Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Koronavirüs önlemleri – Medyascope test kiti üreticileriyle konuştu: Türkiye’de 9 binden fazla kişiye test yapıldı, bir firma haftada 140 bin kit üretiyor

Koronavirüsle ilgili en merak edilen konulardan biri de test. Türkiye’de test kiti üreten firmalar mevcut ve maksimum 150 dakikada sonuç alındığını söylüyorlar. Türkiye’deki bir firma, haftada 140 bin test kiti üretiyor ve dünyanın birçok ülkesine ihraç ediyor. Ancak hammaddeden dolayı Türkiye için üretimin bir sınırı var.

Koronavirüs salgını Türkiye’yi ve dünyayı etkilemeye devam ediyor. Dünya üzerinde koronavirüs tanısı konan hasta sayısı 200 bine yaklaşırken, 7 bin 800’ün üzerinde hasta virüsten dolayı hayatını kaybetti. Türkiye’de ise vaka sayısı 200’e yaklaşırken, iki kişi de yaşamını yitirdi. Salgınla ilgili Sağlık Bakanlığı ve Türk Tabipleri Birliği açıklamalarda bulunurken, en önemli konulardan biri, koronavirüs testinin nasıl uygulandığı ve Türkiye özelinde testin yaygınlaşmasının nasıl sağlanacağı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüs tanı testlerinin sayısının artırılacağını belirterek, “Şu dönemde altı olan laboratuvar sayımızı, hafta sonuna kadar 16’ya, devamında bu sayıyı bütün büyük şehirlerde çalışmaya, ayrıca hızlı sonuç veren antijenden geliştirilmiş olan kiti ise ülkenin bütün illerine dağıtma kararı aldık. Böylece, test daha çok şüpheliye vakit kaybı olmadan uygulanacak” demişti.

Türkiye’de şu ana kadar 9 binin üzerinde test yapıldı

Real Time-PCR’a (gerçek zamanlı Polimeraz Zincir Reaksiyonu) dayalı test kiti zaten COVID-19 için kullanılmakta olan bir kit. RT-PCR yöntemi, genetik temelli testlerde kullanılan en hassas yöntem. Sadece koronavirüs için değil birçok patojen vaka için de kullanılıyor. PCR, DNA’dan istenen bölgelerin çoğaltılmasını sağlayan bir yöntem.

Türkiye’de şu ana kadar 9 binin üzerinde test yapılmış durumda. En kısa sürede kaç test kiti üretilebileceği, hangi ülkelerin Türkiye’den test kiti almak istediği, testin nasıl uygulandığı, Türkiye için yeterli olup olmayacağı üzerine sorularımızı yöneltmek için Türkiye’de kiti üreten firmalardan biriyle iletişime geçtik. Halihazırda test kitini üreten firma çalışanı testle ilgili şunları söyledi: “Hammaddeye ulaştıktan sonra bir hafta içinde 100 bin adet kit üretilebilir. One Step Mastermix, Probe Mix gibi hammaddeler var. Bunların çoğu da Avrupa’dan geliyor.”

“Test maksimum 150 dakikada sonuç veriyor”

En önemli konulardan biri de testin yaygınlaştırılması ve yapılabilecek en fazla kişiye yapılması. Kiti üreten ekipte yer alan firma çalışanı, kamuoyunda oluşan yanlış bilgilerin önüne geçmek amacıyla laboratuvar dışında testin yapılmasının imkansız olduğunu, sadece örnek alımının her yerde uygulanabileceğini söylüyor. 

ABD’de Başkan Donald Trump 5 milyon kişiye test yapacaklarını duyururken, Güney Kore’de 200 binden fazla kişiye test yapıldı. Ne kadar fazla test yapılırsa o kadar doğru sonucun alınacağı ve hastalığın engellenebileceği açık. Firma çalışanı, Türkiye için 5 milyon gibi rakamlara çıkmanın mümkün olmadığından bahsederek testin ne kadar zamanda sonuç verdiğini şöyle açıklıyor: “İzolasyon ve PCR çalışması dahilinde toplam maksimum 150 dakikada sonuç alınıyor. Cihaz kapasitesine bağlı olarak da 150 dakika içinde 24 örnek ile sekiz örnek arasında çalışabilinir.”

Polonya, özel jet göndererek, özel izinle kit almaya geldi

Türkiye’de test kiti üreten firmaların çoğu koronavirüs salgınının ardından en çok ihracatı İran’a yaptıklarını söylüyor. Ancak ülkelerin havalimanlarını kapatması nakliye yollarını da kapatmış durumda. Türkiye’de test kitini üreten firmalardan Anatolia Geneworks’un kurucu ortağı ve Ar-Ge Direktörü Elif Akyüz, 13 Mart’ta Vice’a verdiği röportajda talebi şöyle anlatıyor: “Haftalar içinde İtalya, İngiltere, Fransa, Polonya, Ukrayna, Portekiz, Bangladeş, Birleşik Arap Emirlikleri, Pakistan, Güney Afrika, Türkmenistan, Ürdün, Mısır, Kanada, Gürcistan ve Moldova’ya 150 binden fazla test sattık. Tek ürüne olan talep, tüm zamanımızı ve hammaddelerimizi nCoV’ye yönlendirmemize neden oldu. Şimdi her hafta 120.000-140.000 kit üretiyoruz. Ocak ayında, Polonya Sağlık Bakanlığı testler için umutsuz bir şekilde bizimle temasa geçti. 2012’den beri onlara başka ürünler tedarik ediyoruz ve kaliteli test kitleri için bize güvenebileceklerini biliyorlardı. Testlere o kadar acil ihtiyaç duydular ki, gümrükleri atlatmak için özel bir jet gönderdiler ve özel diplomatik izin aldılar.”

Örnekte de görüldüğü gibi tüm ülkeler test sayısını artırmaya ve yaymaya çalışıyor. Akyüz, çalışma temposunu şöyle anlatıyor: “Hepimiz çılgınca çalışıyoruz. Gece altı buçuk, belki de yedi saat uyuyoruz. Sonra işe gidip tekrar yatma zamanı gelene kadar kalıyoruz. Genellikle bir saatlik öğle yemeği molası ve iki kısa kahve molası için duruyoruz. Ancak bazen bilim insanları sadece bir öğle yemeği ile çalışıyor. Bu önemli işi yaparken müşterilerimizin burada bize ihtiyacı olduğunu biliyoruz. Doktorların hayat kurtarmasına yardım ediyoruz.”

Üretimin merkezinde kamu-özel işbirliği

Sağlık Bakanlığı Covid-19 (yeni tip koronavirüsü) için geliştirilen yerli tanı kitine ilişkin laboratuvar görüntülerini paylaşmış, kitin diğer ülkelere ihracatının Uluslararası Sağlık Hizmetleri A.Ş. (USHAŞ) üzerinden yapılacağını açıklamıştı. USHAŞ, ticari satış haklarını elinde bulundursa da Covid-19 RT-qPCR Tespit Kiti, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ve Bioeksen firmasının ortaklığıyla geliştiriliyor. TÜSEB’in Yönetim Kurulu Başkanı da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca.

Bioeksen ise İTÜ Arı Teknokent şirketi. 2014’ten bu yana TÜBİTAK, Kalkınma Bakanlığı, KOSGEB desteğiyle 32 farklı Ar-Ge projesi yürüten şirket, bu projeler neticesinde 162 farklı moleküler biyoteknoloji ürünü ortaya çıkardı. Bu ürünlerle Sağlık Bakanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Tarım ve Orman Bakanlığı gibi kamu kurumlarının ihtiyaçları karşılandı.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.