Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki ilişkiler son 20 yılda hiç olmadığı kadar gergin seyrediyor. Demokrat lider Joe Biden’ın başkan seçilmesinin ardından iki ülke arasında bir iletişimsizlik sürüyor. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ABD ziyareti sonrası, “Sayın Biden ile iyi başladık diyemem” sözleri de Türkiye-ABD ilişkilerindeki son durumun özeti niteliğinde. Türkiye’nin Vaşington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan, geçen pazar günü (17 Ekim) Demokratlar’a yakınlığı ile bilinen Defense One adlı internet sitesinde bir yazı kaleme aldı. Mercan yazısında, Türkiye’nin önemli bir partner olduğunu vurgulayarak ilişkilerin düzelmesinin gerekliliğini savundu. Yazının önemli kısımlarını sizin için paylaşıyoruz.
Türkiye’nin Vaşington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Afrika seyahatine başladığı gün (17 Ekim), Atlantic Media’ya ait Defense One isimli internet sitesinde bir yazı kaleme aldı. Atlantic Media, Demokrat Parti’yle, özellikle de Clinton kanadına yakınlığıyla biliniyor. Atlantic Media, 2016 yılında ABD’deki başkanlık seçimlerinde Hillary Clinton’ın adaylığını desteklemiş, Donald Trump’a karşı yayın yapmıştı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump, 2020 yılının Mayıs ayında sosyal medya hesabından Atlantic Media şirketine ait The Atlantic dergisinin, çalışanlarının en az yüzde 20’sini ekonomik nedenlerle çıkarmak zorunda kalmasını kutlamış ve “Sahte haber işinde olmak için zor zamanlar” demişti.
Hasan Murat Mercan, geçen mart ayında Türkiye’nin Vaşington Büyükelçisi olarak atanmış ve görevine başlamıştı. Daha önce akademisyenlik, milletvekilliği, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcılığı yapan AKP kurucularından Mercan, daha önce Tokyo Büyükelçiliği görevinde de bulunmuştu. Vaşington Büyükelçiliği konumuna bugüne kadar hep kariyer diplomatları atanıyordu. Mercan, Vaşington’a atanan ilk siyasi diplomat olmuştu.
Mercan: “Türkiye, ABD için bir kriz anında yardıma gelecek güvenilir bir müttefiktir”
Mercan yazısında, transatlantik güvenlik önceliklerinin büyük bir güç rekabeti çağına geçtiğini söyleyerek Türkiye ile ABD arasında yakınlaşmanın araştırılması gerektiğinden bahsetti. Mercan, “Transatlantik topluluk zaten karmaşık ve hassas. Siyasi, sosyal ve güvenlik kırılmaları, toplu mülteci akımlarını tetikliyor ve ortaklığımızı bir kez daha gözden geçirmemizi gerektiren asimetrik tehditleri artırıyor” ifadelerini kullandı.
Yazısında sıklıkla “Büyük Avrasya” bölgesinden bahseden Mercan, Türkiye’nin bu bölge için kilit bir önemde olduğunu belirtti ve “Türkiye, Büyük Avrasya genelinde karmaşık fay hatları ağının merkez üssündedir. Türkiye, bir kriz anında yardıma gelecek güvenilebilir bir müttefiktir” dedi.
Transatlantik topluluk için Türkiye’nin alternatifi yok
Afganistan’daki gelişmelerin, Türkiye’nin Büyük Avrasya bölgesindeki rolünün başka bir aktör veya devlet dışı aktör tarafından ikame edilemeyeceğini kanıtladığını belirten Mercan, “Kontrolsüz bırakılırsa, ‘Büyük Avrasya’ genelindeki görünüşte birbirinden bağımsız krizler ve çatışmalar, küresel yansımaları siyasi, sosyal, ekonomik ve güvenlik açılarından zincirleme bir reaksiyonu tetikleyecektir” diye yazdı.
Mercan, transatlantik topluluğun dışında meşru ve uzun vadeli güvenilir partner bulmanın zorluğundan bahsederek Türkiye’nin alternatifi olmadığını vurguladı. Türkiye ve ABD’nin birlikte çalışması gerekliliğine defalarca vurgu uaparak , Türkiye’nin çok şey sunabileceğinin altını çizdi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Erdoğan: “İki NATO ülkesi olarak şu andaki gidiş pek hayra alamet değil”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen ay Birleşmiş Milletler (BM) 76. Genel Kurul toplantılara katılmak üzere gittiği New York ziyaretinin dönüşünde gazetecilerin sorularını yanıtlamış ve Türkiye-ABD ilişkilerinin 2002’den beri en kötü halinde olduğuna da şöyle değinmişti:
“Temennim odur ki iki NATO ülkesi olarak birbirimizle hasmane değil, dostane davranalım. Ama iki NATO ülkesi olarak şu andaki gidiş pek hayra alamet değil. Benim başbakan, cumhurbaşkanı olarak yaklaşık 19 yıllık yöneticilik hayatımda Amerika ile olan münasebetlerimde geldiğimiz nokta maalesef iyi bir nokta değil. Ben oğul Bush ile iyi çalıştım, Sayın Obama ile iyi çalıştım, Sayın Trump ile iyi çalıştım ama Sayın Biden ile iyi başladık diyemem.”
Başkan Biden, göreve başladıktan üç ay sonra Erdoğan’ı aramış ve aradığında da 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyacağını söylemişti.
Ned Price: “ABD, Türkiye’ye F-16 talebiyle ilgili herhangi bir mali teklifte bulunmadı”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen pazar günü (17 Ekim) Afrika seyahati öncesinde ABD’nin F-16 satışına ilişkin Türkiye’ye finansal teklifte bulunduğunu söylemişti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise konu hakkında, “Savunma tedarik planlarıyla ilgili Türk hükümetiyle konuşmanızı öneririm. Benim söyleyebileceğim, ABD’nin Türkiye’ye F-16 talebiyle ilgili herhangi bir mali teklifte bulunmadığıdır” demişti. Price ayrıca, Pentagon’un Türkiye’yle F-35 krizinin çözümü için görüşmeye devam ettiğini de belirtmişti.
Türkiye Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Price’ın açıklamasıyla aynı gün “ABD, F-35 uçaklarındaki durumun ardından F-16 anlaşmasını onaylamazsa Türkiye alternatifsiz kalmayacak. Su-35 ve Su-57 uçakları konusu her an gündeme gelebilir” açıklamasını yapmıştı.
Dört günlük Afrika ziyareti sonrası uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD ile görüşmelerin alt düzeyde yürütüldüğünü belirtti. Erdoğan, “Biz bu 1 milyar 400 milyon dolarımızı öyle veya böyle alacağız. Bütün bunlar konuşuluyor. Şu anda savunma bakanlarımız karşılıklı olarak görüşüyor” dedi.
30-31 Ekim tarihlerinde Roma’da düzenlenecek G20 Liderler Zirvesi’nde Biden ile bir araya geleceğini hatırlatan Erdoğan, “Ne yapıyoruz, ne oluyor’ diye soracağız. Hiçbir şekilde Türkiye’nin haklarının yenmesine fırsat vermeyiz” ifadesini kullandı.
Derleyen: Ayhan Eren
Kaynak: Defense One
