Ruşen Çakır’ın konuğu, barış süreçlerinde komisyonlar alanında uzman olan Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bölümü’nden Doç. Dr. Esra Çuhadar. Çuhadar, dünyadaki örneklerden hareketle TBMM komisyonunu anlattı.
Komisyon nedir? Barış süreçlerinde komisyonlar neden kurulur?
Çuhadar, “Komisyonlar sadece barış süreçlerinde kullanılan model veya yöntem değil. Komisyon, seçimle atanmamış veya doğrudan seçilen yürütme biriminin tamamen kontrolünde olmayan ama verilen yetki itibarıyla kamu otoritesini belli bir iş amaç doğrultusunda kullanmak için yetkilendirilmiş geçici yapılardır. Komisyon farklı işlevler görüyor. Barış süreçlerinde de komisyonlar kapsayıcı, toplumsal katılım, sürece meşruiyet kazandırması için en sık kullanılan yöntemlerden biri.” dedi.
Barış süreçlerinde, toplumsal katılımın sağlanması meşruiyetin arttırılması amacıyla ne tür modeller kullanıldığını araştırdıklarını söyleyen Çuhadar, “6-7 farklı model var. Komisyon bunlardan bir tanesi. En sık kullanılan yöntemin komisyon olduğunu gördük. Bu -7 model arasından hangisi daha kalıcı barışı sağladığına istatistiksel olarak baktık. Karşımıza şaşırtıcı bir sonuç çıktı. Kapsayıcı komisyonların sürdürebilir barışa en fazla katkı yapan model olduğunu bulduk. Bunun şaşırtıcı olmasının sebebi ise, literatürde barış süreçlerindeki komisyonlarla ilgili çalışma bulamadık.” dedi. Çuhadar şöyle devam etti, “Bunun üzerine komisyonları çalışmaya başladık. Dünyanın değişik yerlerindeki süreçlerde 580 komisyon tespit ettik. Bu komisyonlar genellikle birkaç grupta toplanıyor. Örnek olarak:
- Süreç komisyonları: Müzakere ve barış süreçlerini planlamak için yapılan
- İzleme ve uygulama komisyonları: Anlaşamaya varıldıktan sonra, hayata geçirilmesi ve uygulanması için kurulan komisyonlar. En sık bununla karşılaştık. Dünyanın her yerindeki barış süreçlerinde gördük. Değişik konulardaki uygulama ve hayata geçirmek için kurulan komisyon
- Hakikat ve uzlaşma komisyonları: Daha spesifik konularda reform ve uygulama için kurulan komisyonlar.
- Siyasi reformlar için kurulan, sosyoekonomik reformları hayata geçirmek için, silah bırakan örgütler için kurulan komisyonlar var. “
Çuhadar, “Biz şu anda sürecin başındayız. Bu sürecin planlanması, nasıl yürütüleceğinin tespit etmesi, sürecin ne olacağını tartışmak amacıyla komisyon var.” dedi.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
- Yeni çözüm süreci komisyonu hakkında bilmeniz gerekenler
- Tam metin: Numan Kurtulmuş, komisyon açış konuşmasında “Kürdün onurunu, Türkün gururunu” korumanın altını çizdi
