Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Taliban’dan haremlik selamlık eğitim: Kadınlar ve erkekler ayrı binalarda eğitim görecek, kadınların başörtü takması zorunlu olacak

Taliban yönetimi, kadınların eğitim haklarıyla ilgili açıklama yaptı. Yeni Taliban hükümetinin Yükseköğretim Bakanı Abdulbaki Hakkani’nin açıklamasına göre kadınlar üniversite eğitimine devam edebilecek ancak kadınlar ve erkekler ayrı binalarda eğitim görecek. Ayrıca açıklamada, üniversite eğitiminde başörtüsü zorunluluğunu da içeren yeni kıyafet kuralları yer alıyor.

Yeni Taliban geçici hükümetinin Yükseköğretim Bakanı Abdulbaki Hakkani’nin yaptığı açıklamaya göre Taliban rejimi altında kadınlar üniversite eğitimine devam edebilecek ancak binalar cinsiyete göre ayrılacak. Açıklamaya göre ayrıca kadınların başörtüsü takmasını zorunlu kılan yeni kıyafet kuralları uygulanacak ve mevcut müfredat değiştirilecek.

1996 ve 2001 yılları arasındaki birinci Taliban yönetimi altında kadınlar ve kız çocukları okullardan ve üniversitelerden men edilmişti. 15 Ağustos’ta Afganistan’da gücü yeniden elde eden Taliban, kadınların eğitim hakkının ya da çalışmalarının engellemeyeceğini iddia etmişti. Ancak ağustos ayından bu yana kadınlar halk sağlığı sektörü dışındaki tüm sektörlerdeki işlerinden “güvenlik” gerekçesiyle uzaklaştırıldı. 

Yeni yükseköğretim politikası, Taliban öncesi dönemdeki uygulamalarda büyük değişikliğe gidileceğini gösteriyor. Taliban’ın iktidarı ele geçirmesinden önce kadın öğrencilerin kılık kıyafet yönetmeliğine uyması gerekmiyordu ve üniversiteler kadın ve erkeklerin yan yana okuduğu karma eğitime sahipti.

“Yeni eğitim politikasını yerinde buluyorum, Müslüman Afgan halkı bu kararları benimseyecektir”

Hakkani değişiklikler konusunda pişmanlık duymadıklarını belirtti ve ekledi: “Karma eğitim sistemine son verme kararında yerinde buluyorum, buradaki halk Müslüman’dır ve bu duruma itirazları olmayacaktır.

Yeni uygulama duyurusunun ardından geçici hükümete “üniversitelerin kadın ve erkeklere ayrı sınıflar sağlayacak kaynaklara sahip olmadığı için kadınları eğitimden dışlayacağı” eleştirisi yöneltildi. Ancak Hakkani, yeterli sayıda kadın öğretmenin olduğu ve kadın öğretmen sayısını yeterli olmadığı takdirde alternatif yollara başvurulacağını belirtti.

“Kadın öğretmen sayısı yeterli olmazsa erkek öğretmenler perde arkasından ders anlatabilir”

Hakkani, “Her şey üniversitenin kapasitesine bağlı, erkek öğretmenler kadın öğrencilere perde arkasından ders anlatabilir ya da böyle durumlarda teknolojiden yardım alabiliriz” şeklinde konuştu.

Afganistan’da Taliban öncesi dönemde de ilk ve orta okul düzeyindeki çocuklar genellikle ayrı sınıflarda eğitim görüyordu. Taliban’la birlikte ilk ve orta okullarda kız ve erkek çocuklarının ayrı sınıflarda eğitim görmesi zorunlu hale getirildi.

Üniversitelerde okutulan müfredatın gözden geçirileceğini belirten Hakkani gazetecilere verdiği demeçte Taliban’ın “İslami, ulusal ve tarihi değerlere uygun, makul bir İslami müfredat oluşturmak ve bir yandan eğitim alanında uluslararası düzeyde rekabet edebilmek” istediğini söyledi.

“Taliban’ın yokluğunda Afganistan’da eğitim düzeyi oldukça yükseldi”

1996-2001 yılları arasındaki birinci Taliban iktidarının sona ermesinin ardından Afganistan’da eğitim düzeyi yükselmiş ve kadınlar arasında okuryazarlık oranında büyük gelişme kaydedilmişti.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu’nun (UNESCO) yakın zamanda yayınladığı rapora göre, ilkokula giden kızların sayısı birinci Taliban iktidarından sonraki 17 yıl içinde sıfırdan 2,5 milyona çıkmıştı. Raporda ayrıca, kadınlar arasındaki okuryazarlık oranının son on yıl içinde neredeyse iki katına çıkarak yüzde 30’a ulaştığı belirtildi. 

“Kadın İşleri Bakanlığı’ndan Ahlak ve Erdem Bakanlığı’na”

Yeni Taliban geçici hükümetinde, Kadın İşleri Bakanlığı kaldırıldı ve yerine birinci Taliban iktidarı döneminde de var olan Ahlak ve Erdem Bakanlığı kuruldu. Taliban’ın birinci iktidar döneminde, Ahlak ve Erdem Bakanlığı şeriat yasasını uygulamak için sokaklara dini polis yerleştiriyordu. Bu dönemde kurumun, “edepsizce” giyinmek ve bir erkek vasi olmadan dışarı çıkmak gibi gerekçelerle kadınlar döverek cezalandırdığı biliniyor.

Ne olmuştu?

Taliban 15 Ağustos 2021’de Afganistan’ın başkenti Kabil’i ele geçirmiş ve ikinci kez yönetimi devralmıştı. 1996- 2001 yılları arasında da iktidarda olan Taliban, beş yıllık yönetimi boyunca şeriatın katı bir yorumunu uygulamıştı. Ülkede kadınlar ağırlıklı olarak çalışma ve eğitim hayatından men edilmiş, halka açık infazlar ve kırbaçlama yaygın hale gelmişti. Taliban, bu yılın başlarında Afganistan’da kültürel gelenekler ve dini kurallar doğrultusunda kadın ve azınlık hakları için hükümler sağlayacak “gerçek bir İslami sistem” uygulayacağını açıklamıştı.

Ancak örgüt 7 Eylül Salı günü geçici hükümeti açıklamış ve kabinede kadınlara yer vermemişti. Afgan kadınlar “güvenlik” gerekçesi ile işlerinden uzaklaştırılmaya başlanırken, spor yapmaları da yasaklanmıştı.

Derleyen: Ayşen Yaman

Kaynak: BBC

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.