İsrail, Hamas ile ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girdiği 19 Ocak’tan bu yana Gazze Şeridi’ne yönelik en geniş çaplı hava saldırılarını düzenledi. Saldırılarda en az 400 Filistinli hayatını kaybetti. Peki İsrail, neden Gazze’ye yönelik büyük çaplı hava saldırılarını yeniden başlattı?
İsrail’in Gazze’deki hava saldırılarında 400’den fazla kişi öldü. Ölenler arasında Hamas’ın bazı üst düzey isimlerinin yanı sıra çok sayıda sivil, kadın ve çocuk bulunuyor. Hastaneler ve sivil savunma ekipleri, artan yaralı sayısıyla mücadele etmekte zorlandıklarını açıkladı.
İsrail ayrıca Gazze’nin kuzey ve orta bölgelerindeki bazı alanlar için tahliye emirleri yayımladı. Bunun kara birliklerinin de katılacağı yeni bir operasyonun habercisi olduğu değerlendiriliyor. Bölgede daha önce evlerine dönen yüzlerce, hatta binlerce Filistinli, yeniden göç etmek zorunda kalıyor.
İsrail neden şimdi saldırıyor?
İsrail hükümeti, haftalardır Gazze’de yeni bir saldırı tehdidinde bulunuyordu.
İsrailli yetkililere göre, Hamas’ın yeniden güç kazanması ve Gazze’de kontrolü sağlaması, rehine takasını zorlaştırıyor. İsrailli yetkililer bu yüzden Hamas’ı hedef almanın daha fazla rehinenin serbest bırakılmasını sağlayacağı görüşündeydi. Ancak rehinelerin aileleri, bu stratejinin işe yaramayacağını savunuyordu.
Öte yandan, İsrail son haftalarda askeri gücünü yeniden toparladı. Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) gelen silah sevkiyatlarıyla mühimmat stokları yenilendi, yeni hedefler belirlendi ve uçaklar ile askeri ekipmanlar tamir edildi. Uzun süredir operasyonda olan askerler dinlenerek yeni bir harekâta hazır hale getirildi.
Saldırılar ateşkesi nasıl etkileyecek?
Saldırılar, ocak ayında varılan ateşkes anlaşmasının ilk aşamasının sona ermesinden 16 gün sonra başladı. Üç aşamadan oluşan ateşkes planı, savaşın tamamen sona ermesini, İsrail’in Gazze’den çekilmesini ve Hamas’ın elindeki tüm rehinelerin serbest bırakılmasını öngörüyordu. Ancak müzakereler başarısız oldu.
İsrail, ilk ateşkes aşamasını 30 ila 60 gün uzatarak rehine takasının devam etmesini önerdi ancak Hamas bu teklifi reddetti. Hamas, İsrail’in, rehine takasının ikinci aşamasına geçme taahhüdünü yerine getirmediğini savunurken, İsrail Hamas’ı yeni rehine serbest bırakma sürecini engellemekle suçluyor.
Saldırının arkasında başka nedenler de var mı?
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ve hükümeti eleştirenler, yeni saldırının zamanlamasının farklı nedenleri olabileceğini öne sürüyor:
- Netanyahu’nun siyasi hesapları: Ocak ayındaki ateşkesin ikinci aşamasına geçmek, İsrail’in Gazze’den çekilmesi anlamına gelecekti ve bu da Hamas’ın bölgedeki kontrolünü korumasına yol açabilirdi. Netanyahu’nun bu senaryoya hiç sıcak bakmadığı belirtiliyor.
- ABD’nin desteği: Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin desteğiyle Hamas’a yönelik saldırıları artırmaya daha fazla cesaret bulmuş olabilir.
- İç siyasi dengeler: Netanyahu, İsrail Parlamentosu’ndaki (Knesset) kritik oylamalarda aşırı sağcı müttefiklerinin desteğine ihtiyaç duyuyor. Aşırı sağcılar, Gazze’deki savaşın sonlandırılmasına kesinlikle karşı çıkıyor. Nitekim, Ocak ayındaki ateşkesi protesto eden bir bakan, hükümetten istifa etmişti.
- Yolsuzluk davası: Netanyahu, hakkındaki yolsuzluk davasında suçlu bulunursa hapis cezası alabilir. İsrail medyası, savaşın yeniden başlamasının Netanyahu’nun duruşmalarını erteleme ve kamuoyunun dikkatini başka yöne çekme amacı taşıyabileceğini öne sürüyor.
Bundan sonra ne olacak?
İsrail’in saldırılarının yalnızca bir başlangıç olduğu belirtiliyor. Yetkililer, Hamas’ın elinde bulunan 59 rehine tamamen serbest bırakılana kadar operasyonlara devam edeceklerini söylüyor. Bu arada rehinelerin yarısından fazlasının ölmüş olabileceği ifade ediliyor. Bu durum, saldırıların daha uzun süreceğini ve Gazze’de daha fazla sivil kayıp, yıkım ve kitlesel göç yaşanacağını gösteriyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
İnsani kriz de derinleşiyor. Ateşkes sürecinde bölgeye ulaştırılan insani yardım kısmen bir rahatlama sağlamıştı ancak İsrail iki hafta önce bölgeye tam bir abluka uygulamaya başladı.
İsrail, Hamas’ın yardımları suistimal ettiğini iddia ederken, Hamas bu suçlamayı reddediyor. Yardım kuruluşları, Gazze’deki temel gıda ve tıbbi malzemelerin yaklaşık üç hafta yeteceğini ancak yeni saldırıların dağıtımı daha da zorlaştıracağını belirtiyor.
Kaynak: Guardian
