Elon Musk, Avrupa siyasetine yönelik müdahaleleriyle tartışma yarattı. Trump’ın gelecek yönetiminde görev alacak olan Musk’ın aşırı sağ partileri destekliyor. Bazı liderleri ise hedef alan açıklamalar yapıyor. Karşılığında da Avrupa başkentlerinden sert tepki görüyor. Peki Elon Musk bunu neden yapıyor?
Elon Musk neden Avrupa siyasetine müdahale ediyor?
Uzmanlar, Musk’ın bu davranışının birkaç nedeni olduğunu düşünüyor. Stanford Üniversitesi Avrupa Merkezi Direktörü Anna Grzymała-Busse, Musk’ın kendisini “ABD’de demokrasinin kurtarıcısı” olarak gördüğünü ve bu misyonu Avrupa’ya da taşımak istediğini belirtiyor. Musk’ın şirketlerinin çıkarları da bu müdahalelerde rol oynuyor. Tesla’nın Avrupa’daki satışları 2023’ün ilk dokuz ayında yüzde 13 düştü. Almanya’da bu düşüş yüzde 44’e ulaştı.
ABD’deki Dış İlişkiler Konseyi adlı düşünce kuruluşundan uzman Liana Fix, Musk’ın özellikle sosyal medya düzenlemelerini hedef aldığını söylüyor. Avrupa Birliği’nin Dijital Hizmetler Yasası, X platformu için sıkı kurallar getiriyor. Fix’e göre Musk, Avrupa’daki iç karışıklık tehdidiyle AB’yi bu düzenlemeleri yumuşatmaya zorlamaya çalışıyor. Grzymała-Busse ise Musk’ın, Trump’ın Avrupa politikasının öncü kuvveti gibi hareket ettiğini ve Avrupa’yı Trump’ın ikinci başkanlık dönemine hazırladığını düşünüyor.
Musk’ın ticari çıkarları da önemli bir faktör. Tesla’nın Çin’deki büyük yatırımları ve SpaceX’in Avrupa ülkeleriyle potansiyel internet hizmeti anlaşmaları, Musk’ın siyasi müdahalelerini şekillendiriyor.
Loughborough Üniversitesi’nden siyasal iletişim uzmanı Andrew Chadwick, Musk’ın X platformunu “eski tarz bir medya patronu gibi” kullandığını ve uluslararası aşırı sağ hareketle giderek daha fazla uyum içinde hareket ettiğini belirtiyor.
Elon Musk Avrupa’da kimleri destekliyor?
Dünyanın en zengin insanı Elon Musk, Avrupa’da aşırı sağ partileri ve siyasetçileri destekliyor. Almanya’da, ülkenin istihbarat servisi tarafından aşırı sağcı olarak tanımlanan Almanya için Alternatif (AfD) partisinin en güçlü savunucusu haline geldi. Musk, “Sadece AfD Almanya’yı kurtarabilir” açıklamasını yaptı ve partinin eş başkanı Alice Weidel ile X platformunda canlı yayın yapacağını duyurdu. Welt am Sonntag gazetesinde bir makale yazan Musk, “Almanya ekonomik ve kültürel bir çöküşün eşiğinde” iddiasında bulundu. İtalya’da aşırı sağcı Başbakan Giorgia Meloni ile yakın ilişkiler kuran Musk, SpaceX şirketinin İtalya hükümetiyle potansiyel bir internet hizmeti anlaşmasını da destekliyor.
Musk hangi Avrupalı liderleri hedef alıyor?
Elon Musk, özellikle merkez sol liderleri hedef alıyor. İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ı “kötü niyetli” ve “şeytan” olarak nitelendirdi ve hapse atılması gerektiğini öne sürdü. Starmer’ı, başsavcıyken çocuk istismarı vakalarını yeterince soruşturmamakla suçladı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz’u “aptal” olarak nitelendiren Musk, Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’i “anti-demokratik bir zorba” olmakla suçladı. Kanada Başbakanı Justin Trudeau’yu istifaya götüren süreçte de aktif rol oynadı ve onu “Amerika’nın 51. eyaletinin valisi” olarak tanımladı.
Elon Musk, Avrupa’daki siyasi müdahalelerini Grönland’a da taşıdı. X platformunda yaptığı paylaşımlarda “Grönland halkı kendi geleceğine karar vermeli ve bence Amerika’nın parçası olmak istiyorlar!” iddiasında bulundu. Bu açıklama, Trump’ın Grönland’ı ABD’nin kontrolüne alma isteğinin devamı niteliğinde. Trump, başkan seçilmesinin ardından “Grönland’ın sahipliği ve kontrolü ABD’nin ulusal güvenliği için mutlak bir gerekliliktir” açıklamasını yapmıştı.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Avrupa liderleri Musk’a nasıl tepki gösteriyor?
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Musk’ı isim vermeden eleştirerek “10 yıl önce dünyanın en büyük sosyal ağlarından birinin sahibinin yeni bir uluslararası gerici hareketi destekleyeceğini ve Almanya’daki seçimlere doğrudan müdahale edeceğini kim hayal edebilirdi?” dedi. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, “sosyal medya ve büyük ekonomik kaynaklara sahip bir kişinin başka ülkelerin iç işlerine bu kadar doğrudan karışması endişe verici” açıklamasını yaptı. İngiltere Başbakanı Starmer, Musk’ın yaydığı “yalanlar ve dezenformasyonun” bir sınırı aştığını belirtti.
Trump-Musk ilişkisi Avrupa’yı neden endişelendiriyor?
Musk, Donald Trump’ın seçim kampanyasına 250 milyon dolardan fazla destek sağladı ve yeni yönetimde Devlet Verimliliği Komisyonu’nun başına geçecek. Avrupalı liderler, Musk’ın müdahalelerinin resmi ABD dış politikasının bir parçası mı, yoksa kişisel girişimleri mi olduğunu ayırt etmekte zorlanıyor. Alman Başbakan Yardımcısı Robert Habeck, Musk’ın AfD’ye desteğini “Avrupa’yı zayıflatmaya ve sosyal medya düzenlemelerini yumuşatmaya yönelik mantıklı ve sistemli bir hamle” olarak değerlendirdi.
Musk’ın müdahaleleri ne kadar etkili olabilir?
Uzmanlar, Musk’ın müdahalelerinin etkisini farklı değerlendiriyor. YouGov anketine göre İngiltere’de Musk’ı olumlu görenlerin oranı sadece yüzde 26. X platformu son bir yılda Avrupa’da 5 milyon aktif kullanıcı kaybetti. Avrupa Birliği, X platformunu Dijital Hizmetler Yasası kapsamında inceliyor ve platformun AfD liderlerine yönelik yayınlarının AB yasalarını ihlal edebileceği konusunda uyarıda bulunuyor. İhlaller durumunda platform, küresel gelirinin yüzde 6’sına kadar para cezasına çarptırılabilir.
