Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın “ele geçirme” tehditlerinin sürdüğü 57 bin kişilik nüfusa sahip Grönland’da parlamento seçimleri sonuçlandı. Seçimleri, bağımsızlığa temkinli yaklaşan Demokraatit (Demokratlar) Partisi kazandı. İlk sonuçlar bize ne anlatıyor?
Grönland’daki parlamento seçimleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın adayı Amerikan topraklarına katma yönündeki açıklamalarının gölgesinde düzenlendi.
Seçimleri, bağımsızlığa temkinli yaklaşan Demokraatit (Demokratlar) Partisi kazandı. Parti, oyların yüzde 29,9’unu alarak seçimden birinci çıkarken, bağımsızlık sürecinin hızlandırılmasını savunan Naleraq Partisi yüzde 24,5 oy aldı. Başbakan Mute Bourup Egede’nin liderliğindeki Inuit Ataqatigiit Partisi ise yüzde 21 oyda kaldı. Seçim sonuçları, Grönland’ın bağımsızlık yolunda nasıl bir hızla ilerlemesi gerektiğine dair derin görüş ayrılıklarını gözler önüne serdi.
Trump’ın baskısı ve bağımsızlık sürecine etkisi
Trump göreve geldiği günden bu yana Grönland’ın ABD’ye katılmasının ABD’nin stratejik çıkarları için hayati olduğunu savunuyor. Küresel ısınmanın etkisiyle Arktik bölgesinin jeopolitik öneminin artması, Grönland’ın doğal kaynaklarının daha erişilebilir hale gelmesi ve yeni ticaret yollarının açılması, bölgeyi küresel güçlerin ilgi odağına çevirdi. ABD’nin yanı sıra Çin ve Rusya da Arktik’teki askeri varlıklarını artırıyor.
Daha önce “Askeri güç kullanarak Grönland’ı alabiliriz” şeklindeki açıklamalarının Grönland’da büyük tepki çekmesinin ardından Trump, son dönemde bu söylemlerini yumuşatarak “Eğer ABD’ye katılırlarsa milyarlarca dolarlık yatırım yapmaya hazırız” mesajı verdi.
Grönland’daki tüm siyasi partiler bağımsızlık fikrine sıcak baksa da, bu sürecin hızına dair büyük görüş ayrılıkları bulunuyor.
Naleraq Partisi, bağımsızlık için hemen bir referandum düzenlenmesini savunurken, Demokraatit ve Inuit Ataqatigiit partileri ekonomik bağımsızlığın sağlanmadan Danimarka’dan kopmanın büyük riskler taşıdığını belirtiyor.
Grönland ekonomisi hâlâ büyük ölçüde Danimarka’nın sağladığı yıllık yaklaşık 1 milyar dolarlık desteğe bağımlı. 2009’da kazanılan referandum hakkı, bağımsızlığın ilan edilmesine olanak tanısa da, ekonomik kırılganlık nedeniyle Grönland bu adımı henüz atmadı.
Koalisyon mu kurulacak?
Seçim sonuçlarına göre Grönland’da yeni bir koalisyon hükümeti kurulacak. Demokraatit Partisi lideri Jens-Frederik Nielsen, hükümeti kurmak için diğer partilerle görüşmelere başlayacaklarını açıkladı. Nielsen seçim sonrası yaptığı açıklamada, “İnsanlar değişim istiyor, daha fazla iş yaratıp refah seviyemizi artırmamız gerekiyor. Bağımsızlığı hemen değil, sağlam bir ekonomik temel oluşturduktan sonra istiyoruz” dedi.
Başbakan Egede’nin partisi Inuit Ataqatigiit ve koalisyon ortağı Siumut’un oy oranı, 2021 seçimlerinde yüzde 66,1 iken bu seçimde yüzde 36’ya düştü. Egede seçim sonuçlarını saygıyla karşıladığını belirtirken, Grönland’ın geleceği için her türlü işbirliğine açık olduklarını söyledi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Demokraatit’in tek başına hükümet kurabilecek çoğunluğa ulaşamaması, yeni bir koalisyonun nasıl şekilleneceğine dair soru işaretleri yaratıyor.
Grönland’ın geleceği ne olacak?
Grönland’daki seçim sonuçları, bağımsızlık sürecinin hemen hızlandırılması yerine daha temkinli bir yaklaşımın tercih edildiğini gösteriyor.
ABD’nin bölgedeki ilgisi, bağımsızlık tartışmalarını yeniden alevlendirmiş durumda. ABD’nin ekonomik yatırımlar, güvenlik politikaları ve doğrudan müdahale ihtimalleri, Grönland’daki siyasi dengeleri etkilemeye devam edecek.
Seçimlerin ardından Grönland hükümetinin, ABD ve Danimarka’nın baskılarını nasıl dengeleyeceği ve bağımsızlık sürecinde nasıl bir yol haritası izleyeceği, önümüzdeki dönemde en büyük tartışma konusu olacak.
Kaynak: Reuters
