İsrail ile Filistin arasında, son yılların en gergin ve ağır çatışmalarından biri yaşanıyor. Bu çatışmalar sonucunda, 10 Mayıs’tan beri en az 219 Filistinli ve 12 İsrailli hayatını kaybetti. Çatışmalar her iki ülke için de olumsuz sonuçlara yol açarken, Tvzi Joffre, The Jerusalem Post’a yazdığı analizde, “İsrail savaşı kazanıyor olabilir ama Hamas da savaşı kazanıyor” diyor.
Bu seferki çatışmaların şiddeti ve boyutu, önceki İsrail-Filistin çatışmalarından farklı bir sonucu doğurdu. İsrail ordusunun orantısız müdahalesinin de etkisiyle Müslüman coğrafyasında, uluslararası arenada ve İsrail’in içinde, savaşın sonlanmasına ve İsrail’in sivilleri hedef alan saldırılarını bitirmesine yönelik büyük bir kamuoyu oluştu.
Demokrat Partili Senatör Bernie Sanders’ın başını çektiği ilerici kanat, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden’ın “İsrail’in kendini savunma hakkını sonuna kadar destekliyoruz” açıklamasını eleştirdi. İsrail’in, Filistinliler’e bir tür apartheid uyguladığını iddia eden Demokrat temsilciler, Filistinliler’e yönelik zulmün son bulması çağrısı yaptı.
The Jerusalem Post‘tan Tzvi Joffre, yaptığı analizde bu durumu “İsrail savaşı kazanıyor olabilir ama Hamas da savaşı kazanıyor” diyerek yorumladı. Joffre, özellikle İsrail’de Araplar’ın ve radikal Yahudiler’in sokaklarda karşı karşıya gelerek çatışmayı, İsrail’in geleceği açısından tehlikeli bir duruma taşıdığını söyledi.
Çatışmaların devam ettiği son 10 günde, birçok Arap ve Yahudi grup karşı karşıya geldi. Özellikle Tel Aviv’e 15 kilometre uzaklıktaki Lod şehrinde çatışmalar zirveye tırmandı, Arap gruplar bir sinagoğa saldırdı. Lod belediye başkanı ise şehirde kontrolü kaybettiklerini açıkladı.
Hamas’ın, İsrail ordusu karşısında gücünün sınırlı olduğunu ama Demir Kubbe’yi aşan füze saldırılarıyla İsrail’deki günlük yaşamı kaosa sürükleyebildiğini yazan Joffre, çatışmaların tüm İsrail’e yayıldığını yazdı.
Çatışmalar sırasında sokağa çıkan radikal Yahudiler, kendilerini “Yahudileri koruduklarını” söyleyerek savunuyor ancak birçok kez sokaktaki öfkelerini İsrailli Araplar’dan çıkarıyor. Örneğin, 15 Mayıs’ta, İsrail’in Bat Yam şehrinde kumsala gittiğini söyleyen bir Arap vatandaş, Yahudi bir grup tarafından saldırıya uğradığını söyledi.
İsrail’de iki senedir hükümetin kurulamamasından kaynaklanan ve ülkeyi son iki senede dört seçime götüren siyasi istikrarsızlığa da dikkat çeken Joffre, toplumun Başbakan Binyamin Netanyahu üzerinden bu kadar kutuplaştığı bir ortamda, hem İsrail’de hem de Filistin meselesinde barış ve istikrar getirecek politikaların oluşturulmasının zor olduğunu savundu. Netanyahu’ya verilen hükümeti kurma görevinin 4 Mayıs’ta dolmasıyla beraber, İsrail’de 2019’dan beri devam eden siyasi kriz bir kez daha aşılamadı.
Netanyahu, önceki dönemlerdeki gibi sağcı ve aşırı sağcı partilerle iktidarı kurmaya girişti. Netanyahu’yu Arap partisi destekleyince aşırı sağcı partiler Netanyahu’nun koalisyon isteğini reddetti. Arap partisi, Netanyahu’nun teklifini, ülkede yaşayan Araplar’a yönelik birtakım ayrıcalıklar üzerine kabul etmişti.
Netanyahu hakkındaki rüşvet ve yolsuzluk davası da devam ediyor. Netanyahu hkkındaki iddiaları reddederken hükümeti kuramaması, seçilmiş olmasından gelen dokunulmazlığını tehlikeye atabilir. Netanyahu ve destekçileri, davanın Netanyahu başbakanlıktan ayrılana kadar durdurulmasını talep ediyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Son iki senedir Netanyahu hükümetsiz İsrail’in başbakanlığını vekâleten yapıyor. Eğer yeni bir hükümet kurulamazsa İsrail’in beşinci kez seçimlere gitme ihtimali var. Siyasi kriz İsrail’de birçok işin aksamasına neden oluyor. Siyasi istikrarsızlık çatışmaları derinleştirirken, ülkeyi 10 senedir yöneten sağcı lider Netanyahu üzerinden kutuplaşan dini kimlikler, çatışmanın da etkileriyle beraber şiddet sarmalına yakalanma tehlikesi yaşıyor.
Derleyen: Mehmet Yaşar Altundağ
