Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Zehirlenme şüphesiyle hastaneye kaldırılan Rus muhalefet lideri Aleksey Navalny’nin durumu kritik: Yeni bir muhalif avı mı?

Rusya’da muhalefetin önde gelen isimlerinden Aleksey Navalny, dün (20 Ağustos) Sibirya’dan Moskova’ya gitmek üzere bindiği uçakta aniden rahatsızlandı. Navalny, uçağı Kazakistan sınırı yakınlarındaki Omsk Havaalanı’na acil iniş yaptıktan sonra bir bölge hastanesinde yoğun bakıma alındı. Uçağa binmeden önce havaalanında içtiği çaydan zehirlendiği öne sürülen Navalny’nin komada olduğu ve durumunun ciddiyetini koruduğu açıklandı.

Navalny’nin basın sözcüsü Kari Yarmysh, sosyal medyadan yaptığı açıklamada muhalif liderin Sibirya’daki Tomsk Havaalanı’nda uçağa binmeden önce içtiği tek şeyin çay olduğunu ve bilinçli olarak zehirlenmiş olabileceğini düşündüklerini belirtti.

Navalny’nin doktoru Anastasia Vasilyeva, Omsk şehrindeki hastaneye geldiğinde yoğun bakımdaki Navalny’nin medikal verilerine ulaşmasına izin verilmedi. Navalny’nin basın sözcüsü Yarmysh, Navalny’nin eşinin yoğun bakım ünitesine girmesine izin verildiğini ancak bir başka hastaneye nakil taleplerinden henüz bir sonuç alamadıklarını duyurdu. Berlin’de yaşayan Sloven film yapımcısı Jaka Bizilj, Navalny’yi Berlin’deki bir hastaneye nakletmek üzere hava ambülansı tahsis etti. Bizilj, 2018 yılında da Putin karşıtı eylemleriyle tanınan Pussy Riot grubu üyelerinden Piotr Verzilov‘un zehirlenmesinin ardından uçak yardımında bulunmuştu.

Sözcü Yarmysh, hastane doktorlarının Navalny’nin başka bir hastaneye nakledilmesine izin vermeyerek muhalefet liderinin hayatını riske attıklarını ileri sürdü. Yarmysh, “Aleksey’in tahliyesi için ayarladığımız uçak bir saat içinde yere inecek. Navalny’nin nakline engel olunması hayatına kastetmektir” diye konuşurken hastanenin başhekimi, yaptığı kısa açıklamayla Navalny’in durumunun nakil işlemi için “yeterince istikrarlı olmadığını”söyledi.

Almanya Şansölyesi Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Navalny için medikal yardım ve muhtemel bir sığınma için yardım teklifinde bulundu. Merkel, “Acil olarak açıklığa kavuşturulması gereken şey, bu durumun nasıl meydana geldiğidir” dedi. Bu arada Rus yetkililer, hasta naklinde yardımcı olabileceklerini söyleseler de bu açıklama, Rus hükümet yetkililerinin yabancı doktorlar tarafından Navalny’nin vücudunda bir zehir tespit edilmesinden çekindiklerine dair şüpheleri beraberinde getirdi.

Öte yandan Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, gazetecilere verdiği demeçte, Navalny’nin rahatsızlığına yönelik bir soruşturma açıp açmama kararının doktorların teşhisine bağlı olduğunu ve zehirlenme iddiasının şu anda sadece bir spekülasyon olduğunu söyledi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakın bazı haber kaynakları ise Navalny’nin rahatsızlığının aşırı dozda uyuşturucu kullanmaktan, fazla içki tüketmekten veya Navalny tarafından kullanılan bir antidepresanın yan etkisinden kaynaklanabileceğine dair haberler paylaştı. Putin’e yakınlığıyla bilinen Yevgeny Prigozhin ile bağlantılı bir haber ajansı, Navalny’nin uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle hastalanmış olabileceğini yazdı. Ancak bugüne kadar Navalny’nin uyuşturucu kullandığına dair hiçbir bulguya rastlanmadı.

Navalny, sık sık “dolandırıcı ve hırsız” diye nitelendirdiği Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yönelik sert muhalefetiyle biliniyor. Navalny, Moskova uçağında rahatsızlanmadan önce önümüzdeki ay yapılacak yerel seçimlerde muhalif parti adaylarına destek vermek üzere Sibirya’da bulunuyordu. Navalny, 2017 yılında Kremlin karşıtı protestolar düzenlemekten dolayı tutuklanmıştı. Navalny tarafından kurulan Yolsuzlukla Mücadele Örgütü, 2019 yılında “casusluk faaliyetlerinde bulunduğu” gerekçesiyle hükümet tarafından büyük baskıyla karşılaştı. Navalny, aynı yıl Moskova’da başını çektiği Kremlin karşıtı protesto gösterilerinde tutuklandı ve hapishanede yattığı sırada kaynağının kimyasal bir maddeden kaynaklandığından şüphe edilen bir akut alerjik reaksiyon geçirdi.

Yeni bir muhalif avı mı?

Rusya’da Putin yönetiminin karşısındaki pek çok farklı isim bu tür hastalıklar geçirdi. Navalny ile ilgili bir soruşturma açılsa dahi neredeyse hiç kimse, Rusya’daki savcıların bu olayı detaylı bir şekilde araştıracağına ihtimal vermiyor.

Kremlin’e karşı oldukça sert eleştiriler yönelten bir diğer aktivist de araştırmacı gazeteci Anna Politkovskaya‘ydı. Politkovskaya da 2004 yılında bindiği bir uçakta çay içtikten sonra ağır bir şekilde hastalanmış ve araştırmacı gazetecinin zehirlendiği iddia edilmişti. Politkovskaya, olaydan iki yıl sonra Moskova’daki apartman dairesinin merdivenlerinde vurularak öldürüldü. Cinayete karışan beş kişi tutuklanarak hapse atıldı ancak cinayetin azmettiricileri bulunamadı.

Politkovskaya’nın öldürülmesinden bir ay sonra ise eski bir Rus istihbarat subayı olan Aleksandr V. Litvinenko, son derece nadir ve ölümcül olan polonyum maddesini içeren bir çayı içtikten sonra rahatsızlandı ve Londra’da kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Olayın ardından İngiltere’de başlatılan soruşturmada, cinayetin muhtemelen Putin tarafından onaylanmış bir Dış İstihbarat Servisi (SVR) operasyonu olduğu sonucuna varıldı.

Bir başka muhalif aktivist olan Vladimir Kara-Murza, 2015 yılında bindiği bir uçakta rahatsızlanarak bir hafta boyunca Moskova’da bir hastanede komada kalmış, iyileştikten sonra da zehirlendiğini öne sürmüştü. Bu olaydan iki yıl sonra, Kara-Murza, 2015 yılında Moskova’da öldürülen Rus politikacı Boris Y. Nemtsov hakkında çekilecek bir belgesel için Rusya’ya seyahat ederken ikinci kez zehirlendiğini belirtti.

Navalny, Rusya’nın 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Putin’e karşı aday olmayı planladığını açıklamıştı. Ancak yetkililer, pek çok kişi tarafından uydurulduğuna inanılan, yolsuzluk suçlamalarıyla ilgili bir ceza davasını Navalny ile ilişkilendirerek muhalif ismin adaylığını engelledi.

Navalny’nin zehirlendiğine dair şüpheler, dünya çapında dikkatleri Rusya’nın üzerine çekti. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’Brien, hadisenin “olağanüstü derecede endişe verici” olduğunu ve bunun ABD-Rusya ilişkilerine yansıyacağını belirtti. O’Brien, Fox News’e verdiği başka bir demeçte, Navalny’nin Rusya içinde Putin’e karşı çıkabilen cesur bir politikacı olduğunu belirterek “Bu olayın arkasında Rus yetkililer varsa bu durum Rusya ile ileriye dönük olarak nasıl mücadele edeceğimizi etkileyecek bir hadise olur” diye konuştu.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.