Yıl sonuna gelirken, 2025 yılı için açıklanacak asgari ücret merak ediliyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu aralık ayının başında toplanacak. Muhalefet partileri de 30 bin lira civarında taleplerini açıkladı. Ancak asgari ücrete beklenen enflasyona göre zam olacağı tartışması çalışanları enflasyonun altında zam alma riskiyle karşı karşıya bıraktı.
Asgari ücretin ne kadar olacağı merak ediliyor. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan’ın ABD’de yatırımcılara asgari ücrette yüzde 25’lik zammın 2025 enflasyon görünümüyle uyumlu olduğu iddiası mesajı üzerine, asgari ücret artışının beklenen enflasyona göre yapılacağı tartışması başladı. Karahan bu ifadeleri yalanlayarak asgari ücrette karar merci olmadıklarını vurgulasa da bu durum tartışılmaya devam etti.
CHP lideri Özgür Özel 30 bin liradan, İYİ Parti lideri Müsavat Dervişoğlu ise 28 bin liradan aşağı bir ücreti kabul etmeyeceklerini söyledi.
Komisyon ne zaman bir araya gelecek?
Asgari ücret görüşmelerinin ne zaman yapılacağı tam olarak belli değil. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun aralık ayının başında toplanacağını söyledi.
Komisyonda gazeteci de yer alacak
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçi temsilcisi olarak Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), işverenlerin temsilcisi olarak Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilileri katılacak. Ayrıca komisyonda, işçi tarafını temsilen bu yıl bir gazetecinin de yer alması bekleniyor.
Komisyon, işçi tarafının ve işveren tarafının tekliflerini değerlendirecek ama son sözü Bakanlık söyleyecek. Yeni asgari ücreti Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun açıklaması gerekiyor. Ancak son yıllarda “müjde” olarak duyurulabilecek bir oran belirlendiğinde, Erdoğan açıklamayı tercih ediyor.
- Ekonomi 101 | Asgari ücret nedir?
- İktisatçılardan iktidara çağrı: “Asgari ücret pazarlık ücreti değildir”
İşçilerin yüzde 50’si asgari ücretin altında ve civarında ücret alıyor
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) “Asgari Ücret ve Vergi” raporuna göre 1970’lerde kişi başına GSYH’nin yüzde 80,6’sı düzeyinde olan asgari ücret, 2023’te kişi başına GSYH’nin yüzde 50,7’sine geriledi.
Rapora göre Türkiye, Avrupa’nın en düşük asgari ücretli ülkeleri arasında. Ayrıca raporda, 2014’te Avrupa’da Türkiye’den düşük asgari ücretli 12 ülke varken, 2024 başında sadece beş ülke bulunuyor: Makedonya, Arnavutluk, Bulgaristan, Karadağ ve Sırbistan
Asgari ücretin sembolik bir ücret olmadığının kaydedildiği rapora göre işçilerin yaklaşık yüzde 50’si asgari ücretin altında ve civarında (+/- yüzde 20) ücret alıyor.
Merkez Bankası raporlarına göre sanayide çalışanların yüzde 50’si asgari ücret civarında ücretle çalışıyor. Tahmini 7 milyon kadın çalışanın, yüzde 61,4’ü asgari ücret ve civarında maaşla çalışıyor. Çalışanların yüzde 41’i asgari ücret dahi alamıyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Asgari ücret zammı ne kadar olacak?
TCMB, 2024 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 38’den altı puan yükselterek yüzde 44’e çıkardı. Merkez Bankası’nın şubat ayındaki yılın ilk enflasyon raporuna göre 2024 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 36 idi. Ancak yılın son enflasyon raporunda bu rakamda 8 puanlık bir sapma oldu.
TCMB, 2025 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 14’ten yüzde 21’e çıkardı. Ayrıca TCBM, 2026 yıl sonu enflasyon tahminini ise yüzde 9’dan yüzde 12’ye çıkardı.
Asgari ücret, geçen yıl ocak ayında yüzde 49,11 oranında zamlanarak 17 bin 2 liraya yükseldi. Ocak ayında yüzde 25 zam yapıldığı taktirde yeni asgari ücret 21 bin 252 lira olacak. TCMB’nin bu yıl için öngördüğü yüzde 44’lük hedefi oranında asgari ücrete artış yapılırsa, 24 bin 483 lira olacak. TCMB’nin 2025 hedefi olan yüzde 21’lik zam yapıldığında ise 20 bin 572 liraya çıkacak.
Asgari ücret zammı için kim, ne talep etti?
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, asgari ücret zamları hakkında “Utanmadan gerçekleşen değil, beklenti enflasyonuna göre zam vermeyi tartışıyorlar. ‘Asgari ücret talebimiz 30 bin lira, bunun altında biz yokuz” dedi.
İYİ Parti Genel Başkan Müsavat Dervişoğlu asgari ücretin en az 28 bin TL olmasını gerektiğini vurguladı. Dervişoğlu, “Bunun altı Türk milletine eziyet olur” dedi.
Ayrıca DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, asgari ücrete ilişkin tutumlarının net olduğunu söyledi:
“Asgari ücretliler insanca yaşayabilecekleri bir ücret almalıdırlar. Asgari ücret en az 35 bin lira olmalı. Ve yılda iki kez güncellenerek artmalı.”
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, asgari ücretin 11 bin 250 liraya kadar eridiğini söyledi. Davutoğlu, asgari ücret için verilecek rakamın en az 33 bin 337 lira olması gerektiğini belirtti.
Son olarak Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Suat Kılıç, asgari ücretin 35 bin lira olması gerektiğini kaydetti.
Karahan: “Biz karar verici değiliz”
TCMB Başkanı Fatih Karahan asgari ücrete ilişkin şunları söyledi:
“Bu konuda bizim normatif ‘şöyle olmalı’ gibi değerlendirme yapmamız söz konusu değil. Doğru da olmaz. Biz karar verici değiliz. Bir kurul var, kurul toplanıyor. Belli süreçleri var, süreçlerini işletiyor. Çeşitli kısımları dinliyor ve bir karar veriyor. Kurulun bir tarafı olmadığımız gibi resmi ya da gayriresmi herhangi bir tavsiyede de bulunmuyoruz.”
Şimşek: “Türkiye’de asgari ücret düşük değil”
Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek asgari ücretin gelişmekte olan ülkeler arasında en yüksek asgari ücret olduğunu öne sürdü. Şimşek konuşmasında, “Türkiye’de asgari ücret düşük değil” dedi. Şimşek, asgari ücretin 524 dolar seviyesinde olduğunu hatırlattı. Daha sonra Şimşek, “Türkiye’de asgari ücreti reel olarak yüzde 5,5 artırmışız. Türkiye’nin reel büyümesi ise yüzde 5,4” dedi.
Konfederasyonlar rakam dillendirmedi
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu da “2025 yılı asgari ücreti için bugün hükümet yetkilileri tarafından dillendirilmeye başlayan yüzde 25’ler oranındaki bir artışı da kabul etmek söz konusu değil” diye konuştu.
DİSK, Türk-İş ve Hak-İş’in 9 Temmuz’da açıkladığı ortak talepler listesinde asgari ücretin acilen arttırılması talebi yer aldı. Üç işçi sendikası konfederasyonun ortak açıklamasında söz alan Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, “Hâlâ ‘asgari ücret fazladır’ demek ayıp ve günahtır. Kemeri sık, faizi artır, vergileri yükselt, yok bahşişten nasıl vergi alırım diye bak. Bu yetkileri bir önceki maliye bakanına verselerdi, o da böyle bakanlık yapardı” tepkisini gösterdi.
TÜSİAD ise “Asgari ücreti beklenen enflasyona göre yaparsak adil olmuyor. Asgari ücreti gerçekleşen enflasyona göre yaparsak programı bozuyor” derken, Ankara Ticaret Odası da “Asgari ücrete yapılacak zammın yüzde 25 seviyesinde olması gerektiği kanaatindeyiz” diye konuştu.
Asgari ücret zammı için miting
Ayrıca Türk-İş, “Zordayız, geçinemiyoruz” eylemleri yaparak asgari ücretin arttırılması yönünde talepleri dile getirdi. Atalay, 20 Ekim Ankara mitingi öncesinde ise şöyle konuştu:
“Asgari ücreti dört ay evvel asgari ücreti konuşmaya başladığınız zaman ev sahibi de market de zam yapmaya devam ediyor. Dört ay evvel bu konuşmanın kimseye faydası yok. Zamlara faydası var.”
