Çin’in para birimi yuan, Donald Trump’ın başkanlık seçimini kazanmasının ardından 16 ayın en düşük seviyesine geriledi. Çin Merkez Bankası ve borsa yönetimleri piyasaları sakinleştirmeye çalışırken, yuan dolara karşı 7.3301 seviyesine kadar düştü. Ülkenin önde gelen borsa endeksi CSI 300 de sert şekilde değer kaybetti.
Yuan neden düşüş yaşıyor?
Çin yuanı, ABD doları karşısında keskin bir düşüş yaşayarak 7.3301 seviyesine geriledi. Bu seviye, Eylül 2023’ten bu yana görülen en düşük değer oldu. Yuan 2024 yılında dolara karşı yüzde 2.8 değer kaybetti. Para birimi son üç yıldır düşüş trendinde. Donald Trump’ın Çin mallarına yüksek gümrük tarifeleri getirme vaadi, yuanı baskı altında tutuyor. Trump’ın seçim vaatlerine göre, Çin’den ithal edilen ürünlere yüzde 60’a varan gümrük vergisi uygulanabilir.
Çin borsalarında durum ne?
CSI 300 mavi chip endeksi, 6 Ocak Pazartesi günü yüzde 0.9 düşerek Eylül ayından bu yana en düşük seviyeyi gördü. Borsa geçen hafta yüzde 5 düşüşle son iki yılın en büyük haftalık kaybını yaşadı. Şanghay ve Şenzen borsaları, piyasaları dengelemek için olağanüstü önlemler aldı. Borsalar, büyük yatırım fonlarından 31 Aralık ve 2-3 Ocak tarihlerinde hisse satışlarını kısıtlamalarını istedi. Yönetimler, her gün alımların satışlardan fazla olmasını talep etti. Ayrıca yabancı yatırımcılarla toplantılar düzenleyerek güven verici mesajlar paylaştı.
Merkez Bankası hangi tedbirleri uyguluyor?
Çin Merkez Bankası (PBOC), yuanın değer kaybını durdurmak için çeşitli araçlar kullanıyor. Banka, Hong Kong’da yuan cinsi tahvil ihracını artırmayı planlıyor. Bu hamle, piyasadaki fazla yuanı emerek spekülasyonu azaltmayı hedefliyor. PBOC, yuanı ABD dolarına sabitleyerek günlük işlem bandını yüzde 2 ile sınırlıyor. Merkez Bankası’nın gazetesi Financial News, bankanın yuan değer kaybına karşı müdahale araçlarına sahip olduğunu vurguladı. PBOC ayrıca yerli ve yabancı bankalara yuan likiditesi sağlamaya devam ediyor.
Çin ekonomisinin temel sorunları neler?
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi, çoklu krizlerle karşı karşıya.
Gayrimenkul sektöründeki çöküş devam ediyor. Ülkenin en büyük emlak şirketlerinden Evergrande ve Country Garden’ın borç krizi derinleşiyor. Hane halkı gelirlerindeki düşüş, tüketici talebini zayıflatıyor. Deflasyon tehdidi ekonomiyi baskılıyor. Kısa vadeli tahvil getirileri, politika faizinin altında seyrediyor. İhracat sektörü, ekonominin tek parlayan noktası olmasına rağmen, Trump’ın olası gümrük tarifeleri nedeniyle risk altında.
Piyasalar nasıl tepki veriyor?
ABD seçimlerinden bu yana S&P 500 endeksi yüzde 4 yükselirken, Çin’in CSI 300 endeksi yüzde 4.3 değer kaybetti. Bu düşüş, tarife endişelerinin piyasalara etkisini gösteriyor. Avrupa borsaları aynı dönemde yatay seyretti. Bank of America (BofA) stratejistleri, Çin’in 3.3 trilyon dolarlık döviz rezervinin sermaye çıkışlarına karşı tampon oluşturabileceğini, ancak değer kaybı ve sermaye çıkışlarının borsa üzerinde olumsuz etki yaratacağını belirtiyor.
Uzmanlar geleceği nasıl değerlendiriyor?
HSBC’nin Asya baş ekonomisti Fred Neumann, Çin’in daha fazla parasal ve mali genişleme sözü vermesine rağmen, yatırımcıların talebin canlanacağına dair somut işaretler beklediğini vurguluyor. Saxo’nun baş yatırım stratejisti Charu Chanana, Çin’in toparlanması için yuandaki keskin düşüşün önlenmesinin kritik olduğunu belirtiyor. 29 Ocak’ta başlayacak Çin Yeni Yılı kutlamaları, tüketici güveninin test edilmesi açısından önemli bir gösterge olacak.
Çin yönetimi hangi destekleri sunuyor?
Çin hükümeti, Eylül ayından bu yana toplam 800 milyar yuan (109 milyar dolar) değerinde destek paketi açıkladı. Bu paketler, takas ve yeniden kredilendirme programlarını içeriyor. Yerel yönetimlerin borç yapılandırması için önemli adımlar atıldı. Ancak uluslararası gözlemciler ve bazı yerli analistler, bu desteklerin ekonomiyi canlandırmak için yetersiz olduğunu düşünüyor. Gayrimenkul, tüketim, makroekonomik yönetim ve özel sektör gibi temel sorunların hala çözüm beklediği belirtiliyor.
Kaynak: Reuters, The Guardian
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.