Mark Carney liderliğindeki Liberal Parti, Kanada’da yapılan erken genel seçimlerde çoğunluğu elde etti. Parti, ABD Başkanı Donald Trump’ın gölgesinde gerçekleşen seçimlerde oyların yüzde 43,5’ini alarak parlamentodaki 343 sandalyeden 168’ini kazandı.
Kanada’da erken genel seçimleri Mark Carney liderliğindeki Liberal Parti kazandı. Elections Canada tarafından açıklanan sonuçlara göre iktidar partisi oyların yüzde 43,5’ini aldı.
Liberal Parti bu sonuçla parlamentodaki 343 sandalyeden 168’ini elde etti. Ancak tek başına hükümet kurmak için gereken 172 milletvekili sayısına ulaşamadı.
Ana muhalefetteki Muhafazakar Parti ise oyların yüzde 41,4’ünü alarak 144 sandalye kazandı. Quebec Bloku Partisi de yüzde 6,4 oyla üçüncü parti oldu.
Seçimlere katılım yüksek oldu
Oy sayımı neredeyse tamamlandı ve sonuçlar kesinleşti. Elections Canada verilerine göre oyların yüzde 98,86’sı sayıldı.
Liberal Parti üst üste dördüncü kez iktidara geldi. Parti en son 2015 yılında parlamentoda çoğunluğu elde etmişti.
Önceki seçimlerde Justin Trudeau liderliğindeki Liberal Parti 160 sandalye kazanmıştı. Muhafazakar Parti 119, Quebec Bloku Partisi 32, Yeni Demokrat Parti ise 25 sandalye almıştı.
Carney Trump’a meydan okudu
Başbakan Carney zafer konuşmasında vatandaşlara birlik çağrısı yaptı, Ottawa’da toplanan destekçilerine “Kim Kanada’yı güçlü şekilde inşa etmeye hazır?” diye seslendi.
Carney, ABD Başkanı Trump’a da sert mesajlar verdi, “ABD topraklarımızı, kaynaklarımızı ve suyumuzu istiyor” dedi.
Carney, “Bunlar boş tehditler değil. Trump bizi parçalamaya çalışıyor. Bu asla olmayacak” diyerek kararlılığını gösterdi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
ABD ile ilişkiler yeniden tanımlanacak
Carney tüm Kanadalılara kucaklayıcı mesajlar verdi, “Nerede yaşarsanız yaşayın, hangi dili konuşursanız konuşun, herkesi temsil edeceğim” diye konuştu.
Ayrıca Carney, ABD ile ilişkilerin artık eskisi gibi olmayacağını vurguladı. “İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana güvendiğimiz açık küresel ticaret sistemi sona erdi” dedi.
Carney, “ABD ihanetinin şokunu atlattık ama aldığımız dersleri asla unutmamalıyız” sözleriyle tepkisini gösterdi.
Yeni ticaret ortaklıkları kurulacak
Carney, Trump ile görüştüğünde iki egemen ulus olarak masaya oturacaklarını söyledi, Kanada’nın ABD dışında birçok seçeneği olduğunu hatırlattı.
Carney, Avrupa, Asya ve diğer bölgelerle ilişkileri güçlendireceklerini açıkladı, “Yeni ticaret ve enerji koridorları inşa etmenin zamanı geldi” dedi. Ayrıca Carney yerli halklarla birlikte ülkenin geçmişiyle yüzleştiklerini belirtti, “Birlikte evrensel sağlık hizmetleri oluşturduk, şimdi de Kanada’yı satın alıyoruz” dedi.
Trump faktörü seçimleri etkiledi
Seçim gözlemcileri, sonuçları Trump’a karşı izlenecek politikaların belirlediğini düşünüyor. Carney seçim kampanyasını Trump’la mücadele üzerine kurdu.
Muhafazakar lider Poilievre ise konut sorunu, enflasyon ve göç konularına odaklandı. 45 yaşındaki liderin göçmenlik politikaları Trump’la benzeşiyor.
Poilievre birçok kişi tarafından “mini Trump” olarak görülüyor. Bu nedenle ABD Başkanı’na karşı durma yeteneği sorgulanıyor.
Trump-Kanada ilişkilerinde neler oldu?
Donald Trump, seçim zaferinin ardından Kanada’ya da yönelik sert açıklamalar yaptı. Trump, Kanada’yı “51. eyalet” olarak nitelendirdi ve Başbakan Justin Trudeau’ya “Kanada Valisi” diye hitap etti. Bu söylemler, başlangıçta şaka gibi görünse de, Trump’ın Kanada’ya yönelik ekonomik tehditleriyle birleşince ciddi bir diplomatik krize dönüştü.
Trump’ın temel tehdidi, göreve geldiği ilk gün Kanada mallarına yüzde 25 gümrük tarifesi uygulamak. Bu tehdit, Trudeau’yu Kasım ayında Florida’daki Mar-a-Lago’ya sürpriz bir ziyaret yapmaya zorladı. Ziyaret sırasında Trump, Kanadalı yetkililere “51. eyalet” şakasını doğrudan yaptı. Ancak sonraki açıklamaları, bu söylemin sadece bir şaka olmadığını gösterdi.
Trump’ın Kanada’ya yönelik eleştirilerinin merkezinde sınır güvenliği ve yasadışı göç yer alıyor. Trump, Kanada’yı ABD’ye yönelik yasadışı göç ve uyuşturucu akışını kontrol edememekle suçluyor. Bu suçlamalar, Kanada’da iç siyasi çalkantılara yol açtı. Maliye Bakanı Chrystia Freeland, Trump’ın tehditlerine karşı yeterli önlem almadığı gerekçesiyle Trudeau’yu eleştirerek istifa etti.
Ontario Eyalet Başbakanı Doug Ford, Trump’ın yüzde 25’lik gümrük tarife planını “felakete” benzetti ve “aileden birinin kalbinize bıçak sokması gibi” olacağını söyledi.
ABD ithal ettiği enerjinin çoğunu Kanada’dan alıyor
Kanada-ABD ilişkileri, dünyanın en büyük ikili ticaret ortaklığını temsil ediyor. İki ülke arasındaki günlük ticaret hacmi 2 milyar doları aşıyor. Alberta eyaleti tek başına ABD’ye günde 4.3 milyon varil petrol ve gaz ihraç ediyor. ABD’nin ham petrol ithalatının yüzde 60’ı ve elektrik ithalatının yüzde 85’i Kanada’dan geliyor.
Trump’ın tehditlerine karşı Kanada hükümeti somut adımlar attı. Yeni Maliye Bakanı Dominic LeBlanc, 900 milyon dolarlık bir sınır güvenliği paketi açıkladı. Bu paket, ortak vurucu güç oluşturulması, yüksek riskli giriş noktalarında yeni tespit araçları geliştirilmesi ve köpek dedektör timlerinin artırılmasını içeriyor.
Kanada kamuoyu Trump’ın önerilerine karşı çıkıyor. Leger araştırma şirketinin anketine göre, Kanadalıların sadece yüzde 13’ü ABD’ye katılmayı desteklerken, yüzde 82’si bu fikre karşı çıkıyor.
Kanada’nın eyaletleri de Trump’ın tehditlerine tepki gösterdi. Alberta Eyalet Başbakanı Danielle Smith, Kanada’nın ABD ile olan ticaret açığının nedeninin ABD’ye gönderilen hammaddeler olduğunu belirtti. Smith, bu hammaddelerin ABD’de muazzam bir servet yarattığını ve milyonlarca Amerikalıya iş sağladığını vurguladı.
Trump, göreve geldikten kısa bir süre sonra Kanada’ya yüzde 25 ek gümrük vergisi getirdi. Bu da var olan krizi daha da alevlendirdi.
Trump Kanada’yı ne ile suçluyor: Trump, Kanada’dan NATO savunma harcamalarını artırmasını ve uyuşturucu akışını engellemesini talep ediyor. Kanada’nın ABD sübvansiyonlarıyla ayakta durduğunu öne sürüyor. Trump, Kanada’nın ABD’nin 51. eyaleti olması gerektiğini savunuyor. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Kanada’nın NATO taahhütlerini yerine getirmediğini belirtiyor. Trump, Kanada’nın fentanil krizinde üzerine düşeni yapmadığını iddia ediyor. Kanada sınırında son bir yılda yüzlerce kilogram fentanil ele geçirildi.
Ancak daha sonra Trump, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen ürünlere uyguladığı yüzde 25’lik gümrük vergisini askıya aldığını duyurdu.
Trump, bu kararı ABD otomotiv endüstrisinin zarar görmesini önleme amacı taşıyan kısa vadeli bir düzenleme olarak nitelendirdi.
