Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Rus rejimi, muhalif siyasetçi Aleksey Navalni’yi neden zehirlemiş olabilir?

Fransız haber ajansı AFP’de yayınlanan habere göre, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Alman hükümeti bugüne kadar yaptığı basın açıklamalarında, Rusya’dan Aleksey Navalni‘nin zehirlenmesine ilişkin şeffaf ve kapsamlı bir araştırma yapılması için büyük bir çaba gösterdi. Askeri laboratuvarda yapılan analizlerden sonra, Navalni’nin Rus bilim insanlarının geliştirdiği noviçok isimli sinir gazı tarafından zehirlendiği kanıtlandı. Gizli Sovyet silah programlarının ürünü olan bu kimyasal askeri silah, uluslararası anlaşmalarla yasaklanmıştı.

Merkel: ‘’Bu zehirleme yalnızca Rusya’nın yanıtlayabileceği soruları gündeme getiriyor’’

Almanya Şansölyesi Merkel, Navalni hakkında yaptığı açıklamada, ‘’O gerçekten bir suça kurban edildi. Onu susturmak istediler. Bu olay yalnızca Rusya’nın yanıtlayabileceği ve yanıtlaması gereken çok ciddi soruları gündeme getiriyor’’ dedi. 

2018 yılında, dönemin İngiltere Başbakanı Theresa May, Birleşik Krallık istihbarat servisleri için ajan olarak çalışan Sergey Skripal’in noviçok ile zehirlemesinden sonra Rusya’dan olay hakkında soruşturma ve açıklama talep etmişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, May’in sözlerine karşılık olarak ‘’Büyük bir saçmalık’’ yanıtını vermişti. Skripal’in zehirlenmesi üzerine Londra’da açılan soruşturmada, Rus askeri istihbaratının iki üyesi zanlı olarak gösterilmişti.

Kremlin sözcüsü Peskov, Navalni’nin testlerinde zehirli maddeye rastlanmadığını belirtti

Rus hükümeti sözcüsü Dmitri Peskov, geçtiğimiz hafta çarşamba günü yaptığı açıklamada Navalni için “işbirliğine açık’’ dedi ve ekledi: ‘’Hasta adam (Rus rejimi Navalni adını telaffuz etmeyi tercih etmiyor) Berlin’e sevk edilmeden önce ona yapılan herhangi testte bir zehirli madde tespit edilmedi.’’

Navalni’nin yakın arkadaşı Leonid Volkov ise “2020’de Navalni’yi noviçok ile zehirlemek, olay yerine bir imza bırakmak gibi bir şey” dediği tweetine Vladimir Putin’in imzasının olduğu bir fotoğraf ekledi.

Rusya’daki son büyük muhalefet figürü Aleksey Navalni, seçimlerin sistematik manipülasyonunu, önde gelen Rus siyasilerinin ve iş insanlarının yaptıkları yolsuzluğun boyutunu ve iktidarın perde arkasındaki ilişkileri ve yasadışılığı ortaya çıkarmıştı. 

2018 başkanlık seçimlerinde adaylıktan men edilen Navalni, Vladimir Putin’i devirebilecek bir oy oranına sahip değildi. Ancak ülke çapında sesi duyulan son muhalefet figürü olarak dikkat çekiyordu.

Rusya araştırmalarında önde gelen R.Politik sitesinin editörü ve analist Tatiana Stanovaya, ‘’Navalni, resmi olarak siyasi sistemden dışlanmış olmasına rağmen uzun zamandır Rus siyasetinin önemli bir parçası. Siyasilerin yolsuzluklarına ilişkin ayrıntılı araştırmalarıyla Rusya’daki iktidarın iç yapısını çözümlüyordu. Birçok yönden modern Rus protestolarını şekillendirirken bazen ülke gündemini de belirleyebiliyordu’’ yorumunda bulundu.

Navalni Rusya’da kalmayı seçmişti

Yirmi yıllık iktidar dönemi boyunca Putin, seçimle ilgili yasalarda değişiklikler, tehdit, mahkeme davaları ve suikastler aracılığıyla birçok muhalifin önünü kesti. Satranç şampiyonu Garry Kasparov veya ünlü iş insanı Mihail Hodorkovski gibi rakipleri hayatlarına artık Rusya’da devam etmemeyi tercih ederken Navalni birçok hapis cezası, ev hapsi, para cezası gibi tehditlere rağmen vazgeçmedi.

2005 yılında 9 yıl hapse çarptırılan Mihail Hodorkovski, 2004 yılında Rusya’nın en zengin kişisiydi ve Forbes’in milyarderler listesinde 16. sırada yer almıştı.

İyi bir hitabetçi, karizmatik, hırslı ve otoriter olarak tanımlanan Navalni, 2003 yılında genç bir avukatken liberal-demokratik Yabloko Partisi’ne katılıyor. Ancak 2007 yılında bu partiden milliyetçi ve şiddet içeren söylemleri nedeniyle uzaklaştırıldı. Rus milliyetçisi olan Navalni, göçmen karşıtı görüşleriyle de biliniyor. 

Sistemi parça parça ifşa ediyor

Navalni, yolsuzluğa ve hileli seçimlere karşı iki büyük mücadeleye girişti. 2000’li yılların başında genç bir avukatken bir valinin geçici olarak danışmanı oluyor ve bu görevdeyken hileli sözleşmelerin yapıldığını keşfediyor. Daha sonrasında birkaç büyük Rus şirketinin hisselerini satın alarak dikkat çeken Navalni, kendini hissedarların arasında dahil ederek toplantılara girebiliyor ve şirketlerin bilanço ve hesaplarına erişim sağlayabiliyordu. 

Siyasetçi Navalni bir protestoda polisler tarafından tutuklanıyor

Daha sonra, açılımı ‘’Rusya’nın yağmalanması’’ anlamına gelen Rospil adında bir internet sitesi kuran Navalni, bu sitede vergi kaçırma, zimmete para geçirme gibi yasadışı işlemleri ifşa etmeye başladı.

Dev Rus şirketlerinin yolsuzluklarını belgeledi

2010 yılında petrol endüstrisindeki en büyük skandallardan birisini belgeledi: Sibirya’yı birbirine bağlayan bir boru hattının inşası sırasında Transneft isimli Rusya merkezli ve dünyanın en büyük  boru hattı taşımacılığı şirketinin sahipleri tarafından 2,5 milyar avronun üzerinde zimmete para geçirilmesi. Daha sonra bir kamu bankası olan VTB Bank’ın ve Rus havayolu şirketi Aeroflot gibi dev şirketlerin de vergi kaçakçılığı, yöneticilerin olağanüstü zenginleşmesi gibi birçok olayı açıkladı.

İzinsiz gösteri düzenlediği gerekçesiyle Navalni, Temmuz 2019’da 30 gün hapis cezasına çarptırılmıştı

Navalni 2013 yılında mücadelesini bir sonraki aşamaya taşıyarak Yolsuzlukla Mücadele Fonu kurdu. Araştırmacılar, avukatlar, finansörler, veritabanı uzmanları, sosyal medya aktivistleri eşliğinde, Rusya’da daha önce eşi görülmemiş nitelikte soruşturmalara başlıyor. 

Bu soruşturmalar kapsamında eski Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Rusya Başsavcısı Yuri Tchaika, Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Putin’in aşçısı lakaplı zengin iş insanı Yevgeny Prigojin ve elbette Vladimir Putin hakkında birçok yolsuzluk belgesi sunuyor. Navalni’nin bu soruşturmaları açıkladığı Youtube kanalında dört milyondan fazla abonesi bulunuyor.

Kremlin için büyüyen bir tehlikeydi

On yıldan uzun süredir Rus hükümetindeki kişilerin ve destekçilerinin yolsuzluk belgelerini biriktiren Navalni, Kremlin için büyüyen bir tehlikeydi. Putin ve iktidarının kontrolü altındaki bir seçim sisteminde kesinlikle onun ciddi bir rakibi olamayacak Navalni, özellikle Rus gençleri ve orta sınıfı harekete geçirme konusunda etkiliydi. Ama Vladimir Putin’in her zaman korktuğu şey şuydu: Ukrayna’da, Belarus’ta çıkan ayaklanmaların Rusya’da da filizlenmesi.

Navalni suni komadan çıktı ve bilinci yerine geldi

Aleksey Navalni, Berlin’e nakledilmek üzere bir ambülans ile havalimanına taşınıyor

Ağustos ayı sonundaki Tomsk’tan Moskova’ya yolculuğu sırasında uçakta fenalaşan Navalni, Rusya’daki bir hastanede tedavi altına alınmış ve iki gün sonra da Berlin’e nakledilmişti. Berlin Charite Hastanesi’nde tedavi gören Navalni’nin suni komadan çıktığı ve bilincinin yerinde olduğu bildirildi.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.