ABD Başkanı Donald Trump, Hamas’a üç-dört gün süre vererek Gazze için açıkladığı barış planını kabul etmesini istedi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Beyaz Saray’da onay verdiği plana Hamas şüpheyle yaklaşıyor. BBC’ye konuşan üst düzey bir yetkili, teklifin “İsrail’in çıkarlarına hizmet ettiğini” söyledi.
Gazze savaşını bitirmeyi hedefleyen ABD Başkanı Donald Trump’ın planı yeni bir düğüm yarattı. Beyaz Saray’da duyurulan 20 maddelik öneri, İsrail’in temel taleplerini karşılıyor. Ancak Hamas içinde planın kabul edilmesine dair ciddi şüpheler var.
BBC’ye konuşan üst düzey bir Hamas yetkilisi, “Plan İsrail’in çıkarlarına hizmet ediyor ve Filistin halkını yok sayıyor” dedi. Trump’ın verdiği süre işlerken gözler Hamas’ın kararına çevrildi.
Trump’tan ültimatom: “3-4 gün içinde karar verin”
Trump, Hamas’a “3 ya da 4 gün” süre tanıdı. Virginia’daki bir askeri üste generallere hitap ederken, “İmza atmazlarsa cehennemde ödeyecekler” dedi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da, “Eğer Hamas planı reddederse, ya da kabul edip sonra çiğnerse, İsrail işi kendi başına bitirir” ifadelerini kullandı.
İsrail kamuoyunda plan büyük ölçüde olumlu karşılanırken, Netanyahu’nun aşırı sağ müttefikleri ateşkes olursa koalisyondan çekilme tehdidinde bulundu.
Hamas Gazze planını kabul edecek mi?
Planın temel koşullarından biri Hamas’ın silahsızlanması ve ellerindeki tüm silahları teslim etmesi. Hamas yetkilileri bunun kabul edilmesinin imkânsız olduğunu söylüyor. Gazze’ye Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) gönderilmesi fikrine karşılar ve bunu “yeni bir işgal biçimi” olarak görüyorlar.
Hamas’ın askeri kanadının başındaki İzzeddin el-Haddad’ın da “savaşmaya devam etmekte kararlı” olduğu aktarılıyor.
Bir başka kritik unsur ise rehinelerin serbest bırakılması. Plan, tüm rehinelerin tek seferde teslimini öngörüyor. Hamas açısından bu, ellerindeki tek pazarlık kozunu kaybetmek anlamına geliyor.
Katar ve bölgesel aktörler devrede
Katar Dışişleri Bakanlığı, Hamas’ın planı “sorumlu bir şekilde” incelediğini açıkladı. Mısır ve Türkiye’nin de arabuluculuk çabaları sürüyor. İsrail’in bu ay Doha’da Hamas liderlerine düzenlediği suikast girişimi, güven ortamını daha da zedeledi.
Trump yönetiminin açıkladığı haritada Gazze’nin güneyinde Mısır sınırına paralel bir tampon bölge görülüyor. Bu bölgenin nasıl yönetileceği belirsiz; İsrail’in dahil olması halinde yeni krizlerin kapısını aralayabilir.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Gazze halkının beklentisi: Ne pahasına olursa olsun ateşkes
Gazze’de savaşın sona ermesini isteyen halk arasında plana destek verenler de var.
BBC’ye konuşan Kader Ebu Kveyk, “Amerikan planında kötü maddeler var ama savaşı bitireceği için destekliyorum. Şeytan bile bu cehennemi sona erdirmek için bir plan getirse, desteklerim” dedi.
Filistinli gazeteci Fathi Sabah ise, “Hamas reddederse, Netanyahu’ya Gazze’yi yok etmesi için Batı’dan destek verilmiş olur” uyarısında bulundu.
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail saldırılarında 66 binden fazla Filistinli öldürüldü. Ağustos ayında Birleşmiş Milletler (BM) destekli kuruluşlar bölgede kıtlığı doğruladı, BM soruşturma komisyonu ise İsrail’in soykırım işlediği sonucuna vardı.
Trump planı bir yandan ateşkes, insani yardım ve yeniden inşa için umut sunsa da, diğer yandan Hamas’ı silahsızlanmaya ve yönetimden çekilmeye zorladığı için reddedilme ihtimali yüksek görünüyor.
