Afganistan, hükümetin üst düzey kademelerine yönelik cinsel taciz suçlamalarıyla çalkalanıyor. Yetkililerin suçlamaları reddetmesine rağmen BBC, iddialarla ilgili önemli bulgular elde etti.
BBC muhabiri Yogita Limaye, iddiaları araştırmak için hükümet yetkilileri tarafından tacize uğradıklarını söyleyen kadınlarla buluşmak üzere Kabil’e gitti. İsimlerinin gizli kalması şartıyla konuşan kadınlar yaşadıklarını anlattı.
Limaye ilk olarak, eski bir hükümet çalışanıyla görüştü. Bu kişi işten ayrılmadan önce hükümetteki önemli bakanlıklardan birinde, doğrudan bakanın altında çalışıyordu. Bakanın onu sürekli taciz ettiğini, hatta bir keresinde fiziksel olarak saldırmaya çalıştığını anlattı. “Bana doğrudan cinsel ilişki talebinde bulundu. Ona tecrübeli ve nitelikli bir çalışan olduğumu, asla böyle şeyleri düşünmediğimi söyledim. Gitmek için ayağa kalktığımda elimi tuttu ve beni ofisinin arkasına götürdü. Yalnızca birkaç dakika süreceğini ve onunla gelmemi söyledi. Onu ittim ve çığlık atmakla tehdit ettim.”
“Bir kadın olarak ses çıkarırsanız herkes sizi suçlar”
Eski çalışan, bakanı şikâyet etmeden doğrudan istifa etti: “Hükümete güvenmiyordum. Eğer bir mahkemeye veya polise gidersiniz ne kadar yozlaşmış olduklarını görürsünüz. Şikâyet edebileceğiniz güvenilir bir merci yok.” Onu işini kaybetmekten daha çok korkutan şey ise suçlanmak olmuş: “Bir kadın olarak sesinizi çıkarırsanız herkes sizi suçlayacaktır.”
Bu kişi muhabire daha önce aynı bakanın iki kadına tecavüz ettiğini bildiğini de anlattı: “Bunları yüzsüzce yapıyordu, hiç korkmuyordu. Çünkü hükümette oldukça etkili bir adam.” BBC, tecavüz iddialarını doğrulayabilmiş değil.
Afganistan, 2018 yılında Birleşmiş Milletler’in yayınladığı rapora göre kadınların yaşamının en zor olduğu ülkelerden biri. Raporda ayrıca, ayrıntılı olarak kadınların cinsel saldırılara maruz kaldıktan sonra şikâyetlerini çekmek zorunda kaldıklarından ve kendilerine yönelik saldırılardan ötürü suçlandıklarından da bahsediliyor.
Böyle bir ülkede, güçlü erkeklerin kadınlara uyguladığı cinsel istismar hakkında konuşmak oldukça zor.
Limaye, bu yüzden konuştuğu altı kadının da kimlikleri açığa çıkabileceği için konuşmaktan çok korktuğunu aktardı: “Onlarla konuştuğumda, Afganistan hükümetinde cinsel tacizin kişiler veya bakanlıklarla sınırlı olmadığını anladım.”
“Taciz burada kültürün bir parçası olmuş durumda”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Hikâyesini anlatmak isteyen bir diğer kadın ise hükümette çalışmak için başvurduğunda cinsel tacize uğradı. Gereken tüm şartları sağlamasına rağmen işe alınmadan önce Devlet Başkanı Eşref Gani’ye yakın isimlerden biriyle görüşmesi istendi: “Bu kişi, fotoğraflarda sık sık Eşref Gani ile birlikte görünen biri. Beni özel ofisine çağırdı. Gittiğimde yanıma oturdu ve cinsel ilişki teklifinde bulundu. Ya kabul edecektim ya da gidecektim. Eğer kabul etseydim, onu bir daha durdurmam mümkün olmazdı hatta başkaları da bana aynı şeyi teklif edebilirdi. Çok korktum ve odadan çıktım.”
Daha sonra hükümet yetkililerine bu olaydan bahsetmesine rağmen kimsenin onu ciddiye almadığını söyledi. Hikâyesine gözyaşları içinde devam eden kadın, Afganistan’daki cinsel taciz gerçeğini şu şekilde açıkladı: “Bir hâkime ya da polise bunu şikayet etmek istediğinizde onlar da sizinle cinsel ilişkiye girmek isteyecektir. Onlar da böyle yaptığında kime gidebilirsiniz? Taciz burada kültürün bir parçası olmuş durumda.”
Devlet başkanı eski danışmanlarından General Habibullah Ahmadzayi, mevcut hükümetle anlaşmazlığa düşünce Afgan haber kanalına verdiği bir röportajda ilk defa, hükümette görülen taciz ve tecavüz iddialarını dile getirdi. Ahmadzayi daha ileri giderek, üst düzey hükümet yetkililerini “fuhşu desteklemek”le suçladı.
“Bu ve benzeri hikâyeler Afganistan’da, geçen mayıs ayında ortaya çıkana kadar sadece kadınlar arasında konuşulan fısıltılardan başka bir şey değildi” diyor Limaye.
Cumhurbaşkanlığı Ofisi, konuyla ilgili BBC’nin röportaj teklifini reddetti ve Ahmadzayi’nin açıklamalarından sonra yaptıkları gibi tüm iddiaları reddedip, tüm bunların politik çıkarlar için uydurulduğunu söyledi.
Hükümet üyesi Nergis Nehan, iddialarla ilgili Twitter’da yaptığı açıklamada, “Kabine üyesi bir kadın olarak, güvenle söylüyorum ki bu iddialar asılsız” dedi.
Nehan’ın açıklamasına karşılık yakın zamana kadar meclis üyesi olan kadın hakları aktivisti Fevziye Kufi, mecliste görev yaparken hükümet yetkilisi erkeklere karşı birçok taciz şikayeti aldığını belirtti: “Hükümetin tavrı oldukça savunmacı. Bu meseleye Afganistan’daki tüm kadınları ilgilendiren bir konu olarak değil, politik olarak bakıyorlar. Bu yüzden tacizci erkekler cezasız kalıyor ve bu onları teşvik ediyor.”
Afganistan hükümeti, cinsel taciz suçlamalarıyla ilgili soruşturma başlattı. Soruşturma başsavcı tarafından yürütülüyor. İnsan hakları organizasyonları, aktivistler ve Müslüman din adamları da destek sağlıyor. Limaye’ye konuşan Başsavcı Cemşit Resuli, soruşturmanın tarafsızlığından endişe edilmemesi gerektiğini söyledi. Resuli, şikâyetçi kadınların kimliklerinin ise onları ve ailelerini korumak adına gizli tutulacağını sözlerine ekledi.
Afganistan’da demokrasi çok uzun süren ve çok kayıp verilen bir savaşla kazanıldı. Taliban’a karşı yürütülen savaşın bir sebebi de Taliban yönetimi altında vahşice muamele gören kadınların haklarını ve itibarını korumaktı. Afganistan’daki kadınlar, en azından ülkenin bazı bölgelerinde, 2001 yılında baskıcı Taliban rejiminin devrilmesinden bu yana çok yol katetti. Ancak hükümet yetkililerinin karıştığı tacizler cezasız kaldığı takdirde elde edilen kazanımlar ciddi şekilde zarar görebilir.
Kaynak: BBC
