TBMM Genel Kurulu’nda “İsrail’e petrol sevki” iddiaları muhalefet ve AKP milletvekilleri arasında tartışmaya neden oldu. DEM Partili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun “Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı’ndan İsrail’e petrol akıtılıyor. Erdoğan da varil başına 80 sent komisyon alıyor” sözlerine AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin tepki gösterdi.
TBMM Genel Kurulu’nda, “Noterlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin kabul edilmesinin ardından “Azerbaycan’ın Türkiye üzerinden İsrail’e petrol sevkiyatı” konusu AKP ve muhalefet milletvekilleri arasında tartışma yarattı.
DEM Partili Ömer Faruk Gergerlioğlu, Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı’nın fotoğraflarını göstererek şunları söyledi:
“Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı’ndan petrol akıtan bir ikili var burada. Onlar eleştiriyorlar bazı şeyleri. İklimi eleştiriyorlar, İsrail’i de eleştiriyor. Tayyip Erdoğan Bakü’de ama bu ikili, Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı’ndan İsrail’e petrol akıtıyor. Erdoğan da varil başına 80 sent komisyon alıyor. Bu nasıl bir haldir, anlamak mümkün değil. Şu hali açıklayabilecek birisi var mı? Siz kalkıp bir petrol ticareti yapıyorsunuz, hiç utanmadan gidip ‘Kahrolsun İsrail’ diyorsunuz. Ondan sonra da petroller şırıl şırıl akıyor İsrail’e.”
Gergerlioğlu’nun, sözleri AKP’li Zengin’in tepkisine neden oldu. Zengin, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’dan konuya ilişkin bilgi aldığını belirterek, “Bakü-Ceyhan Boru Hattı, 1999 yılında Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanan bir anlaşmayla, uluslararası bir anlaşmayla hayat buldu. Yani AKP daha yokken, 2000 yılında TBMM tarafından bu anlaşma onaylandı. Bakü-Ceyhan Boru Hattı’ndan şu anda günlük 700 bin varil petrol akmakta. Bu petroller tek bir firmaya değil, farklı firmalara ait petroller ve Bakü-Ceyhan Boru Hattı’ndan geçiyor” dedi.
“Elde edilen gelir varil başına 1 dolar 27 sent”
Türkiye bu hattan geçen petrollerle ilgili dahli olmadığını belirten Zengin şöyle devam etti:
“Türkiye’nin bu hattan geçen petrollerle alakalı bir dahli söz konusu değil. Biz Türkiye olarak bu boru hattının işletmesiyle mükellefiz yani içinden geçen petrole bizim bir dahlimiz söz konusu değil. Nihayetinde buradan elde edilen gelir varil başına 1 dolar 27 sent civarında. Sayın Bakanımızı bu boru hattından geçen firmaların tamamıyla görüşüldüğünü ve bu hattan İsrail’e giden petrol akışının olmadığını bir kez daha söyledi. Bu ülkenin cumhurbaşkanının varil başına 80 sent komisyon aldığını söylemek utanç vericidir.”
Temelli: “Bu petrol nasıl gitmiş oraya uçarak mı”
DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, “Azerbaycan’dan bu petrol çıkıyor, İsrail de bu petrolü kullanıyor. Azerbaycan petrolü satmış İsrail’de bunu kullanmış bu petrol nasıl gitmiş oraya uçarak mı gitmiş. Buharlaşmış sonra oradan petrole mi dönüşmüş işte esas cevabını vermeniz gereken konu budur” diye konuştu.
Saadet-Gelecek Partisi Grup Başkanvekili Bülent Kaya, “‘Ceyhan-Bakü petrol hattını biz işletiyoruz ama petrol göndermiyoruz’ demek Rize’deki AKP’li arkadaşların Burger King’i açıp ‘Biz orada yemek yemiyoruz’ demesiyle eşdeğer” dedi.
Zengin: “İsrail’e petrol gitmiyor”
AKP’li Zengin, “Buradan İsrail’e giden bir petrol geçmediğini bakanımız adına söylüyorum, grubumuz adına söylüyorum. Üç gün sonra zaten buradan göreceksiniz, bütçe görüşmeleri var ki ayrıca soru olarak da yöneltirsiniz” dedi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
DEM Parti İstanbul Milletvekili Çiçek Otlu, Zengin’in açıklamalarına, “Tarih böyle bir şey değil. Hayatınız yalan. Milletvekili olmadan önce fragmanını izliyorduk, şimdi de oturup filmini izliyoruz” cevabını verdi.
CHP’li Emir de “İstanbul Sözleşmesi’nden gecenin bir vakti, bir imzayla çekiliyorsunuz, ‘Uluslararası sözleşmeyi saymıyorum’ diyorsunuz. İstanbul Sözleşmesi’ni iptal ettiğinizi iddia ediyorsunuz ama iş, varil başına 80 sent aldığınız ve İsrail’i rahatsız edecek bir karara gelince asla adım atamıyorsunuz” dedi.
“Türkiye-İsrail arasında ticaret devam ediyor” iddiası: Kim, ne dedi?
Filistin İçin Bin Genç isimli grup, 10 Kasım’da sosyal medya hesaplarından iklim aktivisti Greta Thunberg’in bir video mesajını paylaştı. Thunberg, “Erdoğan Filistin ile dayanışmadan söz ediliyor ama Türkiye limanları açık kalarak, Filistinlileri katleden makinelere yakıt sağlayan petrolün İsrail’e akmasına izin veriyor” dedi.
Thunberg, bu yılki COP29 Zirvesi’nin Azerbaycan’da yapılacağını hatırlatarak şöyle konuştu:
“İngiltere şirketi BP ve Azerbaycan’ın SOCAR şirketi tarafından işletilen Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı İsrail’in petrol ihtiyacının neredeyse yarısını karşılıyor. Erdoğan ve Aliyev, küresel enerji piyasasındaki yerlerini sağlamlaştırarak kar ederken Filistinliler bunun bedelini hayatlarıyla ödüyor.”
Türkiye’deki İsrail protestoları
Bir süredir iklim aktivistleri, İsrail ile Türkiye arasındaki ticaretin devam ettiği iddiası üzerine İsrailli şirketlere ait konteynerleri protesto ediyor. 2 Kasım’da bir grup protestocu, Ambarlı Limanı’nda İsrail’e malzeme götürdüğü öne sürülen konteynerlerin yolunu kesip kapatmıştı.
Yine geçtiğimiz günlerde Saha EXPO Fuarı’nda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a fuardaki bir kişi “BAE Systems’in fuarda ne işi var? İsrail’e silah tedarik eden en büyük şirket” diyerek tepki gösterdi. Fidan’ın korumaları soru soran kişiye anında müdahale etti.
Fidan, soruyu yanıtsız bırakırken Bakan’ın yanındaki bir kişinin “Kardeşim bir sus ya, bana gelip soracaksın ben sana müsaade edeceğim” dediği duyuldu.
Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı (BTC) nedir?
Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı (BTC), Azeri petrolünü Hazar Denizi’nden Ceyhan Limanı’na, oradan da Akdeniz üzerinden Avrupa pazarlarına taşıyor.
Hattın açılışı 2005’te yapıldı.
BTC CO., hattı kurmak ve işletmek için kurulan şirket. BBC Türkçe’nin aktardığına göre bu şirkette en fazla paya sahip olan ilk 5 ortak şunlar:
- BP: yüzde 30,1
- SOCAR: yüzde 25
- Unocal: yüzde 8,90
- Statoil: yüzde 8,71
- Türkiye Petrolleri: yüzde 6,53
Boru hattının Türkiye sınırları içerisindeki bin 76 kilometrelik kısmını ise BOTAŞ International Anonim Şirketi (BİAŞ) işletiyor.
Enerji Bakanlığı ne dedi?
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 10 Kasım’da X hesaplarından basın açıklaması paylaştı. Açıklamada, iddiaların “tamamen asılsız” olduğu belirtildi.
Açıklamanın tamamı şöyle:
“BTC Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasında 18 Kasım 1999’da imzalanan milletlerarası anlaşma ve bunun ekini teşkil eden Ev Sahibi Hükümet Anlaşmaları’na istinaden işletilmektedir. Hattın Türkiye kesiminin işletimi BOTAŞ International A.Ş. tarafından BTC ortakları ile imzalanan işletme anlaşması çerçevesinde yürütülmektedir. Söz konusu anlaşmalar kapsamında hattı işleten BOTAŞ International A.Ş.’nin petrolün alım satımına yönelik herhangi bir dahli ya da tasarrufu bulunmamaktadır. Petolü BTC üzerinden taşıtarak Haydar Aliyev Limanı’ndan dünya pazarlarına satışını yapan şirketler, Türkiye’nin İsrail’e yönelik ticarete son verme kararına saygı duymuş ve teslim noktası İsrail olan herhangi bir yükleme gerçekleşmemiştir.”
Konuya dair bir başka yalanlama da Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’nden geldi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, Türkiye’nin İsrail’le ilgili ihracat ve ithalat işlemlerini 2 Mayıs 2024 tarihinden itibaren durdurduğunu açıkladı.
