Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Muğla’da bölge halkının tepkisi sonucu mahkeme kararıyla durdurulan çimento fabrikası için yeni bir süreç başlattı. Proje ile ilgili 28 Kasım’da İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapılacak.
Gündem Fethiye‘nin haberine göre Muğla’nın Menteşe ile Yatağan ilçelerine bağlı Bayır ve Deştin mahallelerinin ortak sınırında kurulmak istenen ve mahkeme kararıyla durdurulan entegre çimento fabrikası için 28 Kasım’da yeniden İDK toplantısı yapılacak. Konuya ilişkin Gündem Fethiye’ye konuşan Deştin Çevre Platformu Eş Sözcüsü Haluk Özsoy, “Kanun dışı, hukuk dışı bir süreç; ÇED’in eksikleri varmış gibi bir noktaya getirmeye çalışıyorlar” dedi.
Çimento fabrikasına verilen ÇED olumlu kararına karşı açılan davada Muğla 2. İdare Mahkemesi, 7 Eylül 2023’te iptal kararı verdi.
Şirket, temyiz incelemesi sonuçlanıncaya kadar kararı, yürütmenin durdurulması talebiyle Danıştay’a taşıdı. Danıştay 4. Dairesi, 9 Kasım 2023 tarihli kararında yürütmenin durdurulması talebini oybirliğiyle reddetti.
Danıştay 4. Dairesi, 11 Ocak 2024’te ÇED olumlu kararının iptali geçerli olduğuna kesin olarak, oybirliğiyle karar verdi.
Entegre çimento fabrikası için mahkemenin iptal kararları vermesine rağmen 2014’te alınan ÇED olumlu kararının devamı gibi gösterilerek 28 Kasım’da İDK toplantısı yapılmasına karar verildi.
Deştin Çevre Platformu Eş Sözcüsü Haluk Özsoy, şunları söyledi:
“Kanun dışı, hukuk dışı bir süreç. ÇED’in eksikleri varmış gibi bir noktaya getirmeye çalışıyorlar. Bunu, Bakanlık ile beraber yapıyorlar. Mahkeme de zaten dava açtığımızda bunun yeni bir ÇED süreci olduğunu, bir önceki ÇED’in eksiklerin tamamlanmayacağını ikinci ÇED içinde söylemişti. Şu anda yapılan İDK ile kanunsuz biçimde arkadan dolanmaya çalışıyorlar ama biz bunlara karşı gerekli tepkilerimizi vereceğiz.”
“Bu sürecin hukuksal bir dayanağı yok”
Bu hamleleri yapacaklarını tahmin ettiklerini belirten Özsoy, “İDK kararı hukuksuz çünkü yeni bir ÇED süreci başlatması gerekiyor. İkinci ÇED iptal oldu. Şimdi sanki öncekinin eksiklerini tamamlayacakmış gibi bir duruma getiriyor meseleyi, onu anlıyoruz bu İDK toplantısından” dedi.
2014’te verilen ÇED raporunun revize edilerek yeniden gündeme getirildiğini söyleyen Özsoy, “Bu sürecin hukuksal bir dayanağı yok. O ÇED raporu Bakanlık’tan yeniden geçirilmek isteniyor. ‘ÇED’de eksik vardı, tamamladık’ mevzusuna getirmeye çalışıyorlar” dedi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Özsoy, mahkemenin kararının net olduğunu o bölgedeki zeytinliklerin taşınamayacağını, bunun kanun dışı olduğunu dolayısıyla ilk ÇED’in eksikliklerinin giderilmesinin söz konusu olmadığını belirtti.
“Gonca Köksal’a güveniyoruz”
Menteşe Belediye Başkanı Gonca Köksal’ın basına yaptığı “ÇED ve ruhsat iptal edildi. İmar planının iptali ile ilgili bir dava devam ediyor. Çimento fabrikası sürecine yönelik şeffaf olacağız. Tüm gelişmeleri paylaşacağız. Yasal olarak yapılması gereken ne varsa yapacağız. Çevreye zarar verecek her projenin karşısında olduğumuzu söylüyoruz” açıklamasıyla ilgili de konuşan Özsoy, şunları söyledi:
“Menteşe Belediye Başkanı’nın açıklamalarında çimento yanlısı medya kendi algılarınca durumu yönetmeye çalışıyor. Belediye Başkanı’nın söylediklerini abartıp aramıza bir nifak sokmak ister gibi bir hamle yaptılar. Biz Menteşe Belediyesi’ne ve Belediye Başkanı Gonca Köksal’a güveniyoruz.”
Göksal’ın gerekli hamleleri yapacaklarına inandıklarını söyleyen Özsoy, “Şu anda bir karşıtlık veya itilafımız yok. Biz iletişim halindeyiz hatalar oluyor karşılıklı onları konuşuyoruz karşılıklı olarak iletişim halihazırda aktif olduğu için önemli olan bu” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Ne oldu?
Muğla’da Deştin ve Bayır mahallelerinden kurulmak istenen “Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları” projesine verilen “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararının iptalinin ardından, farklı bir şirket ile yeniden başvuru yapılması ve yeniden ÇED olumlu kararının verilmesi üzerine karara itiraz edildi ve hukuki süreç başlatıldı. Açılan davalar süre aşımından reddedildi fakat Danıştay tarafından karar bozularak hukuki süreç devam ettirildi.
27 Ocak 2022 tarihinde açılan davada, mahkeme heyeti bilirkişi keşfinin yapılmasına karar verdi, 23 Şubat 2023 tarihinde bilirkişi keşfi yapıldı.
Keşfi sonrasında heyetin raporu teslim etmesi için verilen bir aylık süre, bilirkişi heyetinin talebi üzerine 60 gün uzatıldı. Böylece keşif tarihinden itibaren raporun sunulması için verilen toplam süre 90 gün oldu.
Ek süre kararının ardından Deştin Çevre Platformu, Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) Menteşe Meclisi ve Bayır Çevre Komitesi bir açıklama yaptı, firma sahiplerinin proje inşaatını devam ettirdiğine vurgu yaparak, ÇED olumlu kararının yürütmesinin durdurulmadan verilen ek süre kararını eleştirdi.
25 Mart 2023’te proje sahasında inceleme gezisi yapan uzmanlar ise projenin hayata geçirilmesi durumunda çevreye geri döndürülemez zarar verileceğini dile getirdi.
3 Nisan 2023’te, çimento fabrikasının tamamlanmasında önemli aşamalarından olan klinker fırınını taşıyan kamyonların inşaat alanına götürülmek istenmesi üzerine, köylüler kamyonların geçişine engel oldu ve Bayır Caddesi girişinde çadır nöbetine başladı.
4 Mayıs 2023 çimento fabrikasına verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararına karşı açılan davada, 23 Şubat 2023’te gerçekleştirilen bilirkişi keşfinin raporu mahkemeye sunuldu. Bilirkişi heyeti değerlendirilen her alanda projenin yapılmasının uygun olmadığını söyledi.
Mahkeme bilirkişi kararına rağmen ÇED olumlu kararının yürütmesini durdurmamış ve inşaat çalışmaları devam etti. Bu süreçte şirket, birinci ÇED ile saptanan eksiklerin giderilip giderilmediğine dair ek bilirkişi raporu istedi ve mahkeme iki hafta ek süre verdiğini açıkladı.
Bilirkişilerin projeye olumsuz görüş vermesine rağmen mahkemenin hâlâ yürütmeyi durdurma kararı vermemesine karşı ise yurttaşlar 13 Temmuz 2023’te Muğla İdare ve Vergi Mahkemeleri önünde “Deştin için adalet” nöbetine başladı.
ÇED olumlu kararına karşı açılan davada ise Muğla 2. İdare Mahkemesi 7 Eylül 2023’te iptal kararı verdi.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, (TMMOB) Mimarlar Odası Muğla Şubesi, projeye verilen ruhsatların iptal edilmesi için 13 Eylül 2023’te Menteşe Belediyesi’ne yazı gönderdi.
18 Eylül 2023‘te Menteşe Belediyesi’nden yapılan açıklamada, projeye verilen yapı ruhsatlarının da iptal edildiği duyuruldu.
Danıştay 4. Dairesi, 11 Ocak 2024’te ÇED olumlu kararının iptali geçerli olduğuna kesin olarak, oybirliğiyle karar verdi.
