İzmir’de 30 Ekim günü meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki depremin ardından enkaz kaldırma çalışmaları devam ederken 3 Kasım Salı günü İstanbul Ümraniye’de Elmalıkent Mahallesi’nde bir bölge, riskli alan ilan edildi. Mahalleli, boş arazinin ve gecekonduların olduğu bölgenin, rant için riskli alan edildiğini öne sürdü. Riskli ilan edilen alanın karşısında ise kolonları ve demirleri çürümüş binalar var.
Kamera: Hazar Dost
Van depreminin ardından, 2012 yılında 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi hakkında kanun çıkarılmıştı. Bu kanun çerçevesinde, riskli alanların dönüştürülmesi, riskli alanlardaki bölgenin yeniden yapılandırılması, binaların yıkılarak yeniden yapılması gibi yetkiler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kontrolüne bırakılmıştı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ise kanunla ilgili hazırladığı raporda, kanunda belirtilen olağanüstü yetkilerin, riskli alanlarda kentsel dönüşüm için değil arsa değeri yüksek yerlerde yeni yapılaşma ve rant alanları yaratmak için kullanıldığını savunmuştu.
Kentsel dönüşüm rant için mi yapılıyor?
2012 yılında, İBB tarafından hazırlanan Afet Risk Yönetimi için Megaşehir Gösterge Sistemi (MegaİST) çalışmasında yer alan risk dağılımı analizine göre İstanbul’da olası bir deprem sonrasında en çok can ve mal kaybının yaşanması beklenen ilk üç ilçe sırasıyla Fatih, Bahçelievler ve Avcılar. Ancak riskli alan ilan edilen yerler arasında bu ilçeler yer almadı ve bunların yerine Sarıyer’e bağlı Küçük Armutlu ve Derbent, Beykoz’a bağlı Çubuklu semtleri riskli olarak ilan edildi. Bu üç semtin ortak özelliği ise deprem riski düşük, arsa değeri yüksek alanlar olmaları.
Ümraniye ilçesine bağlı Elmalıkent’te de mahalleliler benzer bir durumun yaşandığını iddia etti. Medyascope olarak riskli alan ilan edilen bölgeye gittiğimizde alanın neredeyse yarısından fazlasının boş arazi olduğunu, arazi içinde bulunan 30-40 evin ise iki katı geçmediğini gördük. Riskli alan ilan edilen bölgedeki en yüksek bina ise üç katlı.
“Burayı yıkıp kendi müteahhitlerine verecekler”
Toplam 62 bin metrekarelik alan riskli bölge olarak tanımlanırken mahalleli Bekir Altuntaş, “Bu alanda en yüksek bina üç katlı. Bu binalardan da üç tane var. Diğerleri gecekondu hep. Tamamen rant amaçlı, siyasi saiklerle risk alanı ilan edildi. Burayı yıkıp kendi müteahhitlerine vermek istiyorlar. Oturanların çoğu CHP’ye, HDP’ye oy veriyor. Bu sebeple aynı zamanda siyasi amaçlı. Karşıda kooperatif binaları var. Yarıkları göreceksiniz. Orayı riskli alan ilan etmiyorlar” dedi.
1999 yılından beri bölgede tek katlı bir evde yaşayan başka bir mahalleli ise binalar hasarlı olduğu için önünden geçmeye korktukları siteler olduğunu belirtti: “Burasının çoğu boş alan. 40-50 ev yoktur, çoğu da iki katı geçmez. Riskli alan ilan edilmesi gerekiyorsa Üsküdarlılar Sitesi, Elmalıkent Sitesi var, orası edilmeli. Biz çocuğumuzla oradan geçmeye korkuyoruz, orası ilan edilmeli. Orası katılmıyor, burası katılıyorsa sebebi rant.”
Riskli alanın karşısında kolonu, demiri çürümüş binalar var
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Mahallelilerin riskli olduğunu düşündüklerini söyledikleri Elmalıkent Sitesi, riskli alan ilan edilen bölgenin 20 metre ilerisinde yer alıyor. 15 blok ve toplam 485 daireden oluşan sitenin yöneticisi, sitedeki evlerin 5,8 büyüklüğündeki Silivri merkezli İstanbul depreminde dahi zarar gördüğünü, kolonların çatlak olduğunu söyledi: “Binalarımız riskli, kolonlarımız patlak. En son 5,8 büyüklüğündeki Silivri merkezli depremden dolayı kolonlar patladı. 500 daire var. Deprem oldu olacak, maalesef altında kalacağız diye korkuyoruz. Akşamdan yatıyoruz, sabaha kadar korkuyoruz enkazda kalacağız diye.“
“Gidecek yerimiz yok”
Site ilk kurulduğundan beri sitede yaşayan bir ev sahibi ise “Bu site kurulduğundan beri buradayız, ev sahibiyiz ve burası risk bölgesi. Hiç kimsenin gidecek bir yeri yok. Emekliyiz, ne yapabiliriz ki? Demirlerde çürümeler var, kopmalar var. Ne yapalım?” dedi.
“Bir an önce buraların yapılmasını istiyoruz” diyen başka bir ev sahibi, “Biz depremin altında mı kalalım, burada ölelim mi? Çürük binalarda niye biz kalıyoruz?” diye sordu.
Ümraniye’nin Elmalıkent Mahallesi’nde yaşayan birçok kişi, kolonları, demirleri çürümüş binalarda kalmaya devam ediyor. Boş bir arazinin riskli alan ilan edilmesindense kolonları ve demirleri çürümüş binaların dönüşümden geçirilmesi gerektiğini düşünen mahalleli, yıllardır bunun için mücadele ettiklerini ama seslerini duyuramadıklarını söylüyor.
