Türkiye’de ilk koronavirüs hastası resmi olarak 11 Mart tarihinde tespit edildi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, mart ayında ülkedeki salgına dair verileri tablo halinde açıklamaya başladı.
28 Temmuz’a kadar “vaka”, “entübe” ve “yoğun bakım” değişkenlerine dair verileri açıklayan Sağlık Bakanlığı, 29 Temmuz’dan itibaren “vaka” yerine “hasta”, “yoğun bakım” yerine “zatürre oranı” ve “entübe” yerine “ağır hasta” tabirlerini kullanmaya başladı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, bu değişimin uluslararası standarda uygun olarak yapıldığını söyledi. Ancak eklenen yeni verilere rağmen, daha önce paylaşılan ve salgının seyrini analiz etmede önemli rol oynayan veriler, günlük tablodan çıkarıldı.
Bakan Koca dün (30 Eylül) yaptığı basın toplantısında, günlük tabloda paylaşılan değişkenlerin bazılarını açıkladı. 29 Temmuz’dan beri “vaka” yerine “hasta” ifadesini kullanan Koca, “Belirtisi ister olsun, ister olmasın testi pozitif çıkmış herkesi ifade eden ‘vaka’ kelimesiyle ‘hasta’ kelimesinin anlamı aynı değildir” dedi. Ancak yine 28 Temmuz ile 29 Temmuz’da tablodaki farklılıklara bakıldığında, hasta ve vaka kavramlarının her ne kadar farklı olduğu dile getirilse de “hasta” olarak ifade edilen değişken, vaka değişkeniyle aynı veriye sahip.
Dolayısıyla daha önce vaka olarak şimdi ise hasta olarak belirtilen değişken, tüm testi pozitif çıkan hastaları değil, sadece testi pozitif çıkmış olan ve bununla beraber belirti gösteren hastaları ifade ediyor. Belirti göstermeyip de testi pozitif çıkanların yani “asemptomatik pozitiflerin” sayısı verilere yansıtılmıyor. Veriler incelendiğinde asemptomatik pozitif hasta sayılarının başından beri dahil edilmediği görülüyor. Çünkü 28 Temmuz günü vaka sayısı olarak ifade edilen değişken 227 bin 982 iken 29 Temmuz günü hasta sayısı olarak ifade edilen değişken 228 bin 924. Yani değişken aynı seyirde devam ediyor. Genel bir ifadeden daha spesifik bir ifadeye geçilmesine rağmen verilerde herhangi bir değişiklik yok. Koca, asemptomatik pozitiflerin bulaştırıcılık açısından önemli olduğunu vurguladı ancak bu kesime dair bir veri açıklamadı.
Bakan Koca ayrıca, “ağır hasta” ifadesini de açıkladı. “Hastayı dış desteğe ihtiyaç duyar hale getirmesi durumunda ağır hasta” olarak tanımladıklarını belirten Koca, “Kan oksijeni belli bir düzeyin altında olan veya entübe edilen hastalarımızı bu şekilde rapor ediyoruz” dedi. Entübe edilen, yani solunum cihazına bağlı olan hastaları da ağır hasta değişkeni içinde analiz etmek pek mümkün değil. Ağır hastaların yüzde kaçının entübe edildiğini, açıklanan günlük tablodan öğrenemiyoruz. Bu durumda spesifik ifadelerden daha genel bir ifadeye geçildi ve birkaç değişkeni sadece bir ifade içinde görüyoruz.
Sağlık Bakanlığı’nın sitesinde haziran ayından beri salgına dair günlük ve haftalık ayrıntılı raporlar paylaşılıyor. Ancak veri okuryazarlığı düşük olan Türkiye’de halkın bu verileri doğru anlamlandırıp ona göre bir durum analizi yapmaları, salgının boyutunu saptayabilmeleri için günlük tabloda önemli tüm verilere basitleştirilerek yer verilmesi korunma kurallarına uyulması açısından önemli.
