Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Rusya’da büyüyen muhalefet sokakta: 5 binden fazla kişi gözaltına alındı

Rusya’da muhalif lider Aleksey Navalni’nin tutuklanmasını protesto edenlere müdahale eden polis, ülke genelinde yüzlerce kişiyi gözaltına aldı. Rusya’da protestoların başlamasından bu yana gözaltına alınan kişi sayısı 5 bini geçti. Moskova’da gözaltına alınanlar arasında Navalni’nin eşi Yulia Navalnaya da bulunuyor. 

Başkent Moskova’da şehrin hareketliliğini engelleyecek önlemler kolluk güçleri tarafından alınsa da Rus muhalif lider Aleksey Navalni’nin tutuklanmasının ardından başlayan protestolar sürüyor. Sivil toplum kuruluşu OVD-Info’ya göre hafta sonu (30-31 Ocak) yapılan gösterilerde 5 bin 300 kişi gözaltına alındı. Navalni’nin destekçileri, muhalif liderin eşi Yulia Navalnaya’nın da gözaltına alındığını duyurdu. Navalnaya, geçen haftaki protestolarda da gözaltına alınmış ve ardından serbest bırakılmıştı.

Rusya’da binlerce kişi, yoğun güvenlik önlemlerine rağmen Navalni’nin serbest bırakılması için başta Moskova olmak üzere birçok şehirde gösteri düzenledi. Rus hükümetinin “izinsiz” dediği gösterilerde, güvenlik güçleri sert müdahalelerde bulundu. Bağımsız insan hakları gözlem gruplarına göre polisin geniş güvenlik önlemleri aldığı başkentte, binlerce kişi gözaltına alındı. 

Protestolar, Sibirya ve Rusya’nın uzak doğusundan başlayarak başkent Moskova’ya kadar birçok Rus şehrinde düzenleniyor. Gösterilerin sona erdiği Moskova’da ise asıl hedef Navalni’nin tutulduğu Matrosskaya Tishina Cezaevi’ne doğru yürümek. 

Rusya İçişleri Bakanlığı’ndan “Gösterilere katılmayın” uyarısı

Rusya İçişleri Bakanlığı, gösterilerin izinsiz olduğunu belirterek vatandaşlara “Gösterilere katılmayın” çağrısında bulunmuştu. Rusya Federal Bilgi Teknolojileri ve Kitle İletişim Denetleme Kurumu (Roskomnadzor) da geçen hafta TikTok ve Vkontakte sosyal medya sitelerine uyarı yazısı göndererek, gençleri izinsiz protestolara katılmaya teşvik eden yayınların durdurulmasını talep etmişti. Gösteri öncesinde bazı muhaliflerin ev hapsine çarptırıldığı ise gelen bilgiler arasındaydı.  

Protestolara katılım oranı çok yüksek

Rusya’da 17 Ocak’tan bu yana düzenlenen protestolara binlerce kişinin katıldığı biliniyor. Hava sıcaklığının sıfırın altında 40 dereceye kadar düştüğü şehirlerde eylemlerini sürdüren kişilerden biri, hayatlarında ilk defa bir protestoya katıldığını belirterek, “Despotluktan ve yöneticilerin yasadışı işler yapmasından sıkıldım. Hiçbir sorumuz yanıtlanmıyor. Açıklık, şeffaflık ve değişim istiyorum. Bu sebeple hayatımda ilk kez protestoya katılıyorum” dedi.

Kremlin – Beyaz Saray arasındaki karşılıklı suçlamalar devam ediyor

Rusya’daki olaylara dünya genelinden tepkiler gelmeye devam ediyor. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Navalni’nin serbest bırakılması için çağrıda bulundu. Blinken’ın, Rusya’daki “barışçıl protestoculara ve gazetecilere karşı sert müdahaleleri kınadığını” belirten açıklamasına Moskova çok sert tepki gösterdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin ülkenin içişlerine karıştığını belirterek, Vaşington’un tutumunu “ikiyüzlülük ve çifte standart “olarak niteledi.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de gösterilerde binlerce kişinin gözaltına alınmasından ötürü duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Borrell, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Rusya’da bugün bir kez daha çok sayıda kişinin gözaltına alınması ve protestocularla gazetecilere orantısız güç kullanılmasından ötürü üzüntü duyuyorum” dedi. Borrell’in, 5 Şubat’ta Moskova’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve diğer yetkililer ile görüşeceği biliniyor.

Gösteriler nasıl başlamıştı?

20 Ağustos 2020’de Navalni’nin basın sözcüsü Kira Yarmış, o sabah Navalni’nin Sibirya’nın Tomsk kentinden Moskova’ya uçtuğu sırada uçakta fenalaştığını ve bu yüzden uçağın Omsk şehrine acil iniş yaptığını duyurmuştu. Navalni’nin Omsk’taki bir hastanede tedavi gördüğünü açıklayan Yarmış, zehirlendiğini öne sürdüğü Navalni’nin yoğun bakıma alındığını ve bilincinin kapalı olduğunu belirtmişti. 

Akabinde ekibi ve ailesi doğrudan Putin’e yazdıkları mektup ile Navalni’nin Almanya’da tedavi olabilmesi adına başvuru yapmış ve Rus hükümeti de bunu kabul etmişti. Böylece Cinema for Peace isimli bir vakıf, Omsk’a gönderdiği uçak ile Navalni’nin Berlin’e naklini sağlamış ve Alman yetkililer, muhalif liderin Sovyet üretimi “Noviçok” isimli sinir gazı ile zehirlendiğini duyurmuştu. Zaman içinde Berlin’deki tedavisini tamamlayan Navalni, 13 Ocak günü Instagram’dan yayımladığı videosunda 17 Ocak günü Rusya’ya döneceğini duyurdu ve Rus yetkililere seslendi: “Beni korkutmak ve ülkeye dönmemi engellemek için her şeyi yapıyorlar ancak evime dönüyorum.”

17 Ocak günü Rusya’ya dönen ve terminalde kısa bir açıklama yapan Navalni, gözaltına alınmış, 18 Ocak’ta ise tutuklanmıştı. Zehirlenmesinin arkasında Kremlin olduğunu öne süren Navalni, destekçilerini Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i protesto etmek için sokağa çağırmıştı. 

“Putin’in Sarayı”

Tutuklanmasının ardından Navalni’nin ekibi tarafından yayımlanan, Putin’in yasadışı kaynaklar ile Karadeniz kıyısında kendisine lüks bir saray yaptırdığı öne süren video, yayınlanmasının ardından 24 saat içinde 20 milyondan fazla izlendi. YouTube’un cuma günü (29 Ocak) yayınladığı verilere göre video, 100 milyondan fazla kişi tarafından izlendi. 

Videoda sarayın 1 milyar sterline (10 milyar TL) mal olduğu ve “dünyadaki en büyük rüşvet” ile inşa edildiği öne sürülüyor. Navalni’nin ekibi videoda ayrıca, sarayın bulunduğu araziyi drone ile kayıt altına alarak, arazinin büyüklüğünün Akdeniz kıyısında yer alan şehir devleti Monako’nun yaklaşık 39 katı olduğunu ve sarayda kumarhane, yeraltı buz hokeyi sahası ve üzüm bağının da bulunduğu bilgisini paylaştı.  

Putin ise geçen pazartesi günü (25 Ocak) yaptığı açıklamada, bahsi geçen mülkün ne kendisine ne de ailesine ait olduğunu söyleyerek, Navalni’nin ekibinin iddialarını reddetmişti. Kremlin, Navalni’nin, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in emriyle zehirlendiği iddialarını da kabul etmiyor.

Derleyen: Senem Görür

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.