The Guardian gazetesi ekonomi editörü Larry Elliott, dün yayımlanan köşe yazısında Türkiye’deki krizin küresel bir resesyona sebep olabileceğini yazdı. Elliott’ın yazısının Türkçe özetini aşağıda paylaşıyoruz.
“Türkiye, dünya ekonomisini yakacak kıvılcımı ateşlemiş olabilir”
Recep Tayyip Erdoğan’ın döviz spekülatörlerine karşı verdiği savaş, büyük kayıplarla elde edilmiş bir zafer. Türkiye’nin bundan zarar göreceği kuşkusuz. Kuşkulu olan ise bu zararın ne kadar ciddi olacağı ve etkilerinin başka ülkelerde de hissedilip hissedilmeyeceği. Küresel ekonominin kırılgan durumuna bakacak olursak, bu zararın etkilerinin yayılması olası görünüyor.
Uzun süredir devam eden bu krizin son bölümünün perde arkasında, Türkiye ekonomisi resesyona girmişken Erdoğan’ın önemli bir yerel seçimle karşı karşıya olması yatıyor. Türkiye Cumhurbaşkanı geçen hafta Donald Trump’ın Golan Tepeleri’nde İsrail kontrolünü tanımasını kınamıştı. Ancak bu hamle, yabancı yatırımcıları Ankara-Washington hattında ciddi bir anlaşmazlık olduğuna ikna etti ve Erdoğan’ın kendi kalesine attığı bir gol oluverdi. Türk lirası ise çakıldı.
Erdoğan’ın buna yanıtı, yabancı bankaların pozisyonlarını kapatmak için ihtiyaçları olan Türk lirasına ulaşmalarını engelleyerek, çıkışa yönelen spekülatörleri durdurmak oldu. Bu her ne kadar lirayı dizginlese de maliyeti büyük oldu; zira borçlanma maliyetleriyle beraber Türk tahvillerini sigortalamanın maliyeti de hızla yükseldi. Borsa, neredeyse üç yıldır geçirdiği bu en kötü gününde yüzde 6’lık düşüş yaşadı.
Türkiye’nin şimdiki planı, hafta sonu yapılacak seçimlerden hemen sonra sınırlamaları kaldırmak, ancak iş işten geçmiş durumda. Türkiye, cari açığını finanse etmek için yabancı yatırımcılara güveniyor, bu yüzden yabancı yatırımcıların başını yakması pek de akıllıca bir uzun vadeli strateji değil. Faiz oranları daha uzun süre yüksek kalarak resesyonu derinleştirecek ve toparlanmayı yavaşlatacak.
Piyasalardaki varsayım, Türkiye’de olup bitenlerin münferit olduğu ve dalgalanma etkisi yaratmayacağı yönünde. Gel gelelim piyasalar her zaman bunu söyler. Ancak küresel ekonomi yavaşlarken, merkez bankaları faiz artırma planlarını rafa kaldırıyor, yatırımcılar Alman tahvili tutmanın sunduğu güvence karşılığında negatif getiriye razı oluyor ve 10 yıllık ABD tahvillerinin getirisi de 10 aylık tahvilden düşük seyrediyor; ki bu geçmişte resesyonun kapıda olduğunun göstergesiydi. Bazen tek bir kıvılcım yeter ve Türkiye, bu kıvılcımı kolaylıkla ateşleyebilir.
