Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) akademik özgürlüğün baskı altına alınmasıyla Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi, 300’e yakın akademisyene “bilimsel sığınma” teklif etti. Eski Cumhurbaşkanı François Hollande ise bu adımın yasal zemine oturtulması için harekete geçti.
Fransa “bilimsel sığınma” için kapılarını açtı. Donald Trump’ın yeniden başkanlık koltuğuna oturmasının ardından ABD’deki akademik kurumlara yönelik müdahaleler ve fon kesintileri yeniden gündeme geldi.
Bu gelişmeler üzerine Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi, “Safe Place for Science” adını verdiği programla, özellikle ABD’de baskı gören akademisyenlere üç yıl süreyle fon ve araştırma ortamı sunma kararı aldı. Bu adım, Avrupa’da bir ilk olarak dikkat çekti.
Fransa “bilimsel sığınma” için kapılarını açan ilk ülke oldu.
Programa kaç kişi başvurdu, kimler kabul edildi?
Üniversite, bir ay gibi kısa bir sürede 298 başvuru aldı ve bunlardan 242’sinin koşulları karşıladığı belirtildi. Başvuranlar arasında Johns Hopkins, Columbia, Yale, Stanford ve NASA gibi dünyaca tanınan kurumlarda görev yapan akademisyenler yer alıyor. Başvuruların önemli bir bölümü şifreli mesajlaşma sistemleriyle gönderildi. Bu durum, adayların maruz kaldığı tehdit ve baskıları gözler önüne seriyor.
Başvuran akademisyenlerin uzmanlık alanları geniş bir yelpazeye yayılıyor. Beşeri bilimler, yaşam bilimleri, çevre çalışmaları gibi birçok alanda nitelikli araştırmacılar yer alıyor. Başvuruların 135’i ABD vatandaşlarına, 45’i çifte vatandaşlara, kalan kısmı ise Fransızlar dahil olmak üzere farklı ülkelerden gelen adaylara ait. Hindistan, Brezilya ve çeşitli Avrupa ülkelerinden de başvuru alındı.
François Hollande neden bu sürece dahil oldu?
Eski Fransa Cumhurbaşkanı ve Milletvekili François Hollande, Aix-Marseille Üniversitesi Başkanı Eric Berton ile birlikte Libération gazetesinde bir yazı yayımlayarak sürece destek verdi. Akademik çalışmaları nedeniyle tehdit altında olan bilim insanlarının da tıpkı gazeteciler ya da siyasal muhalifler gibi korunması gerektiğini savunan Hollande, “bilimsel mülteci” statüsünün yasal olarak tanımlanması çağrısında bulundu.
“Bilimsel sığınmacı” statüsü yasal olarak tanınacak mı?
Hollande bu çağrısını yalnızca yazıyla sınırlamadı, Fransa Ulusal Meclisi’ne bir yasa teklifi sundu. Yasa teklifine göre akademik özgürlüğü tehdit altındaki araştırmacılar, “ikincil koruma” statüsüne alınabilecek. Bu statü, klasik mülteci tanımına uymayan ancak ciddi risk altındaki bireyler için uygulanıyor. Bu sayede akademisyenlerin daha hızlı ve güvenli şekilde Fransa’ya kabul edilmesi, araştırmalarına devam edebilmesi amaçlanıyor.
Hollande, bu adımı “tarihi bir anın yanıtı” olarak nitelendiriyor. Ona göre, ABD içine kapanırken, birçok otoriter rejim bilimsel bilgiye baskı uygularken, Fransa’nın Aydınlanma geleneğine yakışır biçimde kapılarını açık tutması gerekiyor. “Bu, insanlığa yönelik bir sorumluluk” diyen Hollande, özellikle iklim krizi gibi küresel sorunlar üzerinde çalışan akademisyenlerin desteklenmesinin bir zorunluluk olduğunu vurguladı.
Kaynak: Guardian
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
