Suriye ve Irak’a sınır ötesi operasyonunun iki yıl daha uzatılmasını öngören tezkere bugün (26 Ekim) Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) kabul edildi. Tezkereye Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve İYİ Parti “evet”, Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ise “hayır” oyu verdi. Milletvekilleri açık oylama ile tezkere oylamasına katıldı. CHP, tezkerenin süresinin iki yıl olarak belirlenmesinin anayasaya aykırı olduğunu belirtti.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, oylama öncesi sosyal medya hesabından paylaşımda bulunarak tezkereye “hayır” diyeceklerini belirtti.
Irak-Suriye tezkeresinin kabul edilmesiyle TBMM, yurtdışına asker gönderilmesi için 78. defa izin vermiş oldu. Yurtdışında asker bulundurma Türkiye’nin Kore Savaşı’na katıldığı 1950 yılında başladı. Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), bugüne kadar çıkarılan tezkerelerle çok sayıda ülkede çeşitli görevler aldı.
Partiler grup toplantısında tezkereye dair neler söyledi?
MHP, HDP ve CHP bugün (26 Ekim) grup toplantılarını gerçekleştirdi. Partilerin gündeminde ise Irak-Suriye tezkeresi vardı. Tezkerenin oylanmasından önce yapılan grup toplantılarında MHP lideri Devlet Bahçeli, tezkereye “evet” oyu vereceklerini açıklarken HDP ve CHP ise tezkereye “hayır” oyu vereceklerini duyurdu.
Partisinin grup toplantısında Irak-Suriye tezkeresini eleştiren CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, “Her şeyi bir tezkerenin içine koymuşlar, gelip ‘Buna evet deyin’ diyorlar. Biz senin her dediğinin altına mühür mü basacağız?” dedi. CHP grup toplantısının ardından, CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, tezkereye “hayır” oyu vereceklerini açıkladı.
Kemal Kılıçdaroğlu: “Biz senin her dediğinin altına mühür mü basacağız?”
İktidarın, geçen hafta TBMM Başkanlığı’na sunulan Irak – Suriye tezkeresi için parti gruplarına bilgi vermediğini belirten Kılıçdaroğlu, son tezkerelerde yer alan “Fırat’ın doğusu” vurgusunun bu tezkerede neden olmadığını sorarak, “Torba tezkere dönemi başlamış. Kimse neden iki yıl olduğunu da bilmiyor. Her şeyi bir tezkerenin içine koymuşlar gelip ‘Buna evet deyin’ diyorlar. Hangi gerekçe ile? Biz senin her dediğinin altına mühür mü basacağız?” dedi.
“Komando marşını söyleyen TÜGVA’cıları gönder Suriye’ye, oradaki komutanı da Bilal Erdoğan olsun”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Tezkere hakkındaki eleştirilerine Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA) üzerinden devam eden Kılıçdaroğlu, “Niye garip gurebanın çocuğu orada, Suriye’de şehit olsun? Komando marşını söyleyen TÜGVA’cıları gönder Suriye’ye, oradaki komutanı da Bilal Erdoğan olsun” diye konuştu.
“Yabancı askerlerin potinlerinin Türkiye’nin topraklarını çiğnemesini istemiyoruz”
Tezkereye göre yabancı silahlı güçlerin Türkiye’de bulunabileceğini vurgulayan Kılıçdaroğlu sözlerine şöyle devam etti: “Bahçeli’ye soruyorum, bu yabancı askerler kim? Sen yabancı askerler Türkiye’ye gelsin diye el mi kaldıracaksın? Milliyetçi biz miyiz, sen misin? Yabancı askerlerin potinlerinin Türkiye’nin topraklarını çiğnemesini istemiyoruz. Çıkarın bunu tezkereden. Vatanseverseniz bu rezilliğe son verin.”
“Rusya 33 askerimizi şehit etti. Sen koşa koşa Putin’in ayağına gittin”
İktidara geldiklerinde iki sene içinde Suriyeliler’in ülkelerine gönderileceğini yineleyen CHP lideri, Suriye ile barışılacağını ve Şam’da büyükelçilik açılacağını da söyledi. Erdoğan’a eleştirilerini Suriye politikası üzerinden sürdüren Kılıçdaroğlu, “Suriye’deki askerlerimiz neyin savaşını veriyorlar? Rusya 33 askerimizi şehit etti. Sen ne yaptın? Koşa koşa Putin’in ayağına gittin, o geleceğine. Bir de kapıda beklettiler” dedi.
Grup toplantısının ardından CHP’nin tezkereye ilişkin “hayır” kararının gerekçelerini oluşturan 14 soru kamuoyuyla paylaşıldı.
CHP’den 14 tezkere sorusu
Bazı sorular şöyle: “Tüm tezkereler bir yıl için çıkartılırken, bu son tezkere neden 2023 sonuna kadar uzanan iki yılı kapsıyor? Son tezkerelerde yer alan Fırat’ın doğusu vurgusuna ne oldu? Barış Harekatı’nın ana hedefini oluşturan; Fırat’ın doğusunda yer alan ‘145 kilometre uzunlukta, 30 kilometre derinlikte güvenli bölgeye ne oldu?”
HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan: “Bu tezkere, iktidarın gidiş tezkeresidir”
HDP grup toplantısında Irak-Suriye tezkeresine ilişkin konuşan Pervin Buldan, “Bu tezkere, Kürt düşmanlığı tezkeresidir. Suç örgütleri IŞİD’e, ÖSO’ya, El Nusra’ya nefes aldırma tezkeresidir. Bu tezkere, toplumsal desteğini kaybeden AKP iktidarının seçim kampanyasıdır” dedi. Buldan muhalefet partilerine ise “Kürt sorununun çözüm yerini parlamento olarak görenler tezkereye ‘hayır’ demelidir” çağrısında bulundu.
HDP Eş Genel Başkanı Buldan, şöyle devam etti: “Irak-Suriye savaş tezkeresi Genel Kurul’da görüşülecek. Her yıl tezkerenin süresini bir yıl uzatan iktidar bu kez iki yıl uzatmak istiyor. Demek ki iktidar bir yıl sonra AKP grubunun kalıp kalmayacağından, Meclis’i toplayamayacağından endişe ediyor. Gidici olduklarını kendileri de görüyorlar. Bu tezkere iktidarın gidiş tezkeresidir. 2023’e kadar parlamentoyu savaş siyasetinin ipoteği almaya çalışan tezkerenin adını doğru koyalım ve doğru tartışalım.”
“Koridor arıyorsanız Suriye’nin içini karıştıran, sizden yüz bulan yapılara bakın”
Tezkerenin uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve tezkereye “hayır” diyeceklerini belirten Buldan, “çürümüş” olarak nitelendirdiği tezkereye ilişkin şunları söyledi:
“Uluslararası hukuka aykırı olan bu tezkere, çürümüşlük tezkeresidir. Aynı zamanda da çözümsüzlük tezkeresidir. İflas etmiş ekonominin, büyük çöküşün üzerini kapatma telaşıdır. Bu tezkere, Kürt düşmanlığı tezkeresidir. Suç örgütleri IŞİD’e, ÖSO’ya, El Nusra’ya nefes aldırma tezkeresidir. Bu tezkere, toplumsal desteğini kaybeden AKP iktidarının seçim kampanyasıdır. Neymiş, terör koridoruna izin vermeyeceklermiş. Koridor arıyorsanız Suriye’nin içini karıştıran, sizden yüz bulan yapılara bakın. Onlara açmaya çalıştığınız alanlara bakacaksınız. Bir koridor varsa o da IŞİD terörüydü, Kobani halkı bu koridoru halkı çoktan kapatmıştır!”
“Meselemiz illaki güvenlik ise bunun yolu Suriye iç barışından geçer”
Kuzey ve Doğu Suriye’nin halklar arasında barış ve demokrasi koridoru olduğunu vurgulayan Buldan, “Oradan Türkiye’ye bırakın saldırı, ancak barış eli uzanır ki Kuzey Suriye halkı, sürekli barış elini sürekli uzatıyor. Saldırıyı arıyorsanız İdlib’de askerlere defalarca saldırı düzenlendi. Vekalet savaşındaki ısrarınız nedeniyle geçen yıl 33 asker yaşamını yitirdi, herhangi bir açıklama da yapılmadı. O açıklamayı Hatay Valisi’ne yaptıran bir iktidar var, iktidarın o dönem gıkı çıkmadı ve o 33 askerle ilgili açıklama yapılmadı. Askerleri yakarak katleden IŞİD’e karşı seslerinin çıktığını gördünüz mü? Hayır! Onların medya sorumlusunun da Türkiye’de şirket kurduğu iddiaları gündeme geldi. Neden gıkları çıkmıyor? Bunlara tek laf etmeyen bir iktidarla karşı karşıyayız” diye konuştu.
“Suriye halkları kendi geleceğini demokratik yöntemlerle oluşturacak, buna mani olamayacaksınız”
Buldan konuşmasını şöyle tamamladı:
“Acı ve yıkımdan başka bir şey getirmeyen yanlış politikadan bir an önce vazgeçmenizden geçer. Suriye’de barış süreci asla gelişmesin, çatışma sürsün, mülteci krizi sürsün, bundan fayda sağlasınlar. Gerçek amaç budur. Bu politikaların artık çöktüğünü de AKP hükümetinin, iktidarının ve ortağının bilmesi gerekiyor. Suriye hızla barış ortamına hazırlanıyor, bunu bozmaya gücünüz yetmeyecek. Suriye halkları kendi geleceğini demokratik yöntemlerle oluşturacak, buna mani olamayacaksınız. Kurmaya çalıştığınız savaş – çatışma dengesi tutmadı, tutmayacak, oyunlarınız boşa çıkacak.”
MHP lideri Devlet Bahçeli: “Tezkereye ön şartsız ‘evet’ diyeceğiz, muhalefet partileri sarsak ve sancılı bir duruştan uzak durmalıdır“
Suriye ve Irak’a sınır ötesi operasyonun iki yıl daha uzatılmasını öngören tezkereye “evet” diyeceklerini belirten MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, “Bölgesel ve küresel açmazlar yaygınlık kazanmaktadır. Türkiye’nin terörle mücadelesi ise şehadetler pahasına devam etmektedir. Sınır ötesinden kaynaklanan terör eylemleri, teröristlerin üreme, barınma ve ikmal kaynakları sınırlarımızın mücavir alanlarını kapsamaktadır. Bu şartlar altında, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin gerektiği takdirde sınır ötesi harekât ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesini temel alan tezkereye ön şartsız ‘evet’ diyeceğimizi, bu konunun tartışılacak, konuşulacak, müzakere edilecek bir yanının olmadığını kararlılıkla beyan ediyorum” dedi.
“CHP samimi olmalı, İP ise hem nalına hem de mıhına vurmaktan kaçınmalı”
CHP ve İYİ Parti’yi tezkereye “evet” demeye çağıran Bahçeli, şöyle konuştu:
“Herkes tarafını belirlemelidir, muhalefet partileri sarsak ve sancılı bir duruştan uzak durmalıdır. Terörle mücadelenin ‘ama’sı, ‘fakat’ı, ‘eğer’i olmaz, olamaz. CHP samimi olmalıdır, dürüst olmalıdır, duyarlı olmalıdır, İP ise hem nalına hem de mıhına vurmaktan derhal kaçınmalıdır.”
Tüm bu tartışmalardan sonra Irak-Suriye tezkeresi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
