ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Alaska’da yaptığı tarihi zirve, ateşkes beklentisine rağmen anlaşma olmadan sona erdi. Putin Moskova’ya davet çağrısı yaparken, Trump belirsiz açıklamalarla süreci zamana yaydı.
Ukrayna savaşında kritik dönemeçlerden biri olarak görülen Alaska zirvesi, anlaşma olmadan sona erdi. ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yaklaşık üç saat süren görüşmesinden sonra yapılan açıklamalarda, “büyük ilerleme” vurgusu öne çıksa da ateşkes konusunda somut bir mutabakat ortaya çıkmadı.
Trump, “Oldukça verimli geçti, birçok konuda anlaştık ama bir anlaşmaya varmış değiliz” dedi. Putin ise görüşmeleri “yapıcı” olarak niteledi ve Trump’ı Moskova’ya davet etti.
Basın toplantısında gazetecilerin soru sormasına izin verilmemesi dikkat çekti.
Resmi kayıtlara göre, yedi yıl aradan sonra ilk kez küçük heyetlerle yapılan zirve 2 saat 45 dakika sürdü. Ancak planlanan çalışma yemeği iptal edildi, program öngörülenden önce sonlandırıldı.
Trump’tan belirsiz mesajlar, Putin’den güç gösterisi
Trump, zirve öncesinde Alaska yolunda yaptığı açıklamada hedefinin ateşkes olduğunu, “Bunu kendi sağlığım için yapmıyorum, pek çok hayatı kurtarmak için yapıyorum” sözleriyle ifade etmişti. Zirvede ise net bir adım atmadı, sadece “çok az ama en önemli konuda anlaşamadık” diyerek ayrıntı vermekten kaçındı. Basın açıklamasında toplam üç dakika konuşan Trump, sürenin önemli bölümünü 2016 seçimleri ve Rusya’nın müdahale iddialarına ayırdı.
Putin ise sekiz dakikalık konuşmasında ikili ilişkilerin önemine vurgu yaptı, ABD ile doğrudan temas kurmaktan memnun olduğunu söyledi. Trump’ı Moskova’ya davet ederek ikinci bir zirve sinyali verdi. Putin’in bu süreçte Washington’da yeniden kırmızı halı ile karşılanması, Kremlin için büyük bir diplomatik kazanım olarak değerlendirildi.
Avrupa ve Ukrayna’dan ilk tepkiler
Zirveye Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy davet edilmezken, Trump “Artık top Zelenskiy’de. Avrupalı uluslar da sürece dahil olmak zorunda” dedi. Bu ifadeler, ABD’nin süreci Avrupa’dan bağımsız yürütmek istediği yorumlarına yol açtı.
Ukrayna’dan ilk tepki, Milletvekili Oleksiy Honcharenko’dan geldi. Honcharenko, “Putin zaman kazanmış gibi görünüyor. Ateşkes veya tansiyonu düşürmeye yönelik herhangi bir şey yok” dedi. Ukrayna Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Oleksandr Merezhko da Putin’in “enformasyon savaşını kazandığını” savunarak, “İzole olmadığını göstermek için Trump’ı kullandı” ifadesini kullandı.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
ABD iç siyasetinde eleştiriler
Trump’ın Putin’e gösterdiği sıcak tavır, ABD iç siyasetinde de tartışma yarattı. Senato’daki Demokrat lider Chuck Schumer, Trump’ın “bir otoriter lidere kırmızı halı serdiğini” söyleyerek “Bu diplomasi değil, tiyatro” yorumunda bulundu. Demokratik Parti Ulusal Komitesi Başkanı Ken Martin ise Trump’ın “Rusya’nın ne isterse yapmasına izin verdiğini” ileri sürdü.
Trump ise Fox News’a verdiği röportajda, “Bugünkü toplantı çok iyi geçti ama keşke bu röportajı kabul etmeseydim” diyerek pişmanlığını dile getirdi. Zirvede anlaşamadıkları “en önemli konu”ya dair ise ayrıntı vermedi.
Zirveden geriye kalanlar
Alaska’daki zirve, Ukrayna’da ateşkes umudu yaratmadı ancak Putin’in Batı’da yeniden sahneye çıkmasını sağladı. Trump’ın belirsiz mesajları, Avrupa’nın kaygılarını artırırken Ukrayna tarafı, Putin’in zaman kazandığını düşünüyor. İki liderin bir sonraki görüşmeyi Moskova’da yapabileceğine dair sinyaller, bu tartışmayı daha da derinleştirdi.
ANALİZ | 5 kritik başlıkta Alaska zirvesi
1. Ateşkes yok
Üç saate yakın süren görüşmede Ukrayna savaşına dair somut bir ateşkes planı çıkmadı. Trump “büyük ilerleme” dedi ama ayrıntı vermedi.
2. Putin’in diplomatik zaferi
Batı’dan izole edilen Putin, on yıl sonra ABD’ye ayak bastı ve kırmızı halıyla karşılandı. Bu görüntüler Kremlin için büyük bir kazanım oldu.
3. Trump’ın belirsizliği
Trump, “çok az konuda anlaşamadık, biri en önemlisi” dedi ama açıklamadı. Net bir strateji yerine muğlak mesajlar verdi.
4. Ukrayna ve Avrupa dışarıda kaldı
Zirveye Zelenskiy davet edilmedi. Avrupa ülkeleri süreçten dışlandıklarını düşünüyor. Ukrayna ise “Putin zaman kazandı” yorumunu yaptı.
5. ABD’de siyasi tartışmalar başladı
Demokratlar, Trump’ın Putin’e “meşruiyet” kazandırdığını savundu. Kimileri, görüşmeyi “tiyatro” diye nitelendirdi.
