelere sahip. Call of Duty ve Grand Theft Auto gibi bazı çok popüler ve sevilen oyunların bütçeleri sırasıyla 300 milyon doları ve 250 milyon doları aşıyor.
Hatta Rekabet ve Piyasalar Otoritesi’ne göre tek bir AAA oyunun geliştirilme maliyeti 90 ila 180 milyon dolar arasında değişebilirken, pazarlama bütçeleri de 50 ila 150 milyon dolar arasında değişebiliyor.
Öte yandan Microsoft yılın ilk çeyreğinde 61,9 milyar dolarlık bir gelir elde etti. Yapılan açıklamada Xbox satışlarının düştüğü söylense de genel anlamda olumlu bir ivme var. Xbox Series X ve S modellerin satışları yıllık bazda yüzde 31 oranında düştü.
Bir diğer yanda ise Microsoft Gaming’in gelirleri yüzde 51 arttı. Gelir artışının en büyük kaynağı ise Activision Blizzard oldu. Yapılan açıklamaya göre gelirlerin yüzde 55’i Activision Blizzard’dan geldi. Xbox içerik ve hizmet geliri yüzde 62 oranında artarken bunun yüzde 61’lik bölümü, Activision Blizzard’dan sağlanmış oldu.
Sony verileri
Microsoft’un Xbox’ının karşısında Sony ise bu yılın mart ayında açıklanan en son verilere göre 59,3 milyon PlayStation 5 satmayı başardı. Sony tarafında PS4 ve PS5 satışlarıyla ilgili yapılan kıyaslamada, 31 Mart 2017’de PS4 satışları 60,2 milyon adet seviyesinde olmuştu. PS5 içinse 31 Mart 2024 verileri 59,3 milyon adette kaldı. Bunun yanında oyun satışları arttı. Sony, PS5 ve PS4 için toplam oyun satışlarını 72,6 milyon adet olduğunu duyurdu.
Sony’nin bir diğer artışı ise PlayStation Network tarafında oldu. Oyun hizmetinin aktif kullanıcı sayısı 118 milyon kişiye ulaştı.
Mayıs ayında açıklanan verilere göre Japonya merkezli oyun konsolu üreticisi Nintendo, net kârını 3,2 milyar dolara yükseltmeyi başardı. Açıklanan bu rakamlar, firmanın şimdiye kadarki en yüksek net kârı olarak kayıtlara geçti. Ancak şirket, bu yıl boyunca hem oyun konsolu hem de oyun yazılımları satışlarında düşüş bekliyor.
Hidetaka Miyazaki oyun sektöründeki toplu işten çıkarmalarla ilgili olarak “Böyle bir şeyi hiçbir zaman FromSoftware’deki çalışma arkadaşlarım için istemeyeceğimi söylemek istiyorum. Bu, şirket sorumluluğumda olduğu sürece izin vermeyeceğim bir şey” diyor.
Türkiye’de durumlar nasıl?
Yayımlanan verilere göre Türkiye’de oyun sektörüne yatırımlar 2022 yılında önceki yıla kıyasla yüzde 60 artarak 424,7 milyon dolara yükselmişti.
Gaming in Turkey tarafından 2024’ün şubat ayında yayımlanan 350 sayfalık Türkiye Oyun Sektörü Raporu‘na göre nüfusun yarısından fazlası oyun oynuyor. PC ve konsol oyuncularının sayısına ilişkin ayrıntıların yer aldığı raporda, 2023 yılında mobil, PC ve konsol oyuncu sayısı 47 milyonu geçmiş durumdaydı. Bu oyunculardan elde edilen hasılat ise 580 milyon dolar. Ancak her ne kadar hasılat yüksek gibi gelse de 2022 yılındaki verilerde 44 milyon oyuncu ile 625 milyon dolarlık hasılat yapılmıştı. Bu veriler Türkiye’de 2023 yılında oyun oynayan kişi sayısının arttığını ancak harcama yapma eğilimlerinde düşüş olduğunu gösteriyor.
Tahmin edildiği gibi oyun oynamak, gençler arasında daha yaygın. Oyun oynayanların yüzde 35 ila 40’ı 25 yaş ile 34 yaş arasında seyrediyor. 18 ve 24 yaş arasında oyun oynayanlar ise 47 milyonun yüzde 25 ila 30’unu oluşturuyor. Rapora göre oyuncuların yüzde 55’i erkeklerden, yüzde 45’i ise kadınlardan oluşuyor.
Kaynaklar
2023–2024 video game industry layoffs
Bu yıl oyun sektöründe işten çıkarılanların sayısı endişe veriyor
2024 has already had more video game industry layoffs than all of 2023 — and it’s only June
