Mattia Ahmet Minguzzi’nin öldürülmesinin ardından “suça sürüklenen çocuk” kavramı tartışma konusu oldu. Anne Yasemin Minguzzi, 16 yaşındaki çocuk failin yetişkin gibi yargılanmasını isterken, hukuk uzmanları konuyu farklı açılardan değerlendiriyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ise çocuk suçlulara verilen cezaların artırılması için talimat verdiği belirtildi. Rüveyda Durgut uzmanlarla konuştu.
Mattia Ahmet Minguzzi’nin öldürülmesinin ardından “suça sürüklenen çocuk” kavramı tartışmalara neden oldu. Anne Yasemin Minguzzi, failin çocuk statüsünden faydalanarak indirim almamasını talep ediyor.
Minguzzi, infaz yasasında değişiklik için Bakırköy’de üç gün oturma eylemi düzenledi. 21 Temmuz’da gerçekleşen eylemin ikinci gününde İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu’nun eşi Nahide Dervişoğlu destek verdi. İYİ Parti Kadın Aile ve Sosyal Hizmetler Başkanı Kevser Oflaçoğlu, İYİ Parti İstanbul İl Başkanı Yücel Coşkun da eylemde yer aldı.
Sanatçılar Gülben Ergen ve Ece Seçkin de Minguzzi’ye destek verdi. Çocuklarını kaybeden birçok anne de eyleme katıldı.
Avukat mahkemelere takdir yetkisi tanınmasını savunuyor
Minguzzi ailesinin avukatı Rezan Epözdemir, suça sürüklenen çocuklarla ilgili yasal düzenleme gerektiğini söyledi. Epözdemir özellikle ağır ve planlı suçlarda mahkemelere indirim uygulamama yetkisi tanınmasını savunuyor.
Epözdemir, “Bugün sokakta ailesi tarafından terk edilmiş çocuklar suç örgütleri tarafından kullanılıyor. Bu kategorik ve sistemik bir sorundur” dedi. Epözdemir kanun koyucunun bu konuda düzenleme yapması gerektiğini vurguladı.
Fransa’daki çocuk adaleti sistemine dikkat çeken Epözdemir, 15-18 yaş arasındaki çocukların planlı suçlarında mahkemeye özel takdir hakkı tanındığını belirtti, “Fransa’da çocuk planlı cinayet işlemişse mahkeme indirim uygulamak zorunda değil” dedi.
Epözdemir ağır suçlara karışan çocuklara “kanunla sorumlu çocuk” statüsü verilmesini önerdi, “Bir çocuk rastgele insan öldürebiliyorsa artık hukukla sorumlu bir bireydir” dedi.
Ceza hukukunun amacının toplumu korumak olduğunu vurgulayan Epözdemir, “Birinin fakir olması onu öldürme eyleminde haklı çıkarmaz. Ceza hukuku gerekçeyle değil fiilin niteliğiyle ilgilenir” dedi.
Erdoğan talimat verdi
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, çocuk suçlularla ilgili yeni yargı paketini milletvekillerinin takdirine sunacaklarını söyledi. Edinilen bilgilere göre AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan çocuk suçlulara verilen cezaların artırılması için talimat verdi.
TBMM’nin 1 Ekim’de başlayacak yeni yasama yılında bu konuda düzenleme yapılması planlanıyor.
Eşik Platformu ağır cezalara karşı çıktı
Eşik Platformu çocuk suçluların cezalarının artırılmasına tepki gösterdi. Platform yazılı açıklamasında “Bu çocuklar hakkında yürütülen ceza yargılaması yetişkinlerden farklı esaslara dayanır” dedi.
Platform, “Asıl tartışma çocuğun neden korunamadığı, sosyal hizmet mekanizmalarının neden devreye girmediğidir. Ağır cezalar çocukları korumaz” dedi.
Platform onarıcı ve çocuk odaklı adalet sisteminin hukuk devletinin gereği olduğunu vurguladı, mevcut yasaların çocuklar açısından yeterli cezai hükümleri içerdiği belirtildi.
İdeolojik çarpıtma uyarısı
Çağdaş Hukukçular Derneği suça sürüklenen çocuk kavramını hedef alan yasal girişimlere karşı olduğunu açıkladı. Dernek “Suça sürüklenen çocuk kavramı çocuğun korunmaya muhtaç statüsünü tanımlamak için kullanılan teknik bir kavramdır” dedi.
Ayrıca “Mevcut iktidar ve medya eliyle bu ifade ters yüz edilmekte, çocukları fail figürüne indirgemektedir. Bu ideolojik çarpıtmadır” açıklaması yapıldı.
ÇHD İstanbul Şube Başkanı Avukat Ezgi Önalan çocukların şiddet eylemlerine karışmasını toplumsal koşulların sonucu olarak değerlendirdi. Önalan, “Hiçbir çocuk doğası gereği kötü değildir. Çevresel faktörlerden ve sosyal hizmet eksikliğinden etkilenirler” dedi.
Önalan küçük yaşlardaki şiddet artışının çok ciddi arka planları olduğunu söyledi, Türkiye’de çocukların çoğu zaman yalnız bırakıldığını, kamusal sorumluluğun ailelere yıkıldığını belirtti.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
“Devlet çocuğun bakım sorumluluğunu yalnızca aileye bırakıyor” diyen Önalan, çocukların eğitim ve sağlık haklarına ulaşamadığını söyledi. Ayrıca Önalan, “Toplumsal çürümeyle ne çocuk ne aile tek başına mücadele edebilir” dedi.
Hükümetin yapacağı yeni düzenlemelerin çocukların yararına olmadığını savunan Önalan, Ensar Vakfı olayını örnek gösterdi, “Çocuk istismarlarında çocukları korumayı öncelemeyenlerin bugünkü düzenlemeleri çocuklar için değil” dedi.
Erdal Eren örneği
Önalan çocukları yetişkin gibi yargılama eğiliminin Türkiye’nin yakın tarihinde travmalarla sonuçlandığını vurguladı, “17 yaşındaki Erdal Eren’in cunta tarafından yaşı büyütülerek idam edildiği örnek var” dedi.
Hâlâ birçok çocuğun siyasi suçlamalarla tutuklandığını belirten Önalan “Hangi çocukları yetişkin gibi yargılamak istediklerini biliyoruz” dedi.
“İmzalanan sözleşmeler uygulanmıyor”
Berrin Sönmez Türkiye’nin çocuk hakları konusunda uluslararası yükümlülük altına girdiğini ancak bunların uygulanmadığını belirtti, “Çocukların cinsel sömürüye karşı korunması için imzalanan Lanzarote Sözleşmesi var ama uygulanmıyor” dedi.
Sözleşmenin yalnızca istismarı değil çocukların suça sürüklenmesini engelleyecek önleyici hükümler içerdiğini söyleyen Sönmez, hukukçuların bile bu sözleşmeden habersiz olduğunu belirtti.
“Sosyal politikalar yetersiz”
Sönmez çocukların suça karışmasının temelinde eğitim sisteminin yetersizliği ve sosyal politikaların eksikliği olduğunu söyledi, “Çocukların eğitim oranı düştü. Açık öğretim yolu açılınca okuldan kolay koptu” dedi.
Kız çocuklarının erken yaşta evlendirildiği, erkek çocuklarının ise ucuz işgücü ya da suç örgütlerinin ağına düştüğünü belirten Sönmez, devletin eğitim politikalarının çocukları koruyamadığını vurguladı.
Cezasızlık tartışmalarına değinen Sönmez mağdurların acısını anladığını ancak ceza artışının çözüm olmadığını söyledi. Sönmez, “Suç karşılıksız kalmamalı. Ancak mesele çocukları topluma kazandıracak yöntemler geliştirmek” dedi.
Sönmez mevcut yasal sistemin çocukları bireysel olarak değerlendirmediğini belirtti, çocuklara özgü sosyal ve psikolojik analizlerin gerektiğini söyledi.
Sönmez şöyle konuştu:
“Yaşa bakarak karar vermek köhne yaklaşımdır. 12 yaşında çocuk suça derin şekilde bulaşmış olabilir. 17 yaşındaki çocuk sadece şanssızlıkla karışmış olabilir.”
İnfaz yasasında çocuklar için özel düzenleme
Mevcut infaz yasasına göre eylemi gerçekleştirdiği sırada 15 yaşını doldurmuş 18 yaşını doldurmamış kişiler için özel düzenleme bulunuyor. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası gerektiren suçlarda 18 yıldan 24 yıla kadar ceza veriliyor.
Müebbet hapis cezası gerektiren suçlarda ise 12 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası uygulanıyor. Diğer cezaların üçte biri indiriliyor ve her fiil için verilecek hapis cezası 12 yıldan fazla olamıyor.
Mahkeme suça sürüklenen çocuklar hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verebiliyor. Bu durumda denetim süreci üç yıldan fazla olmuyor.
