Rusya’nın en büyük bölgesi olan Yakutistan’da çıkan geniş çaplı orman yangınları nedeniyle karbon emisyonu rekoru kırıldı. Yakutistan’da şimdiye kadar 4,2 milyon hektardan fazla alan yanmış durumda. Akdeniz, orman yangınlarının sıcak noktası haline geldi. Yangınlar özellikle Türkiye ve Yunanistan’da şiddetleniyor. Yunanistan’ın Batı Mora bölgesinde bulunan antik olimpiyat oyunlarına ev sahipliği yapan bölge, çıkan yangından dolayı risk altında.
Avrupa Birliği’nin (AB) Kopernik Atmosfer İzleme Servisi’nden (CAM) gelen bilgilere göre, Rusya’nın en büyük bölgesi olan Yakutistan’da çıkan büyük orman yangınları şimdiden rekor miktarda karbon emisyonuna neden olmuş durumda. Uzmanlar yaz mevsimine paralel olarak yangınların devam edeceğine dikkat çekiyor.
Çevreci aktivistler, sıcak havanın körüklediği yangınların Sibirya’nın donmuş topraklarını ve turbalıklarını (bitki kömürü) eriterek, donmuş tundrada uzun süredir depolanmış olan karbonu daha da fazla salmasından korkuyor.
CAM’ın tahminlerine göre, haziran ayından bu yana meydana gelen orman yangınlarının neden olduğu iklimi ısıtan emisyonlar, toplam 505 megatondan fazla karbondioksite eşdeğer durumda.
CAM’de kıdemli bir bilim insanı olan Mark Parrington, bu rakamın tüm yangın sezonu için geçen yılki rekor olan toplam 450 megatonun çok üzerinde olduğunu belirtti.
Bu yıl çıkan yangınlar nedeniyle Yakutistan’da bugüne kadar 4,2 milyon hektardan fazla alan yandı.
“Yangınlar devasa ölçekte”
Rusya’nın kuzey ormanları için yangınların doğal orman döngüsünün bir parçası olduğu bilinse de bilim insanları, son yıllarda alevlerin ölçeği ve yoğunluğu karşısında şaşkınlık yaşıyor.
Orman yangınlarından kaynaklanan dumanlar, Yakutistan’daki bazı yerleşim alanlarında güneşin görünmesini tamamen engelleyecek şekilde gökyüzünü kapladı.
Moskova, temmuz ayında yangınla mücadelede yardımcı olmak için bölgeye askeri birlikler ve uçaklar gönderdi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Yakutistan’daki yangınlardan çıkan duman, binlerce kilometre ötedeki Kuzey Kutbu’na kadar ulaştı. Dumanların 3 bin kilometreden fazla yol katederek Kuzey Kutbu’na kadar ulaştığı belirtildi.
Maryland Üniversitesi’nden atmosferbilimci Santiago Gasso, “Bunu özellikle tuhaf kılan şey, dumanlı hava kütlelerinin o kadar kuzeye ulaşmasıdır. Bunu daha önce kimsenin kaydettiğini sanmıyorum” diyerek şaşkınlığını dile getirdi.
Akdeniz yanıyor
CAM’de görevli bir gözlemcinin açıklamasına göre, Türkiye’de meydana gelen şiddetli orman yangınları ile birlikte Akdeniz, orman yangınlarının sıcak noktası haline geldi. Bölgede hem Yunanistan hem de Türkiye şiddetli orman yangınlarıyla mücadele ediyor.
Yangınların sıcak hava dalgasının daha da yayılmasıyla arttığı bildirilirken, yangınlardan kaynaklanan duman kirliliği riskinin Akdeniz bölgesini tehlike altında bıraktığı vurgulandı. Yunanistan’da salı günü (3 Ağustos) bazı bölgelerde hava sıcaklığı 46 derecenin üzerine çıktı.
Diğer yandan, Türkiye’de de tüm zamanların sıcaklık rekoru kırıldı. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, salı günü Marmaris’te hava sıcaklığının 45,5 dereceye ulaştığını ve bunun bir rekor olduğunu açıkladı.
Binlerce kişinin evlerinden tahliye edildiği Yunanistan ve Türkiye gibi Akdeniz ülkelerinde, orman yangınları şiddetlenmeye devam ediyor.
“İklim değişikliği sıcak hava dalgasının daha şiddetli hale getiriyor”
Bilim insanlarına göre, iklim değişikliği sıcak hava dalgalarının daha sık ve şiddetli olarak görünmesine yol açıyor. CAM, sıcak ve kuru hava koşullarının yangın tehlikesini artırdığın, ancak yüksek sıcaklıkların tek başına orman yangınlarını tetiklemediğini açıkladı.
Uzmanlar, insan kaynaklı iklim değişikliğinin yangın tehlikesinin ölçek ve şiddet bakımından artmasında büyük pay sahibi olduğu görüşünde.
Öte yandan CAM, Türkiye’nin güneyindeki yangınlardan çıkan duman bulutlarının bölgenin uydu görüntülerinde açıkça görüldüğünü ve yangınların şiddetinden dolayı Doğu Akdeniz bölgesinde yüksek düzeyde partikül madde kirliliğine neden olduğunu açıkladı. Partikül madde kirliliğinine sürekli maruz kalmanın, kardiyovasküler hastalıklar ve akciğer kanseri ile bağlantılı olduğu biliniyor.
Avrupa Komisyonu harekete geçti
İtalya, Arnavutluk, Fas, Yunanistan, Kuzey Makedonya ve Lübnan, temmuz ayının sonundan bu yana orman yangınlarıyla karşı karşıya.
Avrupa Komisyonu dün (4 Ağustos) yaptığı açıklamada, İtalya, Yunanistan, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya’ya yardım etmek için itfaiye uçakları, helikopterler ve itfaiyecilerin harekete geçirilmesine yardımcı olduğunu bildirdi.
Yunanistan orman yangınıyla savaşırken antik olimpiyat oyunları bölgesi tehdit altında
Yunanistan, ülkede meydana gelen şiddetli orman yangınlarıyla mücadele etmeye çalışırken, bir kötü haber de antik olimpiyat oyunları bölgesinin bulunduğu Batı Mora Yarımadası’ndan geldi. Yetkililer dün, tarihi bölgenin yakınındaki köylerin boşaltılmasını istedi.
Yunanistan Sivil Koruma Bakan Yardımcısı Nikos Hardalias, “Hâlâ birçok cephede devasa bir savaş veriyoruz” dedi. Hardalias, “Önümüzdeki günler daha zor olacak” diyerek yangın sezonunun henüz sona ermediğine dikkat çekti.
Antik olimpiyat oyunlarının düzenlendiği Batı Mora bölgesindeki arkeolojik alanın yakınında bir düzine köy tahliye edilirken, yaklaşık 160 itfaiyeci ve su bombalama uçakları antik hazineleri kurtarmak için mücadele etti.
Bölgenin yerel belediye başkanı Panagiotis Antonakopoulos yaptığı açıklamada, “Bu kutsal yeri kurtarmak için elimizden geleni yapıyoruz. İnsan hayatından sonra önceliğimiz tarihimizi kurtarmaktır” dedi.
Yunanistan’ın en popüler turistik yerlerinden biri olan bölge, 2007 yılında da bir yangın tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştı.
Yunanistan’ın farklı bölgelerinde yangın tehlikesi devam ediyor
Atina yakınlarındaki Evia Adası’nda bulunan kurtarma botları, çevredeki çam ormanlarını saran bir orman yangını sonrasında yaklaşık 85 kişiyi plajdan aldı.
Bölge sakini Christina Katsini, “Bütün gece yanıyordu. Orman yok edildi, köyler yakıldı. Evlerimizi geride bıraktık, evcil hayvanlarımızı bıraktık” diye konuştu.
Öte yandan, başkent Atina’nın kuzeyindeki yerleşim alanlarını tehdit eden yangınların şiddeti hafiflemiş durumda ancak yangından kaynaklanan zararlı dumanlardan dolayı bölge sakinlerine evden çıkmamaları konusunda uyarı yapıldı.
Yangın tehlikesi altındaki Varympompi sakinlerinden Panagiotis, “Bu konuda konuşurken tüylerim diken diken oluyor. Etrafımdaki bütün evler yandı, hiçbir şey kalmadı” dedi.
Derleyen: Gökalp Badak
