Murat Belge, Marksist kuram üzerine yaptığı araştırmalarıyla tanınıyor. 12 Mart 1971 Muhtırası’nın ardından gözaltına alınan ve aralarında gazeteci, sendikacı ve öğretim görevlilerinin bulunduğu çok sayıda sol görüşlü isimden biri de Murat Belge’ydi. İki yıl tutuklu kalan Belge, 1974 yılında çıkan af yasasından yararlandı. Aynı yıl Birikim dergisini kurdu. Murat Belge, halen eşbaşkanlığını da yaptığı Uluslararası Helsinki Yurttaşlar Derneği’nin Türkiye şube başkanlığını yürütüyor. Ayrıca Murat Belge T24’te ve Birikim dergisinde yazmaya devam ediyor. 2013 yılındaki çözüm sürecinde yer alan 63 akil isimden biri olan Murat Belge, Güneydoğu Anadolu için oluşturulan heyette yer aldı. Belge, Göksel Göksu’nun yeni çözüm süreci ile ilgili sorularını cevapladı.
“Erdoğan kaç kere kendisiyle çelişti, kandırıldığı da oldu ama her seferinde o haklıydı”
- 2013’te MHP, AKP’nin başlattığı çözüm süreci için “ihanet” nitelemesi yapıyordu bugün ise sürecin kapısını aralayan bizzat MHP lideri Devlet Bahçeli oldu. Süreçten beklentiniz nedir?
Murat Belge: Bu dünyada bazı insanlar doğru ve haklı olmak üzere yaratılmıştır. Onlar örnekte gördüğümüz gibi, kendisiyle çelişebilir. Sözünü ettiğimiz insanlar açısından bakıldığında bu önemli değildir. O zaman o yanlıştı, şimdi doğru!
Bu insanların her yaptığı doğru olunca onların karşısındakilerin her söylediği de, mantıken, yanlıştır. Bu yanlışın masum bir insani hata mı, yoksa “hıyanet-i vataniye” mi olduğunu hemen anlamak da sözünü ettiğimiz bu insanlara tanınmış bir yetenektir. Tayyip Erdoğan’a bakın: Kaç kere kendisiyle çelişti. Kandırıldığı da oldu ama her nasılsa her seferinde o haklıydı. Ona kontra gidenler haindi.
Murat Belge: “Erdoğan ile Bahçeli klasik ‘iyi polis/kötü polis'”
- Bahçeli ön safta görünüyor olsa da, 2024 Ekim’inden itibaren başlatılan sürecin oyun kurucusu Cumhurbaşkanı Erdoğan. Sizce Erdoğan sürece dair neden daha az konuşuyor?
Murat Belge- Hal-i hazırdaki konjonktürde Erdoğan ile Bahçeli klasik “iyi polis/kötü polis” iş bölümünü uygulamaktalar. Bahçeli iyi niyetli, uzlaşmaya hazır kişi. Erdoğan kötü niyetli olanlara karşı milletin çıkarlarını korumak üzere mukayyet, temkinli, ihtiyatlı devlet başkanı. Bahçeli gibi bahtının rüzgarına kapılıp gidemez.
“Bugün Erdoğan uğradığı seçmen kaybına çare olacak bir ‘trük’ arayan kişi”
- 2013 yılında başlayıp 2015’de sona eren çözüm sürecinin temel amacı, silahların bırakılması, barış ortamı ve toplumsal bütünleşmenin sağlanmasıydı. Bugün hedef aynı olsa da koşullar çok değişti. 2013’te mi daha iyimserdiniz bugün mü daha iyimsersiniz?
Murat Belge: Ben 2013’te daha iyimserdim. Orada Tayyip Erdoğan memleketin büyük sorununu çözmeye kararlı siyaset adamı rolündeydi ve bence bunu ciddiye alıyordu. Bugün Erdoğan uğradığı seçmen kaybına çare olacak bir “trük” arayan kişi. Bu konumu bir hayli saydam ve dolayısıyla inandırıcılıktan uzak.
- 2013-2015 arasında gidilen bölgelerde hükümetin tutumu taviz olarak niteleniyor ve karşılaştığınız eleştirilerin başında bu tavizin ne karşılığında verildiği sorgulanıyordu. Bugün değişen nedir?
Murat Belge: Yukarıda söylediğim gibi, bugün “verilen” bir şey zaten yok. İktidardan gelen bütün sözler olmayacağını söylüyor. Kaldı ki, birinci girişimde de olması beklenenlere “taviz” demek pek doğru olmaz.
- Başlatılan müzakere sürecini 2028’de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilişkilendirenler var. Asıl hedefin bu sayede DEM Parti’nin desteğini alarak muhalefeti küçük parçalara bölmek olduğu yorumları yapılıyor. Katılıyor musunuz bu yorumlara?
Murat Belge: Tayyip Erdoğan elden kaçma belirtileri gösteren iktidarı devam ettirebilmek için her şeyi yapmaya hazır. Bunun mücadelesinin dolduracağı bir döneme girdik. Bakalım daha neler göreceğiz.
- 2013-2015 sürecinde akil heyet Anadolu’da en çok MHP’lilerin başını çektiği milliyetçi kesim ile ulusalcıların tepkisiyle karşılaşmıştı. Bugün ise aksine sürecin başını çeken MHP. Bu tablo mevcut süreci daha avantajlı kılıyor mu?
Murat Belge: Bu soruya benden önce somut olaylar cevap vermeye başladı: Ümit Özdağ olayı bu politikayı eleştiren milliyetçilere karşı iktidarın aldığı “tedbir” örneği değil mi? MHP bu memleketteki bütün milliyetçileri temsil etmiyor. Demek ki yine bir milliyetçi tepki olacak, oluyor zaten. Ama MHP’siz milliyetçilik “yetim” kalıyor. Demek ki bu tepki çok güçlü olamayacak. Muhalefet MHP’yi samimiyetsiz bulup eleştirse daha doğru yapmış olur. Ama özellikle milliyetçi yaygara koparmaya yatkın durumlarda yaygara adına evrensel değerleri görmezden gelmeye hazır. Bu da ayrı, ama önemli bir sorun.
Murat Belge: “Barışı anan her girişim desteklenmeli”
- Süreç başarıya ulaşır mı ve sürecin sonunda PKK silah bırakır mı?
Murat Belge: Silahlar belirli koşullarda bırakılabilir. Önemli olan barışın gönüllerde kurulmasıdır. Bu süreç bu hedefe yönelmiyor, yönelemez. Bu süreç oraya götürmez. Yine de, “barış”ı anan her girişim desteklenmeli, derim.
- “Akil İnsanlar anlatıyor” serimizin diğer röportajlarını bu linkten okuyabilirsiniz.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
