“Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”, yani kamuoyunda bilinen adıyla “İstanbul Sözleşmesi” önceki gün Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile feshedildi. Anayasa hukukçusu Prof. Dr. Kemal Gözler, Türkiye Cumhuriyeti’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine dair 19 Mart 2021 tarih ve 3718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın hukuka uygun olup olmadığı sorununu tartıştı.
Prof. Dr. Kemal Gözler, Cumhurbaşkanı’nın uluslararası sözleşmeleri onaylayabilmesinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin “onaylamayı bir kanunla uygun bulması” şartı gerektirdiğini yazdı:
“Cumhurbaşkanının Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilmesinin ilk şartı, çıkarılacak kararnamenin “yürütme yetkisine ilişkin” bir konuda olmasıdır. O hâlde mesele şundan ibarettir: Uluslararası andlaşmaların onaylanması konusu, ‘yürütme yetkisine ilişkin bir konu’ ise 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3’üncü maddesi, bu ilk şart bakımından Anayasamıza uygun; ‘yürütme yetkisine ilişkin bir konu’ değil ise söz konusu Kararname, bu ilk şart bakımından Anayasamıza aykırıdır.Peki uluslararası andlaşmaların onaylanması konusu, ‘yürütme yetkisine ilişkin bir konu’ mudur? Bu sorunun tartışmasız basit bir cevabı vardır. Hayır, ‘yürütme yetkisine ilişkin bir konu’ değildir. Çünkü, Anayasamızın kurduğu sistemde, pek çok ülkede de olduğu gibi, uluslararası andlaşmaları onaylama yetkisi, yürütme organı ile yasama organı arasında paylaştırılmıştır. Anayasamızın 104’üncü maddesinin 11’inci fıkrası uluslararası andlaşmaları onaylama yetkisini Cumhurbaşkanı’na vermektedir. Ancak aynı Anayasanın 90’ıncı maddesi, Cumhurbaşkanının uluslararası andlaşmaları onaylayabilmesini Türkiye Büyük Millet Meclisinin ‘onaylamayı bir kanunla uygun bulması’ şartına bağlamaktadır.”
Makalenin tamamını buradan okuyabilirsiniz.
