Anayasa Mahkemesi (AYM), kentsel dönüşümde belediyelerin yetkilerini sınırlayan ve bu yetkileri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na devreden Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ni iptal etti. Mahkeme, kararnamenin Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verdi.
Anayasa Mahkemesi, kentsel dönüşüm, altyapı ve köprülü kavşak yapımı konularında belediyelerin yetkilerini kısıtlayan ve bu yetkileri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na veren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ni Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.
Yetki bakanlıktaydı
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla 15 Ekim 2023’te yayımlanan 153 Nolu Kararname, belediyelerin bazı yetkilerini Çevre Bakanlığı’na bağlı birimlere devretti. Bu kapsamda, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’ne, altyapı sistemleriyle ilgili genel planlama, fizibilite, projelendirme ve yatırım önceliklerinin belirlenmesi gibi önemli yetkiler tanındı. Ayrıca teknik altyapı tesislerinin çevre düzeni ve imar planlarına uygun şekilde projelendirilmesi ve yapılması için gerekli usul ve esasları belirleme yetkisi de verildi.
AYM’den üç önemli yetkiye iptal kararı
Yapı İşleri Genel Müdürlüğü ise altyapı ve köprülü kavşak gibi yapıların projelerini yapmak veya yaptırmak üzere yetkilendirildi. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na da Belediye Kanunu’nun 73. maddesi kapsamındaki kentsel dönüşüm ve gelişim alanlarına ilişkin hazırlık işlemlerini yürütme yetkisi verildi.
Anayasa Mahkemesi, bu üç önemli yetkinin iptaline karar verdi.
CHP aylar önce kentsel dönüşüm yasasının iptali için AYM’ye başvurdu
CHP, kentsel dönüşümle ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ndeki düzenlemelerin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Yüksek Mahkeme, bu düzenlemelerin her birini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. CHP Grup Başkan Vekili Gökhan Günaydın, X’ten duyurdu.
İptal kararı, dokuz ay sonra yürürlüğe girecek
Kararın gerekçesinde, Anayasa’nın 127. maddesi hatırlatıldı. Bu madde, yerel yönetimlerin kuruluş ve görevlerinin, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenebileceğini belirtiyor. Mahkeme, söz konusu yetkilerin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile verilmesinin Anayasa’ya aykırı olduğunu vurguladı. Kararda, yerel yönetimlerin altyapı sistemleriyle ilgili karar alma süreçlerinde merkezi idare tarafından belirlenen usul ve esaslara uymak zorunda bırakılmasının, idari özerkliği zayıflattığına dikkat çekildi.
Ayrıca mahkeme altyapı projelerinin Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılmasına ilişkin düzenlemeyi de Anayasa’ya aykırı buldu. Bu durumun mülkiyet hakkıyla ilgili olduğu ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenemeyecek bir yasak alan içerisinde kaldığı belirtildi.
Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na verilen yetkiler de iptal edildi. AYM, bu yetkilerin yalnızca kanunla düzenlenebileceğine ve dolayısıyla Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verdi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
