Ukrayna savaşına karşı çıkan 39 yaşındaki Rus piyanist Pavel Kuşnir, mayıs ayında tutuklandıktan sonra başladığı açlık grevinin ardından 28 Temmuz’da cezaevinde hayatını kaybetti. Kuşnir’in hikayesi, Rusya’da barış çağrısı yapmanın bedelini gösteriyor.
Rusya’nın Uzak Doğu’sundaki Birobidjan kentinde bulunan bir tutukevinde 28 Temmuz’da hayatını kaybeden Pavel Kuşnir, Ukrayna’daki savaşa karşı defalarca protesto gösterilerinde bulunmuştu. 39 yaşındaki piyanist, Mayıs ayında tutuklanmasının ardından açlık grevine başlamış ve daha sonra su almayı da reddetmişti.
Kuşnir’in ölümü, Batı’da hapis yatan Kremlin casusları ve uyuyan ajanlarla takas edilen daha tanınmış muhaliflerin serbest bırakılmasından sadece dört gün önce gerçekleşti. Yalnız ölümünün ardından düzenlenen cenaze törenine de yalnızca 11 kişi katıldı.
Sibirya’da bağımsız bir siyasetçi olan Svetlana Kaverzina, “Kendini feda etmemesi için kimse onunla konuşmaya çalışmadı çünkü ne olduğundan haberdar değildik. Ona bir avukat gönderemezdik – bilmiyorduk. Yalnızdı” dedi.
Savaş karşıtı videoları ve protestoları
Kuşnir’in tutuklanmadan önce dört savaş karşıtı video yayınladığı YouTube kanalının sadece beş abonesi vardı. “Yabancı ajan Mulder” başlıklı paylaşımları, 1990’larda Rusya’da popüler olan Amerikan dizisi X-Files’a ve Rusya’da siyasi açıdan şüpheli görülen kişilerin “yabancı ajan” ilan edilmesine izin veren bir yasaya gönderme yapıyordu.
Ocak ayında yayınlanan son videosunda, Rus askerlerinin Kiev’in bir banliyösü olan Buça’da sivillere yönelik 2022 katliamını ele almıştı. Birkaç ay sonra gizli servislere yakın bir Telegram kanalı, maskeli adamların Kuşnir’i beyaz bir minibüse götürdüğünü gösteren bir video paylaştı ve hakkında terör faaliyetine katılma çağrısı yapmakla suçlanan bir ceza davası açıldığını duyurdu.
Yetenekli bir müzisyen ve muhalif ruh
Kuşnir, Rusya’nın orta kesimindeki Tambov şehrinde doğdu. Babası Mikhail piyanist ve eğitimci, annesi ise bir müzik okulu öğretmeniydi. İki yaşında piyano çalmaya başlayan Kuşnir, 17 yaşındayken besteci Dmitri Şostakoviç’in 24 prelüd ve füğünü içeren iki buçuk saatlik olağanüstü bir konser vermişti.
Moskova Konservatuvarı’ndaki sınıf arkadaşı Julia Wertman, Kuşnir’in “muhalif bir imaj” geliştirdiğini, genellikle eski bir palto ve siyah kıyafetler giydiğini, cebinden yarım litrelik bir votka şişesinin çıktığını söylüyor. 2005 yılında verdiği bir röportajda, asla icra etmeyeceği bestenin ne olduğu sorulduğunda “Rus milli marşı” cevabını vermişti.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Birçok şehirde çalışan ve savaş karşıtı protestolar düzenleyen Kuşnir, son olarak Birobidjan Filarmoni Orkestrası’nda solist olarak göreve başlamıştı. Yerel televizyona verdiği demeçte, “Eğer hapse atılmazsam, orduya alınmazsam ya da kovulmazsam, umarım önümüzdeki 12 yılı sizinle geçiririm” demişti.
Açlık grevleri ve yalnız bir protesto
Kuşnir, boş zamanlarını savaşa karşı protesto gösterileri düzenleyerek geçiriyordu. Arkadaşlarına gönderdiği e-postalarda, geceleri Birobidjan’da askere alımı öfkeyle kınayan ve Vladimir Putin’i faşist olarak nitelendiren afişler yapıştırdığını anlatıyordu. 2023 baharında 20 gün, daha sonra aynı yıl üç ay süren açlık grevleri de yapmıştı.
Arkadaşı Olga Şkrigunova, Kuşnir’in kendini tehlikeye attığının farkında olduğunu söylüyor. “Bu onun yalnız protestosuydu. Başka ne yapabileceğini bilmeyen birinin eylemiydi” diyor. Şkrigunova, onu Rusya’dan ayrılmaya veya en azından Berlin’de konser vermeye ikna etmeye çalıştığını, ancak bu seyahati asla ayarlayamadıklarını belirtiyor.
Mart sonunda Şkrigunova ile son kez konuşan Kuşnir, izlendiğini hissettiğini ve “sürekli aynı kişiyi gördüğünü” söylemişti. “Ne olursa olsun: bunu bir sebepten yapıyorum” diye eklemişti.
Kuşnir’in ölümünden kısa bir süre önce onu gören bir kişi, “iskelet gibiydi” diyerek Temmuz ortasına gelindiğinde neredeyse yürüyemediğini ve “çok kötü durumda” olduğunu anlattı. Resmi ölüm nedeni “dilate kardiyomiyopati ve konjestif kalp yetmezliği” olarak açıklandı.
Ölümünden sonra artan ilgi
Kuşnir’in ölümünden sonra annesi, bağımsız bir haber kuruluşu olan Okno’ya verdiği demeçte oğlunu etkilemeye çalıştığını ancak başarısız olduğunu söyledi. “Kesinlikle daha sessiz davranmasını ve siyasetten tamamen uzak durmasını istiyordum. Görünüşe göre hiçbir şey için hayatını feda etmesine çok üzülüyorum” dedi.
Ancak arkadaşı Şkrigunova bu görüşe katılmıyor ve Kuşnir’in savaş karşıtı görüşlerini ifade edebilmek için hayatını riske attığının farkında olduğunu söylüyor. “Başka bir yol olabileceğini anladığında, artık geri dönüş yoktu. Sonuna kadar gideceğini biliyordu – böylece boşa gitmiş bir çaba olmayacaktı” diye ekliyor.
Kuşnir, ölümünün ardından hayattayken hiç almadığı kadar ilgi çekti. 2014 yılında yazdığı bir kitap hızla Almanya’da yeniden yayımlandı. Grammy ödüllü elektronik müzik grubu Clean Bandit’in üyesi Grace Chatto, Moskova Konservatuvarı’nda birlikte okuduğu “nazik ve eğlenceli” arkadaşı için Instagram’da duygusal bir yazı paylaştı. Aralarında Daniel Barenboim, Sir Simon Rattle ve Martha Argerich’in de bulunduğu 22 önde gelen klasik müzisyen, hiç tanımadıkları bu “olağanüstü sanatçıyı” anmak için açık bir mektup yazdı.
Kaynak: BBC
