Mısır Dışişleri Bakanlığı, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’yi kontrol altına alma ve Filistinlileri yerinden etme planının “yıkıcı sonuçlar” doğuracağını açıkladı. Netanyahu ise “Hamas liderleri sürgüne giderse savaş bitebilir” dedi.
Mısır planı neden reddediyor?
Mısır Dışişleri Bakanlığı Trump’ın önerisinin mevcut ateşkesi sonlandıracağını duyurdu. Kahire yönetimi planın “felaket sonuçlar” doğuracağını vurguladı. Mısır Cumhurbaşkanı Sisi durumu görüşmek üzere Washington’a gidiyor. Ürdün Kralı Abdullah da Sisi’ye eşlik edecek. İki lider Trump’ı fikrinden vazgeçirmeye çalışacak. Chatham House uzmanı Neil Quilliam, iki ülkenin “nüfus transferi politikasının gerçeğe dönüşmesinden korktuğunu” belirtti. Uzmanlar Mısır ve Ürdün’ün ABD’den aldığı yüksek miktardaki yardım ve ticaret nedeniyle kırılgan durumda olduğuna dikkat çekiyor. Mısır ve Ürdün yönetimleri kalıcı göçün ülkelerinde istikrarsızlığa yol açacağını düşünüyor.
Netanyahu: “Hamas liderleri sürgüne giderse savaş sonlanır”
İsrail Başbakanı Netanyahu Washington’da Hamas liderlerinin sürgüne gitmesi karşılığında savaşı sonlandırma planı sundu. Amerikalı yetkililere ateşkes anlaşmasının ilk aşamasının uzatılmasını önerdi. The Guardian‘a göre Netanyahu daha fazla rehine serbest bırakılması karşılığında Filistinli tutukluları serbest bırakmaya hazır. Plan Hamas’ın Gazze’deki kontrolünü tamamen bırakmasını öngörüyor. Amerikalı bir kaynak İsrail liderliğinin “Hamas üst yönetiminin üçüncü bir ülkeye sürgüne gitmesine” izin vermeye hazır olduğunu belirtti. Netanyahu Senato liderliğiyle “sıcak ve dostane” bir görüşme gerçekleştirdi. İsrail Başbakanı görüşmede İran’ın nükleer silah edinmesinin engellenmesi ve Hamas’ın ortadan kaldırılması gerektiğini vurguladı.
Doha görüşmeleri belirsizliğini koruyor
İsrail’in yarın Doha’da yapılması planlanan ateşkes görüşmelerine üst düzey heyet göndermeyebileceği belirtiliyor. Netanyahu’nun ofisi daha önce görüşmelere yüksek düzeyli bir heyet gönderileceğini duyurmuştu. İsrailli yetkililer katılım olursa bunun çalışma düzeyinde olacağını açıkladı. Hamas sözcüsü ateşkesin ikinci aşaması için görüşmelerin başladığını duyurdu. İlk aşama 19 Ocak’ta yürürlüğe girmişti. İkinci aşamada kalan rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail askerlerinin Gazze’den çekilmesi görüşülecek. Uluslararası arabulucular görüşmelerin devam etmesi için çaba gösteriyor.
Filistin yönetimi: “Topraklarımız satılık değil”
Filistin Devlet Başkanlığı Trump’ın önerisine “Filistin toprakları satılık değil” diyerek sert tepki gösterdi. Başkanlık ofisi Filistin topraklarının “yatırım projesi olmadığını” vurguladı. Hamas acil bir Arap Birliği zirvesi toplanması çağrısı yaptı. Örgüt Gazze’nin yönetimini başka bir ülkeye devretmeyi kesin bir dille reddetti. Hamas sözcüsü “bir işgalin başka bir işgalle değiştirilemeyeceğini” açıkladı. Filistin resmi haber ajansı WAFA, “Filistin halkının haklarının pazarlık konusu yapılamayacağını” duyurdu. Filistinli yetkililer uluslararası toplumu Trump’ın planına karşı harekete geçmeye çağırdı. Filistin yönetimi bölgenin geleceğinin ancak iki devletli çözümle mümkün olacağını savunuyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde Trump hazırlığı
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Trump’ın sert yaptırımlarına karşı önlem almaya başladı. Mahkeme çalışanlarının maaşlarını üç ay önceden ödemeye başladı. UCM Başkanı Tomoko Akane yaptırımların mahkemenin işleyişini hızla sekteye uğratacağını belirtti. Mahkemenin yönetim organı başkanı Päivi Kaukoranta, yaptırımların soruşturmaları engelleyebileceğini açıkladı. UCM yetkilileri kurumun bankacılık sistemlerine, bilişim altyapısına ve sigorta hizmetlerine erişiminin tehlikeye girebileceğini vurguladı. Trump’ın yaptırım kararı ABD merkezli şirketlerin mahkemeyle iş yapmasını yasaklıyor.
UNRWA’dan sert tepki
UNRWA Başkanı Philippe Lazzarini Trump’ın Gazze’yi devralma planını “tamamen gerçek dışı” olarak nitelendirdi. Lazzarini zorla yerinden etmenin uluslararası suç olduğunu vurguladı. İsrail’in UNRWA’yı ülkede yasaklaması nedeniyle kurum varoluşsal bir tehditle karşı karşıya. UNRWA’nın uluslararası personeli Doğu Kudüs’ü terk etmek zorunda kaldı. Trump bu hafta UNRWA fonlarını kesme kararı aldı. Biden yönetimi döneminde de fonlar askıya alınmıştı. Gazze ve Batı Şeria’daki operasyonlar şimdilik devam ediyor. Lazzarini, Trump’ın önerisinin “etnik temizlik” anlamına geleceğini söyledi.
İnsan hakları örgütlerinden uyarı
İnsan Hakları İzleme Örgütü Trump’ın planını “etnik temizlik” olarak nitelendirdi. Örgüt ABD’nin savaş suçlarına ortak olmaktan doğrudan fail konumuna geçebileceğini açıkladı. Örgütün Ortadoğu direktörü Lama Fakih, Gazze’deki yıkımın İsrail’in bölgeyi yaşanmaz hale getirme politikasını yansıttığını belirtti. Uluslararası hukuk işgal altındaki bir bölge halkının zorla yerinden edilmesini yasaklıyor. Sistemli bir şekilde yapılırsa bu eylem insanlığa karşı suç oluşturuyor. Örgüt hükümetleri Trump’ın çağrısına karşı çıkmaya ve Filistin halkına karşı daha fazla suç işlenmesini engellemeye davet etti. HRW yetkilisi Adam Coogle, zorla yerinden etmenin devlet politikası olarak uygulanması durumunda insanlığa karşı suç olacağını vurguladı.
Can kaybı ve insani kriz artıyor
Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre İsrail’in kara operasyonunun başladığı 7 Ekim’den bu yana Gazze’de 47 bin 583 kişi hayatını kaybetti. Yaralı sayısı 111 bin 633’e ulaştı. İngiltere Dışişleri Bakanlığı Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine ve Gazze topraklarının küçültülmesine karşı çıktığını açıkladı. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz Gazze sakinlerinin “gönüllü olarak ayrılması” için plan hazırlanması talimatı verdi. Bu gelişme Trump’ın önerisiyle paralel bir politika değişikliğine işaret ediyor. BM yetkilileri Gazze’de insani krizin derinleştiğini belirtiyor. Uluslararası toplum kalıcı ateşkes çağrılarını sürdürüyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
