Polonya Anayasa Mahkemesi, 22 Ekim Perşembe günü, fetüsün kusurlu olduğu durumlarda yapılan kürtajların anayasayı ihlal ettiğine karar vererek ülkede kürtajın neredeyse tamamen yasaklandığını açıklamıştı. Yeni kararla birlikte yalnızca ensest, tecavüz ve anne sağlığının risk altında olduğu durumlarda yasal olarak kürtaj yapılmasına izin verilen ülkede on binlerce kadın kürtaj yasağını protesto etmek için çarşamba günü (28 Ekim) greve başladı.
Polonya’da 2016 ve 2018 yıllarında olmak üzere iki kez, iktidar partisi kürtaj yasağı getirmek için yasa tasarısını parlamentoya getirmiş ancak ülke genelinde yapılan protestolar sebebiyle karar parlamentodan geçmemişti. Fakat üye yapısının çoğunluğu iktidar yanlısı hakimlerden oluşan Polonya Anayasa Mahkemesi, 22 Ekim Perşembe günü verdiği yeni bir karar ile kürtajı neredeyse tamamen yasaklamıştı. Yalnızca ensest, tecavüz ve anne sağlığını tehdit eden durumlarda kürtaj yapılacağını öngören kararı protesto etmek için Polonyalı kadınlar çarşamba günü (28 Ekim) ülke genelinde greve başladılar.
Polonya’nın iktidardaki partisi Hukuk ve Adalet’in lideri Jaroslaw Kaczynski, göstericileri “ulusu yok etmekle” suçladı ve yandaşlarını “Polonya’yı ve Katolik Kilisesi’ni savunmaya” çağırdı.
Ana muhalefet partisi Sivil Platform’un meclis grubu lideri Cezary Tomczyk, Kaczynski’yi “linç çağrısı” yapmakla suçladı ve amaçlarının iktidar partisine sadık “milisler” yaratmak olduğunu söyledi.
Polonya Başbakan Yardımcısı ve iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi lideri Jaroslaw Kaczynski‘nin protestoculara karşı mücadele çağrısı ve muhalefet partilerini “Polonya ulusunu yok etmek” isteyen “suçlular” olarak tanımlamasının ülke içindeki gerilimin daha da arttırdığı söyleniyor.
Alman Marshall Enstitüsü’nde bir araştırmacı olan Edit Zgut, iktidarın tutumuna ilişkin, “Kaczynski nihai popülist manifestosu olan ‘Bizi eleştiriyorsanız, millete karşısınız’ı kullanıyor” dedi.
Koronavirüsü bahane eden Kaczynski, protestoculara “Eve dönün” çağrısında bulundu
Çarşamba günü çoğunluğu kadınlardan oluşan binlerce insan iş bırakma eylemine katılmak için sokaklara akın etti. Polonya’nın Gdansk, Lodz, Varşova ve Wroclaw gibi şehirlerinin yanı sıra, Hukuk ve Adalet Partisi’nin kalelerinden biri olarak bilinen doğu Polonya’daki Siemiatycze gibi daha küçük kasabalarda da halk protestolar başlattı.
On binlerce Polonyalı kadın “Hizmetçi Kızın Öyküsü” romanında ve televizyon dizisinde boyun eğdirilmiş kadınları betimlemek için kullanılan uzun kırmızı elbiseler ve beyaz şapkalar takarak yürüyüş düzenledi. Kürtaj kararını protesto eden kadınlara, Polonya’daki diğer muhalif gruplar da destek verdi.
Kaczynski’nin kadınların protestolarına son vermeleri gerektiğini söyleyerek ülkede koronavirüs vakalarının arttığını açıkladı. Polonyalı doktorlar ise, hastanelerin doluluk oranlarının arttığını ve yetersiz kaldıklarını söyledi. Polonyalı doktorlar vaka artışlarının sürmesi halinde sağlık sisteminin çökebileceği konusunda uyarılarda bulundular.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Avrupa Konseyi’nin eski başkanı ve Polonya’nın önde gelen muhaliflerden, Sivil Platform’un kurucusu Donald Tusk ise Twitter’da “Diğerleri virüsle savaşa hazırlanırken, siz ulusla savaşa hazırlanıyordunuz. Bir trajedi meydana gelmeden geri çekilin mesajını yayınladı.
Varşova’daki protestolara katılan aktris Emma Herdzik, “Bu sadece kürtajla ilgili değil, insanlığın kaybıyla ilgili bir protesto” dedi.
İktidar yanlıları da sokaklarda
Aşırı milliyetçi bir grubun lideri olan Robert Bakiewicz, Pazartesi (26 Ekim) günü gazetecilere verdiği demeçte, “Adaletin kılıcı üzerlerinde asılı duruyor ve gerekirse onları ezip bu devrimi yok edeceğiz. Polonya ulusu bize bu güvenliği veremezse, harekete geçeceğiz.” dedi.
Polonyalı iktidar yanlısı bir grubun, bu hafta Varşova’nın merkezindeki St. Alexander Kilisesi’nin önündeki protestocularla çatıştığı sırada bir protestocunun kilise merdivenlerinden atıldığı görüntüleri içeren videosu ülke çapında kısa süre viral oldu.
Öte yandan, Polonya’nın en kutsal Katolik tapınaklarından biri olan Czestochowa’daki Jasna Gora Manastırı’nın dışında, yerel kaynaklara göre polis protestocuları ve milliyetçileri ayırmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Yerel haber sitesi TenPoznan’a göre, Poznan kentinde protestocular bir katedralde oturma eylemi düzenledikleri sırada milliyetçiler tarafından darp edildiler.
Derleyen: Meryem Zelal Direkçi
