Dünyadan göze çarpan koronavirüs haberleri: ABD’de iki doz aşısını olanlar maskesiz dolaşabilecek, salgının en ağır günlerini yaşayan Hindistan’da aşı stokları eriyor

İki doz aşısını olanların maskesiz dolaşabileceği ABD’de, sağlık yetkililerinin onay vermesinin ardından, ülkedeki 12 ile 15 yaş arasındaki çocuklara aşı uygulanmaya başlandı. Hindistan’da aşı stokları erirken Kamboçya’da binlerce kişi karantina altında açlıkla karşı karşıya. Dünyadan göze çarpan koronavirüs haberlerini Medyascope sizin için derledi.

ABD’de aşılanan insanlar maskesiz dolaşabilecek

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) ve federal sağlık yetkililerinin dün (13 Mayıs) yaptığı açıklamalara göre, ABD’de tamamen aşılanmış kişilerin iç ve dış mekanlarda maske takmasına artık gerek yok.

Federal sağlık yetkilileri, koronavirüse karşı aşılanan ABD’lilerin maske takmayı ve sosyal mesafeyi korumayı bırakabileceklerini belirtti. CDC Direktörü Dr. Rochelle P. Walensky, dün Beyaz Saray’da yapılan basın toplantısında, “Tamamen aşılandıysanız, salgın nedeniyle yapmayı bıraktığınız şeyleri yapmaya geri dönebilirsiniz. Hepimiz bu anı özlemiştik” dedi.  

ABD Başkanı Joe Biden da CDC’nin salgın kurallarına ilişkin yeni tavsiyelerinin ardından Beyaz Saray’ın bahçesinde açıklama yaptı. Biden, yeni adımları ülkenin salgını yenme çabasında bir “dönüm noktası” olarak tanımlarken tüm ABD’lileri aşı olmaya davet etti ve “Kural çok basit, aşı olun ya da olana kadar maskenizi takın” diye konuştu.

Öte yandan bu açıklamaların odağındaki yeni adımlar, birçok kurumu şaşırttı ve bir dizi soruyu da beraberinde getirdi. Örneğin, ABD Gıda ve Ticaret İşçileri Sendikası Başkanı Marc Perrone, “Hepimiz maskesiz bir normale dönme arzusunu paylaşıyoruz ancak bu açıklamalar kafa karıştırıcı. CDC ve federal sağlık yetkilileri, bu kararların, aşılanmamış ve maske takmayı reddeden bireylerle sık sık karşılaşan çalışanları nasıl etkileyeceğini düşünmüyor” dedi.

ABD’de 12-15 yaş arası çocuklar aşılanmaya başladı

Çocuklara yönelik dünyanın ilk toplu koronavirüs aşılama kampanyası, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) başladı. Federal hükümetin, Pfizer-BioNTech aşısının 12 ila 15 yaş arasındaki çocuklara uygulanmasını onaylamasının ardından bu yaş grubundaki çocuklar, birkaç eyalette aşılanmaya başlamıştı. Dün ise ülke çapında gerçek anlamda bir aşı seferberliği ilan edildi.  

ABD’de nüfusun yaklaşık yüzde 5’ini oluşturan 12 ile 15 yaşları arasındaki çocukların sayısı 17 milyonu geçiyor. Milyonlarca çocuğu ve aileyi normalliğe dönüş için heveslendiren aşılama kampanyası, sınıflarda bulaşma tehdidini azaltacağından dolayı okulların yeniden açılması konusunu da gündeme getirdi. 

New York Belediye Başkanı Bill de Blasio, çocukları ve ebeveynlerini aşı olmak konusunda teşvik etmek için aşılanmış kişilerin, şehirde düzenlenecek iki açık hava müzik festivali için bilet kazanabileceğini duyurdu. De Blasio, bir diğer teşvik kampanyasında ise da aşı olan vatandaşlara bedava patates kızartması ve hamburger vaat etti. Fast food restoran zinciri Shake Shack ile ortak hareket edilen bu kampanya çerçevesinde, aşılanan insanlara bedava patates kızartması ve hamburger kuponları verilecek.

Birçok insanın aşı olmak istediğini ancak daha harekete geçmediğini ifade eden de Blasio, “İnsanların biraz daha teşvike ihtiyacı var. Biz de bu kampanyalar sayesinde ihtiyaç duyulan teşviki vermeye çalışıyoruz” diye konuştu.

Hindistan’da aşı stokları yetmiyor

Nisan ayında salgının en ağır günlerine giren Hindistan’da vaka sayıları büyük şehirlerin yanında kırsal bölgelerde de artışa geçerken ülke çapında birçok yerel lider, mevcut aşı dozlarını vatandaşlara uygun bir şekilde dağıtabilmek için çaresiz bir mücadele içinde sıkışmış durumda. Vaka sayılarının arttığı Maharashtra ve Karnataka eyaletlerinde, yaşlı nüfusun ikinci dozu alabilmesi için 45 yaşın altındaki insanlara yönelik aşılama programları tamamen askıya alındı. 

Bazı bölgeler, aşı ithal etmek için kendi ihalelerini başlatırken Hindistan Başbakanı Narendra Modi, ülke çapındaki aşılama kampanyasını hızla genişletmesi için artan bir baskı ile karşı karşıya. Muhalefet partilerinin bir araya gelerek kaleme aldığı açık mektupta, salgının bir insan felaketi olarak eşi benzeri görülmemiş boyutlara ulaştığı belirtilerek, küresel aşılamaya destek çağrısında bulunuldu.

Muhalefetteki Hindistan Ulusal Kongresi Partisi’nin lideri Jairam Ramesh ayrıca, iki doz arasında geçen süreyi artırma çağrısında bulundu. Ramesh, Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, “İki doz arasındaki bu zaman aralığı, yeterli aşı stoku olmadığı için mi var, yoksa bilim insanlarının tavsiyeleri böyle söylediği için mi?” diye sordu.  

Nüfusu 1,5 milyara yaklaşan Hindistan’da bugüne kadar 24 milyondan fazla vaka kaydedilirken toplam can kaybı sayısı 262 bini aştı. 4 milyonun üzerinde aktif hastanın tedavisi ise sürüyor.

Ülkede aşılama kampanyasının başlatıldığı 16 Ocak tarihinden bu yana 170 milyon dozdan fazla aşı uygulandı. Toplam nüfusta iki doz aşısını olanların oranı ise yüzde 3’ün altında.

Dünya genelinde uygulanan aşı dozu sayısı 1 milyar 370 milyonu geçti

Dünyada şu ana kadar uygulanan aşı dozu sayısı 1 milyar 370 milyonu geçti. Bu da şimdiye kadar ortalama olarak her 100 kişiye 18 doz aşı vurulduğu anlamına geliyor.

Öte yandan, ülkeler arasındaki aşılama programları arasında derin bir uçurum var. Öyle ki birçok ülke henüz tek bir doz aşılama bile bildirmedi. Vurulan aşıların yüzde 83’ü yüksek gelirli ve orta-yüksek gelirli ülkelerde yapılırken yalnızca yüzde 0,3’ü düşük gelirli ülkelerde uygulandı. Bu ülkeler, kendilerine yıl sonuna kadar iki milyar doz tedarik etmeyi amaçlayan Covax projesi sayesinde bir aşı paylaşım düzenlemesinin gerçekleşmesini umuyor.

Oxford Üniversitesi’nin “Our World in Data” (Verilerle Dünyamız) projesi kapsamında hükümet kaynaklarından derlenen verilere göre çoğu ülke, erken aşılama dönemlerinde, sağlık çalışanları ve 60’lı 70’li ve daha büyük yaştaki vatandaşlar gibi savunmasız gruplara öncelik verdi. 

Aşılama hızının en yüksek olduğu kıtalar, güncel olarak, sırasıyla Kuzey Amerika, Avrupa, Güney Amerika, Asya, Okyanusya ve Afrika. Vatandaşlarını en hızlı aşılayan ilk beş ülke ise sırasıyla şu şekilde: Doğu Afrika’da yer alan Seyşeller, Ortadoğu’da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve onu takiben İsrail, Güney Avrupa’da İtalya Yarımadası içerisinde yer alan San Marino ve yine bir Ortadoğu ülkesi olan Bahreyn. 

Kamboçya halkı kısıtlamalar sebebiyle açlıkla karşı karşıya

İnsan hakları gruplarının açıklamalarına göre, Güneydoğu Asya ülkesi Kamboçya’da binlerce insan, ağır karantina şartları altındaki bölgelerde açlıkla karşı karşıyayken hükümet ve Birleşmiş Milletler’in (BM) tutumu, Kamboçyalıları yiyecek ve ilaçtan yoksun bırakıyor. 

Ülkenin başkenti Phnom Penh’de üç hafta önce alınan kapanma önlemleri geçen hafta kaldırıldı ancak kırmızı bölge olarak işaretlenmiş yüksek riskli yerlerde yaşayan 150 binden fazla insanın, belirli tıbbi nedenler dışında evlerini terk etmeleri yasak. Bu insanların birçoğu nisan ayının ortasından beri ülkenin ağır karantina tedbirleri altında yaşıyor, çalışamıyor ve haftalardır yiyecek, ilaç ve diğer ihtiyaç maddelerine ulaşamıyor. 

İnsan hakları grupları ise hükümetin ve BM’nin insanların açlığı karşısında harekete geçmekte yavaş kaldıklarını belirtiyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü Asya Direktörü Brad Adams’a göre Kamboçya’da yaşanan açlık, insani bir kriz: “Yeterli yiyecek veya tıbbi desteğe sahip olmadan evde mahsur kalanlar için bu durum, devletin yarattığı bir kriz. Salgın gibi halk sağlığı sorunlarıyla, insanların aç kalmasını gerektirmeyen yöntemlerle de savaşmak mümkün.”

Kamboçya, dünya genelinde koronavirüsü en hafif geçiren ülkelerden biri olarak görülüyordu. Fakat şubat ayının sonlarında yaklaşık 500 olan haftalık yeni vaka ortalaması, yeni varyantlar nedeniyle, bu hafta 20 bin 695’e yükseldi. Bu hafta kaydedilen ölüm sayısı ise 136 oldu. 

Derleyen: İlayda Öykü Biberoğlu