İki bayrak, iki hikâye: Suriye’nin yeni bayrağı ne anlama geliyor?

Suriye’de Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki cihatçılar, başkent Şam’ı ele geçirdi ve 61 yıllık Baas rejimini sona erdirdi. Suriye’de yeni yönetim, Esad ailesinin devrilmesini temsil eden yeni bir bayrak göndere çekti. Peki yeni bayrağın anlamı ne ve ülkenin geleceği ile ilgili nasıl bir mesaj veriyor?

Mart 2011’de başlayan Suriye İç Savaşı’nın ardından ülkedeki farklı gruplar, farklı bayraklar kullanmaya başladı. HTŞ liderliğindeki cihatçıların yönetimi ele geçirmesinin ardından Suriye’nin bayrağı resmen değişti. Yeni yönetimle birlikte ortasında üç kırmızı yıldız bulunan yeşil, beyaz ve siyah renkli Suriye “devrim bayrağı” kullanılmaya başlandı.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (Rojava) da yeni Suriye bayrağı olarak ilan edilen bu bayrağı resmî kurumlarına asma kararı aldı. Rûdaw’ın aktardığına göre, Rojava Özerk Yönetimi Halklar Meclisi’nden yapılan açıklamada, “Özerk Yönetimin tüm kurumları üzerine bağımsızlık bayrağı çekilecek” denildi.

Açıklamanın tamamı şöyle:

“60 yılı aşkın bir süredir baskıcı ve despot yönetimini Suriye halkları üzerinde uygulayan, halkların zulüm ve inkar politikaları nedeniyle büyük acılar yaşadığı rejim devrilmiştir. Suriye halkı rejime karşı zaferini kutlamaktadır.

Bu tarihi gelişmeye bağlı olarak yeşil, beyaz ve siyah zemin üzerine 3 yıldızlı bağımsızlık bayrağı, Suriye halklarının yeni dönemde öne çıkan ulusal birlik, onur ve özgürlük umutlarını temsil etmektedir.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgeleri, Suriye coğrafyasının bir parçasıdır. Çünkü özerk yönetim bölgeleri Suriye’nin kadim halklarını içinde barındıran bir yurttur. Bu temelde Demokratik Halklar Meclisi olarak Özerk Yönetim’e bağlı tüm meclis, kurum ve yönetimlerin bulunduğu tüm kantonlarda Suriye bayrağını kullanacaktır.

Demokratik Halklar Meclisi, tüm Suriye halklarının taleplerinin temsilcisi olduğuna bağlılığını tekrar eder, demokratik Suriye çerçevesinde tüm bileşenler arasında eşitlik ve adalet temelinde ulusal birlik çalışmalarını güçlendireceğini vurgularız.”

Suriyeliler, İspanya'da Esad'ın devrilmesini kutluyor.
Suriyeliler, İspanya’da Esad’ın devrilmesini kutluyor.

İki bayrak, iki hikâye: Anlamları ne?

  • Esad’ın Suriye bayrağı

Beşar Esad liderliğindeki Suriye Arap Cumhuriyeti’nin bayrağı “fesses” olarak bilinen üç yatay şeride ayrılmıştı. Zaten “fesses” de bayrak biliminde üç yatay şerit anlamına geliyor.

Suriye'de Baas rejiminin kullandığı bayrak.
Suriye’de Baas rejiminin kullandığı bayrak.

Bu bayrak, kırmızı, beyaz ve siyah renklerden oluşuyordu. Kırmızı, Suriye devriminde dökülen kanı; beyaz, barışı ve siyah da Arapların baskısı anlamına geliyordu. Ortadaki iki yeşil yıldız ise Birleşik Arap Cumhuriyeti’nin iki kurucu devleti olan Mısır ve Suriye’yi temsil ediyordu. Birleşik Arap Cumhuriyeti, 1958’den 1961’e kadar Mısır ve Suriye’den oluşuyordu. 1961’de ordunun gerçekleştirdiği bir darbe ile Suriye yeniden bağımsız bir ülke haline gelmişti.

Beşar Esad’ın babası Hafız Esad ve Baas Partisi yetkilileri, darbeden sonra bu tasarımı Suriye’nin resmî bayrağı olarak belirlemişti.

  • Muhalefetin bayrağı

Muhalif gruplar, kendilerini Esad yönetiminden ve Suriye ordusundan ayırt etmek için başka bir bayrak kullanmaya başladı.

Yeşil, beyaz ve siyah şeritlerin üzerindeki üç kırmızı yıldızın olduğu bu bayrak, Suriye’nin Fransa’dan bağımsızlığını kazandığı dönemde dalgalanan “bağımsızlık bayrağını” canlandırıyor.

İşte Suriye'nin yeni bayrağı:
İşte Suriye’nin yeni bayrağı:

Üç kırmızı yıldız Suriye’nin üç büyük şehrini temsil ediyor: Halep, Şam ve Deyrizor.

Arap Baharı protestoları Suriye’ye ulaştığında Suriye hükümeti, muhaliflerin bayrağının üzerindeki üç yıldızının manda altındaki üç mezhep devletini ifade ettiğini hatalı bir şekilde iddia ettiler: Bir Alevi devleti, bir Dürzi devleti ve bir Sünni devleti, ancak böyle bir devlet hiç var olmadı.

Yeşil bayrak, kısa süre içerisinde Suriye’nin özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin en önemli simgelerinden biri oldu. Bağımsızlık bayrağı olarak da bilinen bu bayrak, dünya genelinde Suriyeli mültecilerin mitinglerinde kullandığı bayraktı. Washington, Madrid, Londra ve diğer başkentlerde muhalif destekçiler bu bayrağı taşıdı ve salladı.

Moskova'daki Suriye Büyükelçiliği'ne yeni bayrak asıldı.
Moskova’daki Suriye Büyükelçiliği’ne yeni bayrak asıldı.

Esad’ın devrilmesinin ardından bazı muhalifler, Suriye’nin yurtdışındaki büyükelçiliklerine girdi ve yeni bayrağı astı. Hatta Moskova’daki Suriye Büyükelçiliği’nde de artık yeni bayrak var.


Zamanla iki bayrak arasındaki fark da keskinleşti. Kırmızı bayrak, Esad hanedanlığının baskıcı rejimini temsil eden; yeşil bayrak ise direnişin sembolü bir bayrak haline dönüştü. Hükümet, kamu kurumlarının yanı sıra bazı bölgelerde iş yerlerinin de bayrak renklerine boyanmasını zorunlu kıldı.

Yeşil bayrak ise bugün hâlâ devrim ve Esad yönetimine muhalefetin bir göstergesi olarak kabul ediliyor.


Taliban nereden çıktı?

Suriye’de yeni hükümetin kullandığı bir bayrak daha var: “Taliban bayrağı”.

Muhammed el-Beşir'in arkasında iki bayrak var.
Muhammed el-Beşir’in arkasında iki bayrak var.

Suriye’de geçiş döneminin başbakanı Muhammed el-Beşir’in 10 Aralık’taki ilk toplantısında arkasında iki bayrak vardı: Biri muhaliflerin kullandığı yeşil bayrak, diğeri ise beyaz fonun üzerine siyahla kelime-i tevhid yazılı bayrak.

Bu bayrak, Taliban’ın Afganistan’da kullandığı bayrak. Taliban, 1996’da ilk kez iktidara geldiğinden beri bu bayrağı kullanıyor.

HTŞ de İdlib’deki Suriye Kurtuluş Hükümeti’nde bu bayrağı kullanıyor. İdlib’deki resmî kurumlarda da bu bayrak yer alıyor.

Kabil'deki Vezir Ekber Han'da büyük bir Taliban bayrağı dalgalanıyor.
Kabil’deki Vezir Ekber Han’da büyük bir Taliban bayrağı dalgalanıyor.

HTŞ’nin Şam’da da bu bayrağı kullanacak olması öfke ve korkuya da yol açtı. BBC’nin Arapça muhabiri Feras Kilani, “Bu, yeni hükümetin Taliban modelini takip edip, Şeriat yasalarına göre yönetilen bir İslam Devleti yaratabileceğini gösteriyor” dedi.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.