Dile kolay, 17 Ağustos 1999 depreminin üzerinden 25 yıl geçti. İstanbul depreme ne kadar dayanıklı, hangi bölgeler riskli, bina stoğu ne durumda? Medyascope Haber Müdürü Göksel Göksu, 25 yıldır İstanbul’un depreme hazır olup olmadığını ve binaların dönüşümünü İPA Başkanı Buğra Gökce’ye sordu.
Medyascope Haber Müdürü Göksel Göksu, İstanbul’un depreme hazır olup olmadığını, binaların dönüşümünü, binaların depreme ne kadar dayanıklı olduğunu, hangi bölgelerin riskli olduğunu ve bina stoğunun ne durumda olduğunu İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Başkanı Buğra Gökce ile değerlendirdi.
Gökce: “Depreme hazırlık yeterli değil”
Gökce, İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin depreme yeterince hazırlıklı olmadığını vurgularken, 25 yıldır depreme karşı önemli çalışmalar yapılmış olmasına rağmen, bu adımların yetersiz kaldığını söyledi, “Bu süreçte birçok yasa çıkarıldı, önemli kaynaklar alındı ve vergi toplandı, ancak bugün geldiğimiz noktada ne bunların yeterli olduğunu ne de sorunlarımızın çözüldüğünü görebiliyoruz” dedi.
“Deprem mevzuatında yoğunlaşma 2000-2011 döneminde oldu”
Gökce, Türkiye’nin depremle ilgili mevzuat sürecine bakıldığında, 1999 depremi sonrasında özellikle 2000 ile 2011 yılları arasında önemli düzenlemelerin yapıldığını belirtti, “1999 depremi bize bir uyarı oldu. Bu dönemde çok sayıda yasa, yönetmelik ve tebliğ çıkarıldı. Ancak bu adımların birçoğu ne yazık ki deprem sorununu çözmede yeterli olmadı” diye konuştu.
“‘Kentsel dönüşüm’ kavramı ilk defa literatüre girdi”
Gökçe, 5393 sayılı Belediye Kanunu’na eklenen 73. maddeyle Türkiye’nin literatürüne ilk kez kentsel dönüşüm kavramının girdiğini söyledi.
Kentsel dönüşümün bazı bölgelerde yanlış uygulandığına dikkat çeken Gökce, özellikle Ankara’da bu kavramın en vahşi şekilde uygulandığını belirtti.
Gökçe, “Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilerek birçok bölgeyi depreme karşı koruma amacıyla dönüşüm alanı ilan ettik. Fakat bu süreç doğru yönetilemedi” dedi.
Gökce, depreme karşı alınan tüm bu önlemlere rağmen, Türkiye’nin hâlâ büyük bir deprem tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirterek, daha fazla çalışmanın gerektiğini vurguladı.
“Asgari ücretle geçinmek mümkün değil”
İstanbul’da dört kişilik bir ailenin aylık yaşam maliyetinin 2023 yılının Eylül ayında 44 bin lira olduğunu hatırlatan Gökce, 2024’ün Eylül ayında bu rakamın yüzde 61,84 artarak 68 bin 933 liraya çıktığını söyledi.
Gökçe, bu verilerin, asgari ücretle geçinmenin artık mümkün olmadığını net bir şekilde ortaya koyduğunu belirterek, “Yaklaşık 70 bin lira bir yaşam maliyeti varsa ve bu gelir elde edilemiyorsa, dört kişilik bir ailenin İstanbul’da yaşaması imkânsız hale geliyor” dedi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Gökce, bu maliyet artışının, asgari ücretin yetersizliğini de gözler önüne serdiğini vurguladı. 2023’ün başında dört kişilik bir ailenin yaşam maliyeti üç asgari ücret tutarındayken, bugün bu miktarın dört asgari ücrete ulaştığını belirten Gökce, “Biz zaten 2023’te de dört kişilik bir hanenin asgari ücretle geçinemediğini söylüyorduk ama şimdi durum daha da kötüleşti. Bir asgari ücret kadar daha fakirleştik” dedi.
“Gelirler, yaşam maliyetleri karşısında eriyor”
Gökce, yaşam maliyetlerindeki artışın, asgari ücretle geçinen aileleri daha da zor durumda bıraktığını söyledi:
“Yaşam maliyetlerimizdeki artış oranında gelirlerimiz artmıyor. Asgari ücret, ortalama bir gelirle ilgili baz oluşturduğu için üç asgari ücretten dört asgari ücrete çıkmış durumda ve bu, gelirlerin yaşam maliyetlerini karşılayamadığını gösteriyor.”
Gökce ayrıca en temel gıda ürünleri olan un, nohut ve bakliyat gibi kalemlerdeki fiyat artışlarının da bu tabloyu ağırlaştırdığını vurgulayarak, “Ücretlilerin tamamı fakirleşiyor. Yaşam maliyetlerini karşılamak gün geçtikçe daha da zorlaşıyor” dedi. Gökce, Türkiye’de ücretli kesimin alım gücünün hızla eridiğini dile getirdi.
