Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilime arabulucu olma yolunda ilerliyor. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dünkü (20 Ocak) açıklamalarında, Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilimi doğru bulmadıklarının altını çizdi ve “Temennimiz bir an önce Sayın Putin ile Zelensky’yi bir araya getirebilmek” dedi. Peki Ankara, Ukrayna-Rusya krizinde arabuluculuk görevi üstlenebilir mi?
Rusya’nın Ukrayna sınırına 100 bine yakın asker konuşlandırması ve her an Ukrayna’yı işgal edebileceği ihtimali üzerine Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Rusya yetkililerin diplomatik temasları hız kazandı.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cuma namazı sonrası gazetecilere açıklamalarda bulundu. Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimin savaşa dönüşmesinin bölge huzuru için çok ciddi bir ihlal doğuracağını belirten Erdoğan, arabuluculuk teklifini yineledi.
Türkiye’nin bölgede huzursuzluk doğmasını kabul etmediğini ve bölgede barışın egemen olmasını istediklerini belirten Erdoğan, “Bunun için üzerimize ne düşerse yapmaya hazırız” dedi.
Erdoğan şu ifadeleri kullandı:
“Rusya ve Ukrayna arasında bir barışın hâkim olmasına arabulucu olabiliriz. Bu konuda üzerimize düşen görev neyse yapmaya hazır olduğumuzu gerek Zelenski’ye gerek Sayın Putin’e de ifade etmiştim. Önümde bir Ukrayna ziyareti var, bu arada belki Sayın Putin’le telefonla ya da belki bir Moskova ziyareti olabilir, bütün bunlarla birlikte biz bölgede barışın egemen olmasını istiyoruz. Bunun için de üzerimize ne düşerse yapmaya hazırız.”
Rusya’nın ve Ukrayna’nın iki ülke arasındaki gerilimin azaltılmasında Türkiye’nin arabuluculuk rolüne sıcak baktığı belirtildi. Reuters haber ajansına konuşan Türk diplomatik kaynaklar, iki ülkenin de bu fikre sıcak baktığını ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu toplantısına Türkiye’nin ev sahipliği yapması için çalışmalar yürütüldüğünü de söyledi. Kaynaklardan biri, “Hem Rusya hem de Ukrayna, Türkiye’nin arabuluculuğuna sıcak bakıyor” dedi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov ise RIA haber ajansına verdiği demeçte, böyle bir toplantı için hazırlık yapılmadığını söyledi. Peskov, “Eğer Türk ortaklarımız Kiev’i etkileyerek önceden üzerinde mutabık kalınan anlaşmaları uygulamalarını sağlayacaklarsa bunu memnuniyetle karşılarız” diye konuştu.
Erdoğan’ın Ukrayna ziyareti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün (20 Ocak) El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele ile birlikte düzenlediği basın toplantısında Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan gerilime değindi. Şubat ayının başında Ukrayna’ya bir ziyaret düzenleyeceğini belirten Erdoğan, “Rusya ile Ukrayna arasındaki gelişmeleri doğru bulmuyoruz. Zira bölgede bir savaş atmosferinin olması, böyle bir psikolojinin doğması bizi de her iki tarafla münasebetleri olan bir ülke olarak üzmektedir” dedi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Temennisinin bir an önce Putin ile Zelensky’yi bir araya getirmek olduğunun altını çizen Erdoğan, “Bunun için gerek Sayın Putin’in Türkiye ziyareti, gerekse benim Ukrayna ziyaretimi çok önemsiyoruz. Önümüzdeki ayın başlarında Ukrayna ziyaretim var. Ukrayna ziyaretimle birlikte de tabii bu arada Sayın Putin ile olan görüşmeleri aynen devam ettiriyoruz, devam ettireceğiz” diye konuştu.
Ukrayna, Bayraktar TB2’leri kullanmaya devam ediyor
Öte yandan Rusya’nın devlet ajansı TASS, Ukrayna merkezli Dumskaya televizyonuna dayandırdığı haberinde, Ukrayna’nın Türkiye’den satın aldığı silahsız insansız hava araçları (SİHA) ile Karadeniz’de devriye dolaştığını yazdı. Moskova, Bayraktar TB2’lerin bölgede kullanılmasının Minsk Anlaşması’nın ihlali olacağını açıklamıştı.
Bölgede Türkiye’nin arabuluculuğu mümkün mü?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 29 Kasım 2021’de Türkmenistan dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlarken Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilime de değinmiş ve arabuluculuk teklifinde bulunmuştu. Erdoğan bölgede barışın tesisine dikkat çekmiş ve Kırım Türkleri ile ilgili de defalarca Putin ile konuştuğunu dile getirerek şunları söylemişti:
“Bu bölge barışın hâkim olduğu bir bölge olarak geleceğe yürüsün. Bu konudaki tavrın olumlu istikamette gelişmesi arzumuzdur. Bununla ilgili arabuluculuk olur, kendileriyle bu konuyu görüşmek olur, gerek Ukrayna’yla gerek Sayın Putin’le bu görüşmeleri geliştirerek inşallah bunun çözümünde bizim de bir payımızın olmasını isteriz.”
Uluslararası ilişkiler uzmanı Dr. Yörük Işık da bu konuyu Işın Eliçin‘e değerlendirmiş ve “Ankara, Ukrayna krizinde arabulucu olamaz” demişti.
SİHA’lar ilk kez 26 Ekim’de kullanıldı
Ukrayna, Türkiye’den satın aldığı Bayraktar TB2’leri ilk kez 26 Ekim’de Donbass bölgesindeki ayrılıkçı güçlere karşı kullanmıştı. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Türk SİHA’larının bölgede kullanılmasının Donbass’ta durumu istikrarsızlaştırabileceğini söylemişti.
“Türkiye bu konuda suçlanamaz”
Ukrayna’nın Türk tipi SİHA’ları kullanmasının ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise basına verdiği bir demeçte, “SİHA’lar Türkiye’de üretilmiş olabilir ama artık Ukrayna’ya ait, Türkiye bu konuda suçlanamaz” ifadelerini kullanmıştı.
30-31 Ekim tarihlerinde G20 Liderler Zirvesi için bulundukları Roma’da Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüşen Çavuşoğlu, şu açıklamayı yapmıştı:
“Bir ülke, bizden, başka bir ülkeden almışsa o silah daha fazla Türk ya da Rus ya da Ukrayna silahı olarak anılamaz. Bir devlet bizden bunu satın alıyorsa, o daha fazla Türk ürünü değildir. Belki Türkiye’de üretilmiş olabilir ama Ukrayna’ya ait. Türkiye bununla suçlanamaz.”
