Bir gün baktığınız uçak bileti fiyatının, birkaç saat sonra veya ertesi gün tamamen değiştiğini görmek hemen hemen herkesin tecrübe ettiği bir durumdur. Bir gün baktığınız uçak bileti fiyatının, birkaç saat sonra veya ertesi gün tamamen değiştiğini görmek hemen hemen herkesin tecrübe ettiği bir durumdur. Bu durum, çoğu kez can sıkıcı olsa da aslında havacılık sektörünün temelini oluşturan son derece karmaşık ve hareketli bir fiyatlandırma stratejisinin sonucudur. Peki, bir uçak biletinin fiyatı neye göre artar veya azalır? Bu kararların arkasında hangi etkenler yatar?
Uçak bileti fiyatlandırması, sabit bir etiket fiyatından çok, borsadaki bir hisse senedinin değerine benzer. Fiyatlar; arz ve talep dengesi, rekabet, zamanlama, petrol fiyatları ve hatta gelişmiş algoritmalar tarafından anlık olarak analiz edilen pek çok farklı veriye göre sürekli olarak güncellenir.
Fiyatlandırmanın kalbi: Dinamik fiyatlandırma ve gelir yönetimi
Uçak bileti fiyatlarının sürekli güncellenmesinin arkasındaki ana kavrama “dinamik fiyatlandırma” denir. Havayolu firmaları, her bir uçuştan en yüksek geliri elde etmeyi amaçlar. Bu hedefe ulaşmak için kullandıkları strateji ise “Gelir Yönetimi” olarak isimlendirilir.
Bir uçağın koltukları, bozulabilir bir ürün gibidir. Uçak havalandığı zaman, boş kalan her koltuk potansiyel bir gelir kaybı demektir. Dolayısıyla havayolları, uçağın doluluk oranını en üst düzeye çıkarırken, her bir koltuğu da mümkün olan en yüksek fiyata satmaya çalışır. Bunu başarmak için, uçuştaki koltukları farklı “fiyat sınıflarına” veya “ücret sepetlerine” ayırırlar. Örneğin, 200 kişilik bir uçakta 10 koltuk 500 TL’ye, 20 koltuk 700 TL’ye, 30 koltuk 8500 TL’ye gibi farklı fiyatlarla satışa sunulabilir. En düşük fiyatlı biletler tükendiğinde, sistem otomatik olarak bir üst fiyat sınıfındaki biletleri göstermeye başlar. İşte bu yüzden erken rezervasyon daha avantajlıdır, çünkü ilk satışa sunulan düşük fiyatlı sepetlerden bilet alma ihtimaliniz daha yüksektir.
Arz ve talep dengesi: Ekonominin değişmez kuralı
Her üründe olduğu gibi uçak biletlerinde de fiyatı belirleyen en temel etken arz ve talep dengesidir. Bir rotaya olan talebin artması, fiyatları direkt olarak yukarı çeker. Talebi etkileyen en yaygın faktörler şunlardır:
- Mevsimsellik: Yaz ayları, tatil zamanları (Ramazan ve Kurban Bayramları), yılbaşı, sömestr tatili gibi dönemlerde seyahat talebi zirve yapar ve fiyatlar doğal olarak artar. Örneğin, Ağustos ayında bir Antalya uçuşu ile Kasım ayındaki aynı uçuş arasında ciddi bir fiyat farkı olması kaçınılmazdır.
- Özel organizasyonlar: Bir şehirde düzenlenen uluslararası bir fuar, önemli bir spor müsabakası, konser veya festival, o şehre olan talebi aniden artırarak bilet fiyatlarını yükseltir.
- Haftanın günleri ve uçuş saatleri: Çoğunlukla iş seyahatlerinin yoğun olduğu Cuma ve Pazar akşamı uçuşları, hafta içi Salı veya Çarşamba öğle saatlerindeki uçuşlara göre daha pahalıdır. Sabahın erken saatleri veya gecenin geç saatlerindeki uçuşlar da daha uygun fiyatlı olabilir.
Arz, belli bir rotada sunulan toplam koltuk sayısını ifade eder.
- Rekabet: Bir rotada ne kadar çok havayolu şirketi uçuyorsa, rekabet o kadar artar ve bu durum çoğunlukla fiyatların daha uygun düzeylerde kalmasını sağlar. Tek bir havayolunun tekel olduğu rotalarda ise fiyatlar daha yüksek olma potansiyelindedir.
- Uçuş sıklığı: Belirli bir rotada günde birden çok sefer düzenlenmesi, koltuk arzını artırarak fiyatlar üzerinde baskı oluşturabilir.
Uçak bileti ne zaman alınmalı?
“Uçak biletini ne kadar önce alırsam o kadar ucuz olur” genel düşüncesi büyük oranda doğru olsa da bu her zaman geçerli bir kural değildir. Havayolları, uçuşlarını aylar öncesinden satışa sunarak gelecekteki doluluk oranlarını öngörmeye ve nakit akışı sağlamaya çalışır. Bu sezonda çoğunlukla en düşük fiyat sepetleri satışta olur. Yurt içi uçuşlar için çoğunlukla seyahatten 4-6 hafta öncesi, yurt dışı uçuşlar için ise 2-4 ay öncesi uygun rezervasyon aralığı olarak kabul edilir.
Filmlerde gördüğümüz “son dakika biletleri sudan ucuzdur” algısı, tarifeli ticari uçuşlar için tamamen bir efsanedir. Aksine, havayolları son dakikada bilet almak zorunda kalan ve esnekliği olmayan iş insanları veya acil seyahat etmesi gereken yolcuları hedefler. Bu yolcular çoğunlukla daha yüksek fiyat ödemeye razı oldukları için, son 2 hafta içinde fiyatlar tavan yapar.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Diğer önemli unsurlar
Yukarıdaki ana faktörlerin yanı sıra, bilet fiyatını etkileyen başka önemli maliyet kalemleri de vardır.
- Yakıt fiyatları: Havacılık sektörünün en büyük gider kalemlerinden biri jet yakıtıdır. Küresel petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar, havayollarının operasyonel maliyetlerini direkt olarak etkiler ve bu durum bilet fiyatlarına “yakıt harcı” olarak yansıtılır.
- Vergiler ve havalimanı harçları: Bilet fiyatının önemli bir bölümü, devlet vergileri, havalimanı güvenlik fiyatları ve diğer hizmet bedellerinden oluşur. Bu maliyetler, havayolundan bağımsız olarak fiyata eklenir.
- Uçuş tipi: Direkt uçuşlar, aktarmalı uçuşlara göre çoğunlukla daha pahalıdır. Çünkü zaman ve konfor bakımından daha fazla avantaj sunarlar.
Akıllı gezginler için pratik püf noktaları
Bu karmaşık sistemi anladıktan sonra, daha ekonomik fiyata seyahat etmek için bazı yöntemler geliştirebilirsiniz;
- Esnek olun: Seyahat tarihlerinizde birkaç gün esnek olabilmek, yüzlerce lira tasarruf ettirebilir. Hafta içi uçmayı veya popüler olmayan saatleri tercih etmeyi düşünün.
- Fiyat karşılaştırma sitelerini kullanın: En uygun uçak bileti seçeneklerini bulmak için farklı havayollarının fiyatlarını tek bir çatı altında görmenizi sağlayan ucuza bilet.com’dan faydalanmak, en mantıklı yöntemdir.
- Fiyat alarmları kurun: İlgilendiğiniz rota için bir fiyat alarmı kurarak, fiyatlar düştüğünde hemen haberdar olabilir ve en doğru zamanda biletinizi satın alabilirsiniz.
- Farklı havalimanlarını değerlendirin: Gideceğiniz şehirde veya yakınında birden çok havalimanı varsa, hepsini kontrol edin. Bazen daha küçük havalimanlarına yapılan uçuşlar daha ekonomik olabilir.
Uçak bileti fiyatları; teknoloji, ekonomi ve insan davranışlarının bir araya geldiği dinamik bir denklemin sonucudur. Bu denklemin bütün değişkenlerini kontrol etmek imkânsız olsa da işleyişini anlamak, bir sonraki seyahatinizi planlarken size bilinçli kararlar verme ve bütçenizi daha etkinli kullanma gücü verecektir.
*Bu ilan ucuzabilet.com tarafından ücret karşılığı yayımlanmıştır.
