Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş 100 günü aşkın süredir devam ediyor. Rusya’nın Ukrayna’nın Karadeniz’e açılan limanlarını ablukaya almasının ardından Odessa başta olmak üzere limanlarda biriken 20 milyon ton tahılın dünyaya nasıl dağıtılacağı merak konusu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un bugünkü Ankara ziyaretinde gündemdeki en sıcak başlığın gıda krizi olması bekleniyor.
İzleyin: Küresel gıda krizi kapıda | Türkiye, Ukrayna’dan “tahıl koridoru” açabilir mi?
Okuyun: Serhat Güvenç yazdı: Karadeniz’de sular ısınırken…
Savaşın ilk aylarında Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuk rolü üstlenmek isteyen Türkiye, şimdi ise Ukrayna limanlarında biriken tahılın Avrupa’ya ulaştırılması için devreye girme hazırlığında.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, dün akşam saatlerinde Türkiye’ye geldi; bugün Ankara’da Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşecek. Çavuşoğlu-Lavrov görüşmesinde Ankara-Moskova ilişkileri, Ukrayna savaşındaki son durum ve bölgesel gelişmeler ele alınacak. Masadaki en sıcak gündem maddesinin ise Rus ablukası nedeniyle Ukrayna limanlarında bekleyen tahılların Türkiye üzerinden dünya piyasalarına ulaştırılması olması bekleniyor.
Moskova ile Ankara, tahıl koridoru konusunda el sıkıştı mı?
Kremlin’e yakınlığı ile bilinen İzvestiya gazetesi, Rus hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Moskova’nın Kiev ve Ankara ile Ukrayna’daki tahılların sevkiyatı için koridor açılması konusunda uzlaşmaya varıldığını yazmıştı.
İzleyin: Rusya-Ukrayna savaşında 100 gün | Dr. Yörük Işık değerlendiriyor
Anlaşmaya göre Türk donanması Odessa kıyılarına Kiev yönetimi tarafından döşenen mayınları temizleyecek ve tahıl taşıyan gemilerin tarafsız sulara ulaştırılmasına destek verecek. Sonrasında ise Rus savaş gemileri devreye girecek ve gemilerin Boğazlar’dan geçişi sağlanacak.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Haberde bu anlaşmanın yalnızca Odessa limanını kapsadığı bilgisi de paylaşıldı.
Emekli Büyükelçi ve Medyascope yorumcusu Selim Kuneralp, İzvestiya gazetesinde çıkan haberi ve Lavrov-Çavuşoğlu görüşmesini değerlendirdi. Olası bir anlaşmayı “tehlikeli” gördüğünü belirten Kuneralp, başta Ukrayna olmak üzere diğer Batılı ülkelerin bu anlaşmaya yaklaşımının ne olacağını bekleyip görmemiz gerektiğini söyledi.
Basına yansıyan haberlerdeki “açık deniz” vurgusunun çok muallak olduğunu, Rus savaş gemilerinin açık denizde beklese dahi Odessa’ya girebilme ihtimalinin bulunduğunu ve böyle bir koridor açılması halinde Rus savaş gemilerine neden ihtiyaç duyulduğunu anlamadığını belirten Kuneralp, şöyle konuştu:
“Bu anlaşmayı Rus tarafına bir meyletme olarak görüyorum. Açık denizler vurgusu da anlaşılmıyor. 12 mil açıkta silah menzilinin dışında mı bekleyecek Ruslar? Rus savaş gemilerine de ne ihtiyaç var? Saldırmamaya söz verirlerse zaten tehlike yok demek.”
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de Ukrayna limanlarından çıkacak gemilerin Karadeniz’den güvenli geçişi için üçüncü bir ülkenin garantörlüğü konusunda Türkiye ve İngiltere ile görüştüklerini açıklamıştı.
Ukrayna’nın anlaşma konusunda daha temkinli davrandığını ve bunun altında iki farklı neden olduğunu belirten diplomasi alanında uzman gazeteci Barçın Yinanç, “Ukrayna, Rusya’ya güvenmiyor. Rusya her an bu tahıl gemilerine el koyabilir diye endişe ediyor. Fakat Ukrayna’yı asıl endişelendiren mesele, mayınların temizlenmesinin ardından Rusya’nın olası bir saldırısı. Türkiye bu anlamda iki taraf arasında ‘bir garantörlük’ görevi üstlenecek gibi duruyor. Türkiye Rusya’dan garanti alması durumunda Kiev’e ‘Bana güven, Moskova’nın saldırmayacağını garanti altına aldım’ diyecek. Sanırım böyle bir müzakere devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Türkiye için diplomatik bir başarı olur mu?
Tahıl koridoru açılma operasyonunun başarıyla düzenlenmesi halinde Türkiye’nin kredi hanesine önemli bir puan yazılacağını vurgulayan Yinanç, Ankara’nın böyle bir anlaşma ile çok önemli bir rol üstlendiğine de dikkat çekti:
“Türkiye, Rusya’dan saldırmama sözü alacak. Eğer Rusya sözünde durmazsa, Türkiye Ukrayna’ya karşı çok mahcup olur. Öte yandan gerçekten sıkıntısız bir şekilde bu operasyon tamamlanır ve tarafların şikayet edeceği bir durum ortaya çıkmazsa Türkiye açısından önemli bir diplomatik kazanım olur.”
Türkiye’nin böyle bir durumda bir kez daha iki tarafın da güvendiği bir aktör olduğunu kanıtlayacağını belirten Yinanç, Rusya nezdinde Türkiye’nin alacağı puanın daha yüksek olacağı görüşünde. Yinanç, “Rusya özellikle Batılılar tarafından gıda krizini tetiklemek ile suçlanıyor. Rusya’nın özellikle son dönemde ‘maruz bırakıldığı’ suçlamalardan kurtulması açısından önemli olacak. Rusya’nın uluslararası camiada elini rahatlatan bir hamle olacaktır” dedi.
Rusya, Suriye’nin kuzeyindeki olası bir operasyona yeşil ışık yakar mı?
Lavrov’a bu ziyaretinde askeri bir heyetin de eşlik etmesi ve Çavuşoğlu ile görüşmesinin ardından Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüşmesi de bekleniyor. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen haftalarda Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine bir operasyon düzenleyeceğinin sinyalini vermesinin ardından hem Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) hem de Rusya’dan kırmızı ışık gelmişti.
- Rusya’dan olası Suriye operasyonuna kırmızı ışık: “Mevcut durumu daha da kötüleştirmeyin”
- İzleyin: Suriye operasyonuna ABD ve Rusya’dan kırmızı ışık | Erdoğan neden ısrarlı?
Rusya’dan son zamanlarda çelişkili mesajlar geldiğine dikkat çeken Yinanç, Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova olumsuz açıklamalar yaparken; Dışişleri Bakanı Lavrov’un açıklamalarının satır aralarındaki mesajların ABD’yi suçlar nitelikte olduğuna vurgu yaptı.
Yinanç, “Lavrov’un açıklamalarının satır aralarında ‘Türkiye’yi anlıyoruz’ mesajı verilir gibiydi. İki tarafın da birbirlerinden beklentileri var. Benim tahminim, Rusya’nın Türkiye’yi ABD’ye karşı yanına çekmek amacıyla sınırlı bir operasyona yeşil ışık yakma ihtimalinin yüksek olduğu yönünde” diye konuştu.
Ziyaret ABD’nin de radarında
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, dünkü basın brifinginde, kendisine Lavrov’un Türkiye ziyareti sorulması üzerine şu yanıtı vermişti:
“(Tahıl krizinin çözümüne dair) Çok önemli bir şey beklemeli miyiz, bilmiyorum. Elbette yakından takip edeceğiz ve ziyaretin ardından Türkiye’deki dostlarımız ile konuşacağız.”