Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 5-6 Kasım’da düzenlenen başkanlık seçimlerini bir kez daha kazanan Donald Trump, 20 Ocak 2025’te yemin ederek görevine başlayacak. Trump’ın Dışişleri Bakanlığı koltuğunda Senatör Marco Rubio’yu getirmesi bekleniyor. Peki Marco Rubio kim? Türkiye hakkında daha önce neler söyledi? İşte Rubio’nun kariyeri.
ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın kabinesi şekilleniyor. Trump’ın bir önceki döneminde görev alan isimlerin çoğu, kabinede görev almayacak. Dışişleri, İç Güvenlik Bakanlığı ve BM Büyükelçiliği gibi bazı makamlara da atanacak isimler belli oldu.
Yeni kabine, Trump’ın yeni dönemde izleyeceği siyasete dair verilen işaretler nedeniyle yakından izleniyor.
Marco Rubio: Dışişleri Bakanlığı için en güçlü isim
Dışişleri Bakanlığı koltuğuna Florida Senatörü Marco Rubio’nun oturması muhtemel. New York Times (NYT) gazetesi de üç farklı kaynaktan Rubio’nun bakan olacağını doğrulattı.
53 yaşındaki Rubio, 2016’daki seçimler öncesinde Cumhuriyetçi Parti’nin adayı olmak için Trump ile yarışmıştı.
Rubio, Senato Dış İlişkiler Komitesi’nin üyesi.
Marco Rubio’nun bakanlığı Türkiye için ne anlama geliyor?
Rubio’nun Dışişleri Bakanı olarak atanması Türkiye için çok da iyi bir haber değil. Bazı örnekler üzerinden açıklamaya çalışalım:
- Trump Suriye’den askerleri çeker mi?
Trump’ın göreve başladıktan sonra Suriye’deki Amerikan askerlerini çekip çekmeyeceği merak konusu. Geçtiğimiz günlerde Robert F. Kennedy Jr., Trump’ın Ortadoğu politikasına dair önemli bilgiler vermiş ve “Askerleri oradan çıkarın” dediğini aktarmıştı.
Türkiye’nin Suriye’deki PKK/YPG hedeflerine sınır ötesi harekât başlatmak istemesi üzerine Trump, Aralık 2018’de Suriye’deki Amerikan askerlerinin hemen geri çekilmesi kararını bildirmiş ancak kısa süre içerisinde bu kararı esneterek, asker sayısının zaman içerisinde azaltılması talimatını vermişti.
Trump’ın Suriye politikası, özellikle CENTCOM ve 2018’in sonuna kadar IŞİD ile Mücadele Özel Temsilcisi görevini yürüten Brett McGurk gibi isimlerden açık muhalefet görmüştü. Trump’ı eleştiren isimlerin başında Rubio da geliyordu.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Rubio’nun Türkiye’nin Suriye’de YPG/PYD’ye yönelik yeni askeri harekatlar düzenlemesine karşı olduğu biliniyor.
Gözü Maduro ile Erdoğan ilişkisinde
Rubio, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ile Türkiye arasındaki yakın ilişkilere de eleştirel bakıyor. 2019’da Maduro konusunda Türkiye’ye nota verilmesi teklifinde bulunmuştu. X hesabından Amerikan Büyükelçiliği’ne açık bir mesaj gönderen Rubio, “Maduro’nun Venezuela’dan altın çalmasına Türkiye’nin yardımcı olmamasını tavsiye etmenizi rica ediyorum” demişti.
Aynı mesajda Rubio, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu suça ortak olmadıklarını umduğunu, aksi takdirde yaptırımlara maruz kalabileceklerini ifade etmişti.
- Fethullahçılara destek mi veriyor?
Rubio hakkında daha önce Türkiye’de iktidara yakın medya kuruluşları tarafından, “Türkiye’nin yükselişini hazmedemediler“, “FETÖ mensuplarına kol kanat gerdiler”, “Enes Kanter’e kucak açtılar” gibi manşetler atılmıştı.
Şubat 2021’de ABD Senatosu’nun 54 üyesi, “dünyada yükselen otoriterleşme dalgasına karşı ittifakları güçlendirip demokrasiyi teşvik etmeyi” vaat eden ABD Başkanı Joe Biden’a, gerileyen insan hakları ve demokrasi sicilini iyileştirmesi için Türkiye’ye “baskı yap” çağrısı yapmıştı.
Biden’a mektup yazan senatörler, Ankara’nın iç politikada ifade özgürlüğü ve hukukun üstünlüğü açısından karnesinin iyi olmadığına, dış politikada ise saldırgan tutumlar benimsediğine örneklerle dikkat çekti. Mektupta Fethullahçıların serbest bırakılması ve Enes Kanter hakkındaki kırmızı bültenin kaldırılmasına da vurgu yapıldı.
Metnin sonunda ise şu ifadeler yer alıyordu: “Sizden Cumhurbaşkanı Erdoğan ve yönetimine, derhal, muhaliflere yönelik ülke içinde ve dışında baskıya son vermesinin, siyasi tutuklu ve hükümlüleri serbest bırakmasının ve otoriter gidişattan geri dönmesinin ehemmiyetini önemle belirtmenizi istiyoruz.”
Bu mektup, Ron Wyden ve Marco Rubio tarafından hazırlanmıştı.
Rubio’nun 16 Ocak 2019’da Enes Kanter ile görüşmesi ve birlikte fotoğraf paylaşarak üzerine “Bu genç adamın Türk vatandaşı arkadaşlarının haklarını savunmak için gösterdiği cesaretten etkilendim” yazması, Türkiye’de tepkiyle karşılanmıştı.
Dönemin ABD Büyükelçisi Serdar Kılıç da bu paylaşımın altına “Demokratik olarak seçilen bir senatör, 2016 yılında Türk demokrasisini hedef alan bir terörist grubun karalama kampanyasını destekliyor. Çok utanç verici” yazmış ve tepkisini dile getirmişti.
Ukrayna, İsrail, Çin ve diğer ülkeler
Peki Ukrayna, İsrail ve Çin konusunda Rubio’nun politikalar neler? İran ve Çin’e karşı “şahin” politikalarıyla bilinen Rubio, İsrail’e güçlü destek verilmesinden yana. Rubio’nun bakan olması durumunda Washington ile Tahran ve Pekin arasındaki iplerin gerilebileceği öngörülüyor.
Rubio, Rusya ile müzakere edilmiş bir uzlaşmadan yana. Ancak Rubio, nisan ayında Kongre’den geçen Ukrayna’ya 95 milyar dolarlık askeri yardım paketine karşı oy kullanan 15 Cumhuriyetçi senatörden biriydi. Geçtiğimiz aylarda NBC’ye konuşan Rubio, “Rusya’nın tarafında değilim. Maalesef hakikat şu ki Ukrayna’daki savaşın sona erme şekli müzakere edilen bir uzlaşma ile olacak” demişti.
Trump’ın yeni görev süresinde en çok merak edilen konulardan biri de ABD-NATO ilişkileri olacak. Rubio, 2014 ila 2019 arası dönemde Trump’ın NATO’dan çekilmesini zorlaştıracak düzenlemeleri yapan isimler arasındaydı.
Çin ile ilişkiler konusunda da Rubio, şahin tavırlarıyla bilinen biri.
Marco Rubio kimdir?
Marco Rubio, 28 Mayıs 1971’de Florida’da doğdu. Annesi Oriales ve babası Mario, Fidel Castro’nun başa geçmesinden önce Küba’dan ayrıldı ve ABD’ye göç etti. Miami’de büyüyen Rubio, 1993’te University of Florida’da üniversiteyi bitirdi. 1996’da da University of Miami Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu.
Rubio’nun siyasî kariyeri 1999’da başladı, o dönem Florida Eyalet Meclisi’ne seçildi. 2010 yılında ABD Senatosu’na giren Rubio, Nisan 2015’te Cumhuriyetçi Parti’den başkan olmak için adaylığını açıkladı.
