ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Başkan Donald Trump’ın Suriye’den asker çekme kararı ertesinde konuyla ilgili temaslarda bulunmak üzere Ankara’ya geliyor. Bolton, bu ziyaret öncesindeki durağı İsrail’de, Amerikan askerlerinin Suriye’den çekilmesini başlıca iki şartın gerçekleşmesine bağladı:
1) IŞİD’in tamamen Suriye’den temizlendiğinden emin olmak,
2) ABD’nin Suriye’de işbirliği yaptığı Kürt güçleri koruma altına alacak bir anlaşma yapmak.
Bolton dün, çekilme için takvim vermeyeceğini zira önce şu iki şartın yerine geldiğinden emin olmak istediklerini söylemişti. Amerikalı yetkili, Kürtlerin korunması gerektiği konusunu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dahil Türk yetkililerle görüşmesinde gündeme getireceğini belirtmiş, Başkan Trump’ın da “Türkiye’nin Kürtleri öldürmesine izin vermeyeceğini açıkça belli ettiğini” söylemişti. İşte bu ifadeye Ankara’dan tepki geldi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Bolton’ın sözlerine “Türkiye’nin Kürtleri hedef aldığı iddiası akıl dışıdır” yanıtını verdi. Kalın’ın yazılı açıklamasında şu ifade yer aldı:
“Türkiye’nin Kürtleri hedef aldığı iddiası akıl dışıdır. Türkiye’nin hedefi DEAŞ ve PKK/PYD/YPG terör örgütleridir. Mesele, PKK/PYD/YPG’nin kendisine tabi olmayan Kürtlere de zulmederek kurmaya çalıştığı düzen ve ülkemize yönelik terör eylemleridir. Bir terör örgütünün ABD’nin müttefiki olamayacağı ise izahtan varestedir.”
Bolton, Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna YPG’ye yönelik operasyon yapma isteğiyle ilgili olarak, “Askerlerimizi tehlikeye atmamak ve aynı zamanda Başkan Trump’ın, bizimle birlikte mücadele eden Suriyeli muhalif kuvvetlerin hayatlarının tehlikeye atılmayacağı talebini de karşılamak için, Türkiye’nin ABD ile koordine olmadan ve en azından ABD ile fikir birliğine varmadan herhangi bir askeri müdahalede bulunacağını düşünmüyoruz,” demişti.
“IŞİD’e karşı ABD askerinin yerini Türk askeri alsın”
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı, IŞİD’in yenildiğinden emin olmanın yanısıra Türkiye’den de YPG’nin akıbetine ilişkin garanti bekliyor. Bolton dün Kudüs’te, ABD Genelkurmay Başkanı General Joseph F. Dunford Jr.’ın Türk yetkililerle bu konuyu müzakere edeceğini söyledi. New York Times gazetesi ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yarın görüşmesi beklenen Bolton’ın 24 Aralık’ta kabineye yazdığı bir bilgi notunda, IŞİD ile mücadele çerçevesinde çekilecek Amerikan askerlerinin yerini Türk askerlerinin almasına ilişkin bir stratejinin çerçevesini çizdiğini yazdı. NYT’deki yazıda, ABD Savunma Bakanlığı yetkililerinin Türkiye’nin IŞİD ile mücadelede ABD askerlerinin yerini doldurabileceğinden şüphe ettiğine, ayrıca ABD’nin işbirliği yaptığı YPG liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri ile çatışmaya gireceğinden endişe duyduğuna yer verildi.
İsrail de ABD’ye “çekilme şartı” koydu
Bu arada Bolton dün, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile akşam yemeğinde bir araya geldi. İsrail Channel Two televizyonu muhabirlerinden Barak Ravid, Netanyahu’nun bu yemekte çekilme karşılığında diplomatik bir jest olarak Golan Tepeleri’nde İsrail’in egemenliğinin tanınmasını istediğini yazdı. 1967’deki 6 Gün Savaşı’ndan bu yana İsrail’in işgal altında tuttuğu bölge, uluslararası toplum tarafından Suriye’ye ait sayılıyor. Trump’ın uluslararası topluma rağmen Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması gibi, Golan Tepeleri’nin egemenliğini de İsrail’e ait sayması, mevcut konjonktürde şaşırtıcı bir tutum olmaz. ABD’nin çekilmesinin İsrail için güvenlik açısından zaaf oluşturacağına dair endişeler, Netanyahu’nun Washington’a baskı oluşturmak için elinde güçlü bir koz oluşturuyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
ABD’nin çekilmesi yıllar alabilir
Bolton’ın Suriye’den çıkmak için şartlar öne sürmesi, Amerikan askerlerinin Başkan Trump’ın istediği gibi “derhal” eve dönemeyeceğine işaret ediyor. Zaten Trump’ın 19 Aralık’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesi sırasında aldığı sürpriz çekilme kararına, hem danışmanı Bolton’ın da dahil olduğu kabinesi hem de Washington’daki savunma bürokrasisi destek vermiyor. Savunma Bakanı Jim Mattis, Trump’ın çekilme açıklaması ertesinde istifa etmiş, John Bolton ise daha birkaç ay önce “İran askerleri ve İran’a bağlı milis güçleri evlerine dönmeden Amerika askerleri de Suriye’den çıkmayacak” açıklaması yapmıştı. Suriye’deki 2000 Amerikan askerinin “bir ay” sonra eve döneceğini söyleyen Başkan Trump da, tepkiler üzere bu süreyi dört aya kadar uzatmıştı. Ancak Bolton’ın İsrail’de dile getirdiği şartlar, sürecin daha da uzayacağının işaretçisi.
