Taliban’ın kadın sesi yasağına Afgan kadınlar sosyal medyada şarkı söyleyerek tepki gösteriyor

Taliban yönetimi geçen hafta kadınların seslerini yükseltmelerini de yasaklayan bir dizi yeni bir yasa çıkardı. Afgan kadınlar, bu yasağa karşı sosyal medyada #MyVoiceIsNotForbiden etiketiyle şarkı söyledikleri videolar paylaşarak tepki gösteriyor.

Taliban yönetimi geçen hafta, kadınların davranışlarını düzenleyen 35 maddelik yeni bir yasa çıkardı. Bu yasaya göre, kadınların yüzleri, bedenleri ve sesleri evlerinin dışında “örtülü” olmalı. Yasa, kadınların seslerini kamusal alanda yükseltmelerini, şarkı söylemelerini ve hatta evlerinin içinden dahi seslerinin dışarı taşmasını yasaklıyor.

Yasanın getirdiği kısıtlamalar sadece sesleriyle sınırlı değil. Kadınların yüzlerini ve bedenlerini kalın giysilerle tamamen örtmeleri zorunlu hale geliyor. Kan bağı veya evlilik yoluyla akraba olmadıkları erkeklere doğrudan bakmamaları gerekiyor. Kadınların uygun bir erkek refakatçi olmadan taksiye binmemeleri de yasak kapsamında. Bu kurallara uymayan kadınlar ve kız çocukları gözaltına alınabilecek. Kadınlar Taliban görevlilerince uygun görülen bir şekilde cezalandırılabilecek.

Sosyal medyada yükselen kadın sesleri

Afgan kadınlar, bu baskıcı yasaya karşı seslerini duyurmak için sosyal medyayı kullanıyor. Ülke içinden ve dışından onlarca kadın, şarkı söyledikleri videoları “Sesim yasaklanamaz” ve “Taliban’a hayır” gibi etiketlerle paylaşıyor. Bu paylaşımlar arasında yüzünün sadece küçük bir kısmı görünen bir kadının şarkı söylediği video da var.

Polonya’da yaşayan eski polis memuru Zala Zazai de protestoya katıldı.

Ünlü sanatçı Aryana Sayeed’in Afgan kadınların direncini anlatan bir şarkısını seslendirdiği bir video paylaştı. Zazai, Afgan kadınlarına yönelik kısıtlamaların “kabul edilemez” olduğunu belirtiyor. Zazai, “Afgan kadınları artık anladı ki, kadın düşmanları din ve kültür adına insan haklarımızı artık inkar edemez. Ve haklarımız için çağrıda bulunan seslerimiz asla susturulamayacak” diye ekliyor.

Yasağa dair uluslararası tepkiler

Birleşmiş Milletler’in Afganistan Özel Temsilcisi Roza Otunbayeva, bu kısıtlamaların Taliban’ın 2021’de iktidara gelmesinden bu yana kadın ve kız çocuklarının haklarına getirdiği “tahammül edilemez kısıtlamaları” daha da genişlettiğini söyledi. Otunbayeva, “Bu, Afganistan’ın geleceği için üzücü bir vizyondur; ahlak müfettişlerinin, geniş ve bazen belirsiz ihlal listelerine dayanarak herhangi birini tehdit etme ve gözaltına alma konusunda takdir yetkisine sahip olduğu bir gelecek” diye ekledi.

Afgan Avukatlar Derneği Başkanı Mir Abdul Wahid Sadat, Rukhshana Media’ya yaptığı açıklamada, yeni yasaların Afganistan’ın iç ve uluslararası yasal yükümlülükleriyle çeliştiğini belirtti. Sadat, “Bu belge sadece Afganistan’ın iç yasalarını ihlal etmiyor, aynı zamanda İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin tüm 30 maddesini de geniş çapta ihlal ediyor” dedi.

Bu bir “cinsiyet apartheidi”: Kadınların mücadelesi devam ediyor

Taliban’ın bu yeni yasağına rağmen, Afgan kadınlar mücadelelerini sürdürüyor. Sosyal medyada paylaşılan videolarda, kadın aktivist grupları yumruklarını kaldırarak veya Taliban lideri Hibatullah Akhundzada’nın fotoğraflarını yırtarak protesto gösterilerinde bulunuyor. Bir aktivist grubu, “Bir kadının sesi, adaletin sesidir” diye haykırıyor.

Bu yeni yasa, Taliban’ın 2021’de iktidara gelmesinden bu yana uyguladığı katı İslam hukuku yorumunun bir parçası. İnsan hakları grupları, Taliban’ın uygulamalarını “cinsiyet apartheid’i” olarak nitelendiriyor ve kadınların ve kız çocuklarının kamusal hayatın neredeyse her alanından dışlanmasına ve adalet sistemine erişimlerinin engellenmesine dikkat çekiyor.

Kaynak: Al Jazeera, The Guardian

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.