Rusya ve Ukrayna’dan yetkililerin 2022’den sonra ilk kez karşılıklı olarak masaya oturması beklentisi ile gözler İstanbul’a çevrildi. Taraflardan gelen farklı farklı açıklamalar, “Barış masası kurulacak mı?” sorusunu gündeme getirdi. İşte şu ana kadar tarafların yaptığı açıklamalar ışığında bildiklerimiz.
Rusya-Ukrayna savaşında üç yılın ardından artık kalıcı bir ateşkesin mümkün olup olmadığı İstanbul’da görüşülüyor.
Rus heyet İstanbul’da, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Ankara’da, dünyanın gözü kulağı da İstanbul’daki görüşmelerde. Peki Rusya-Ukrayna arasında barış masası kurulabilecek mi?
“Trump ve Erdoğan’a saygımızdan İstanbul’a heyet göndereceğiz”
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ankara’da AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştükten sonra İstanbul’a bir heyet göndereceklerini açıkladı.
Zelenskiy, Ukraynalı heyete Savunma Bakanı’nın başkanlık yapacağını belirtti ve söz konusu heyeti, “Trump ve Erdogan’a saygıdan” göndereceğini söyledi.
“Koşulsuz ateşkes” isteğini bir kez daha tekrarlayan Zelenskiy, “Doğrudan görüşmeler için hazırım. Rusya bu savaşı bitirmek istemediğini açıkça dünyaya duyuruyor. Rusya’ya savaşı bitirmesi için yaptırımlar uygulanmalı” diye konuştu.
Rus ve Ukrayna heyetlerinin yarın bir araya gelmesi bekleniyor.
Rus heyetine Putin’in danışmanı Vladimir Medinskiy başkanlık edecek. Medinskiy, Rusya Başkonsolosluğu’nda yaptığı açıklamada, “Biz müzakerelere, İstanbul’da 2022’de Ukrayna tarafından bozulan barış görüşmelerinin devamı olarak bakıyoruz” dedi.
Medinsky, hedeflerinin, “krizin temel nedenlerini ortadan kaldırarak uzun vadeli barışı sağlamak” olduğunu ifade etti.
İletişim Başkanlığı, Erdoğan’ın Zelenski ile görüşmesine dair açıklama yaptı. Erdoğan, Zelenskiy ile görüşmesinde, hazır olduklarında Rusya-Ukrayna liderlerini Türkiye’de ağırlamaktan memnuniyet duyacaklarını dile getirdi. Müzakerelere başlanması için tarihi fırsat yakalandığının altını çizen Erdoğan, gerek teknik düzey gerek liderler seviyesinde görüşmeleri çok güçlü biçimde desteklediğini belirtti.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Hakaretler havada uçuştu
Zelenskiy Ankara’da yaptığı açıklamada görüşmeler için İstanbul’a gelen Rus delegasyonu için “Kuklalar” ifadesini kullandı:
“Rus delegasyonunun seviyesini anlamamız lazım. Kendi başlarına karar alabilecek yetkiler var mı, görmemiz gerek. Buradan gördüğümüz kadarıyla bunlar kukla.”
Zelenskiy’nin bu sözlerine Moskova’nın cevabı gecikmedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova düzenlediği basın toplantısında Ukrayna liderine “Kukla”, “Palyaço” ve “Loser” (Kaybeden) dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov da Zelenskiy’i “Zavallı” diye nitelendirdi.
ABD Başkanı Donald Trump, Katar’ın başkenti Doha’da düzenlediği basın toplantısında cuma günü Türkiye’ye gelebileceğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun İstanbul’daki görüşmelere katılması bekleniyor.
Görüşmeler neden Türkiye’de?
NATO üyesi Türkiye, savaşın başından bu yana hem Rusya hem de Ukrayna ile diplomatik dengeleri gözeterek temaslarını sürdürdü.
İstanbul, Mart 2022’de de barış görüşmelerine ev sahipliği yapmıştı.
O dönem Moskova ve Kiev temsilcileri savaşın sona erdirilmesine yönelik bir çerçeve üzerinde konuşmuştu.
Ancak görüşmeler, Rusya’nın Buça’dan çekilmesinin ardından ortaya çıkan sivil ölümleri nedeniyle kesilmişti. Bugüne kadar taraflar arasında yapılan temaslar çoğunlukla esir değişimi ve cenazelerin iadesi gibi insani konularla sınırlı kaldı.
Taraflar ne istiyor, ne bekleniyor?
Moskova, görüşmelerde savaşın “temel nedenlerinin” ele alınması gerektiğini savunuyor.
Bunlar arasında Ukrayna’nın “nazizmden arındırılması” ve “silahsızlandırılması” gibi belirsiz talepler yer alıyor. Rusya ayrıca işgal ettiği toprakların kendi egemenliğine bırakılmasını istiyor.
Kiev ise Rusya’nın işgal ettiği toprakları tanımayacağını bildirirken, bu bölgelerin ancak diplomatik yollarla geri alınabileceğini kabul ediyor. Ukrayna, geçen ay ABD’nin önerdiği koşulsuz ateşkesi kabul etmişti. Ancak cephede avantajlı olan Putin, ateşkese karşı çıktı.
Zelenskiy, görüşmelere Putin’in katılmaması durumunda Batı ülkelerinin Rusya’ya sert yaptırımlar uygulaması gerektiğini vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz de, Türkiye’de somut bir ilerleme sağlanmaması durumunda Rusya’ya yönelik yeni yaptırımların gündeme geleceğini belirtti.
Avrupa Birliği, Çarşamba günü Rusya’ya yönelik yeni bir yaptırım paketi onayladı. Öte yandan ABD’de bazı siyasetçiler, Rus petrolü ve doğalgazı ithalatına %500 oranında gümrük vergisi uygulanmasını gündeme getirdi.
Daha önce görüşme oldu mu?
Zelenskiy ve Putin, Rusya’nın işgalinden önce, Kasım 2019’da Paris’te yüz yüze görüştü.
İşgalin ardından taraflar yalnızca dolaylı temaslarda bulundu.
