New York Times gazetesinde uzun yıllar ulusal güvenlik konusunda muhabirlik yapan Pulitzer ödüllü James Risen, The Intercept için kaleme aldığı uzun bir yazıda New York Times editörlerinin hükümet yetkililerine nasıl boyun eğdiklerini ve haberlerini yayınlamamaya nasıl karar verdiklerini anlattı.
Risen, “En Büyük Sır: Terörle Savaşın Gölgesinde New York Times Muhabiri Olarak Geçen Hayatım” başlıklı yazısında, New York Times editörlerinin ulusal güvenliğe ilişkin iki önemli haberi hükümetin taleplerine uygun olarak nasıl yayınlamadıklarını tüm ayrıntılarıyla anlatıyor. Söz konusu iki haberden biriyse George W. Bush’un başkanlığı dönemde ABD Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) yürüttüğü gizli ve yasadışı dinleme programı hakkında.
Söz konusu haberin yayınlanmaması konusunda New York Times editörlerinin “hükümetle işbirliği yapamaya oldukça istekli” olduğunu söyleyen Risen, Times editörlerinin hükümet yetkililerinin dediklerine ikna olduğunu ve haberi çektiğini anlatıyor. Risen’ın anlattığı bir diğer önemli detaysa o dönemde, Beyaz Saray’da New York Times editörleriyle görüşen CIA ve hükümet yetkililerinin söz konusu haberin yayınlanması halinde “Amerikalıların hayatlarının tehlikeye düşeceğini” söylemesi.
O dönemde New York Times’ın Genel Yayın Yönetmeni olan Bill Keller ise, “ABD’deki milyonlarca insanın uluslararası e-posta yazışması ve telefon görüşmesinin NSA tarafından üç yıl boyunca ve yasadışı bir şekilde izlenmesine” ilişkin haberin yayınlanmaması kararının “11 Eylül terör saldırıları sonrası travmayı körüklememek” olduğunun söylüyor.
Risen’ın bu haberi nihayetinde bir yıl sonra ve 2004 yılında Bush’un yeniden seçilmesi sonrasında yayınlanmış ve Risen’a Pulitzer Ödülü kazandırmıştı. Ağustos ayında New York Times’tan ayrılan Risen, ABD merkezli internet gazetesi The Intercept’te deneyimli ulusal güvenlik muhabiri olarak görev yapıyor.
Risen’ın yazısında anlattığı ilginç bir ayrıntı da ABD Ulusal Güvenlik yetkililerinin New York Times’a bakışını yansıtması açısından önemli. Bir gün Risen’la konuşan üst düzey bir CIA yetkilisi şunları söylemiş: “Benim için gizli bir operasyona onay verme kararı için ölçek şudur: ‘Bu New York Times’ın birinci sayfasında nasıl gözükür? Eğer kötü gözükecekse, yapma!'”
ABD yönetiminin özellikle ulusal güvenlik haberleri konusunda basına açtığı savaşa da değinen Risen, özellikle 11 Eylül sonrasında gazetecilerin kaynaklarıyla olan ilişkilerinin gizliliği ilkesinin tamamen göz ardı edildiğini söylüyor. Öte yandan Risen’a göre Bush yönetiminde gazetecilere açılan savaş, Obama yönetimi zamanında daha da şiddetlenmiş.
Risen’ın 2006 yılında yayınlanan “State of War: The Secret History of the CIA and the Bush Administration” (Harp Hali: CIA ve Bush Yönetiminin Gizli Tarihi) isimli kitabı sebebiyle hem Bush hem de Obama yönetimi tarafından altı yıl süren bir sızıntı soruşturmasına tabi olmuş ancak mahkemede beraat etmişti.
