Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019 yılının Eylül ayına ait enflasyon rakamını %9,26 olarak açıkladı. Böylece enflasyon Temmuz 2017’den bu yana ilk kez tek haneye düştü. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak enflasyon rakamının açıklanmasından sonra yaptığı açıklamada enflasyonu “adım adım yüzde 5 seviyesine” düşüreceklerini söyledi.
Medyascope’tan Sema Kahriman son enflasyon verilerini uluslararası ekonomi ve finans danışmanı Murat Kubilay’a sordu. Kubilay, bu rakamların yıllık enflasyon rakamları olduğunu hatırlattı ve Eylül 2018 verileriyle karşılaştırınca enflasyonun görece düşmüş olduğunu söyledi:
“Baz etkisi diyoruz biz buna. Popüler bir dille anlatırsam eğer, ilk yarıda 5 gol yemiş bir futbol takımı düşünün, ikinci yarıda 3 gol yiyor ve maçı 8-0 kaybediyor. Ama teknik direktörün bunu ‘İlk yarıda 5 yemiştik, ikinci yarıda 3 yedik, demek ki işler iyi gidiyor’ diye savunmasına benzetiyoruz.”
“Bunlar manşet veriler”
Açıklanan verileri “manşet veriler” olarak değerlendiren Kubilay, hangi ürünlerin fiyatlarının arttığına da bakılması gerektiğini belirtti:
“Bunları üç gruba ayıralım: Bir, fiyatı gerçekten hiç artmamış olanlar var, hatta ulaşım gibi düşmüş olan var. İki, yaklaşık yüzde 14-15 artmış olanlar var; sağlık, eğitim gibi. Ama üçüncü bir grup var ki, o çok dikkat çekici. Son 12 ayda alkollü içecekler ve tütün mamülleri yüzde 43 artmış. Buradan da iki tane sonuca varıyoruz, ki bence bu enflasyon verilerinin en göze çarpan kısmıdır. O da şu: Hükümet net bir şekilde ürünlerin fiyatlarını vergi üzerinden kontrol edebilme imkanı olan bu ürün grubunun fiyatlarını çok ciddi artırarak, seçim için yapmış olduğu bütçe açığını bu gruba yüklemeye çalışmış. Yani bir tercihte bulunmuş.”
“Vatandaşları ikiye ayırarak iş yapılmış”
Kubilay, normal şartlarda alkollü içecekler ve tütün mamülleri grubunda da, artış yaşanan diğer gruplarda olduğu gibi, yüzde 15’lik bir artış beklendiği için yaşanan yüzde 43’lük artışın dikkat çekici olduğunu söyledi:
“Hükümet, kendi seçmenine -muhtemelen daha az bu ürün grubunu kullanıyorlar- dönük bir tercihte bulunmuş. Belki bu şekilde bütçe açığına, belki sosyal yardımlara giden parayı bu şekilde finanse etmiş. Yani Türkiye’de tüketicileri, vatandaşları ikiye ayırarak iş yapmış.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
